120319

Staliwo

Staliwo jak każdy odlew ma po odlaniu strukturę gruboziarnistą i dendrytyczną, powstałą na skutek nierównomiernego rozłożenia węgla i fosforu względnie dodatków stopowych w każdym poszczególnym krzepnącym ziarnie austenitu. Osie dendrytów powstające najpierw są bogatsze w żelazo, warstwy zaś narastające na osiach są bogatsze w węgiel, fosfor i niektóre dodatki stopowe. Im wyższa jest temperatura odlewania i im szybciej zachodzi krzepnięcie, tym powstaje wyraźniejsza struktura dendrytyczną. Pomimo tego, że struktura pierwotna złożona z niejednorodnych ziarn austenitu podczas chłodzenia odlewu przechodzi w strukturę wtórną, złożoną z ferrytu i perlitu, niejednorodność pozostaje w odlewie. Na poniższym rysunku przedstawiono strukturę (makrostrukturę) dendrytyczną odlewu staliwnego po wytrawieniu odczynnikiek miedziowym. Powiększenie: X4.

Staliwo w stanie surowym ma zwykle strukturę chartakteryzującąsię iglastą postacią ferrytu wydzielonego zarówno wewnątrz ziam jak i wzdłuż byłych granic ziam austenitu. Struktura taka jest nazywana strukturą Widmannstattena. Powstaje ona na skutek dość szybkiego chłodzenia z bardzo wysokich temperatur. (Struktura taka występuje również w silnie przegrzanych stalach, np. w pobliżu spoiny w połączeniach spawanych). Staliwa gruboziarniste o dużym nasileniu cech struktury Widmannsttatena są mało odporne na działanie obciążeń dynamicznych i działanie karbu. Dlatego po wyjęciu z formy, oczyszczeniu i odcięciu nadlewów, odlewy ze staliwa obrabia się cieplnie.