121762

powierzchni ziemi lub uzyskiwaną na dole przez urobienie skały płonnej w specjalnych kieszeniach (wyrobiskach). Niekiedy zamiast podsadzki stosuje się stosy drewniane wypełnione skałą płonną.

Systemy te są stosowane przy dużych ciśnieniach w niezbyt wytrzymałych skałach, w stromo zalegających żyłach o małej i średniej miąższości.

Systemy klasy IV. Przestrzeń roboczą zabezpiecza się obudową górniczą, która pozostaje w wybranej przestrzeni. Stosuje się je w złożach żylnych o dużym nachyleniu i nieregularnym kształcie, przy wytrzymałych skałach stropowych i spągowych. Wadą tych systemów jest duże zużycie drewna do obudowy i niebezpieczeństwo utrzymywania dużych powierzchni obnażonego stropu

Systemy klasy V. Systemy te są identyczne jak systemy wybierania złóż węgla z podsadzką. Mają duże zastosowanie do wybierania złóż pokładowych zalegających poziomo pod wytrzymałymi stropami oraz złóż stromych otoczonych skałami mało wytrzymałymi.

Systany klasy VI. Są to identyczne systemy jak zawałowe systemy wybierania złóż węglowych. Wybiera się nimi regularnie zalegające złoża pokładowe lub żyłowe w przypadku występowania w stropie skał zdolnych do zawała

Temat: 3.2. Systerpy eksploatacji rud miedzi

3.2.1. Warunki i sposoby eksploatacji

Przemysłowe złoża miedzi występują w Polsce w dwóch obszarach:

-    w rejonie Złotoryi i Bolesławca (tzw. Stare Zagłębie),

-    w rejonie Lubina i Głogowa (tzw. Nowe Zagłębie albo Lubińsko-Głogowski Okręg Miedziowy, w skrócie LGOM).

W Staiym Zagłębiu złoże zbudowane jest z okruszcowanych margli i wapieni, w Nowym Zagłębiu z okruszcowanych wapieni, dolomitów, łupków i piaskowców.

Minerały kruszcowe, głównie chalkozyn, bornit, chalkopiryt, stanowią drobne ziania o wymiarach kilku do kilkudziesięciu mikronów. Okmszcowane warstwy skalne można traktować (w przybliżeniu) jako złoże pokładowe. W Starym Zagłębiu grubość pokładu wynosi do 2,5 m (miejscami do kilku metrów), w Nowym Zagłębiu od kilku do kilkunastu metrów.

Okruszcowanie jest nierównomierne w poszczególnych warstwach złoża. Na rys. 3.2 pokazano schemat wykształcenia złoża w profilu pionowym w różnych punktach Nowego Zagłębia. W każdym z pokazanych profili można wyróżnić strefy mniejszej i większej zawartości miedzi. Największą zawartość miedzi wykazują warstwy w środku pokładu (łupki miedzionośne), ku dołowi natomiast i ku górze zawartość ta maleje do zera. W związku z tym wyrobiska górnicze lokalizuje się w profilu pokładu tak, aby uzyskać urobek o określonej zawartości metala gwarantującej opłacalną eksploatację złoża.

Złoże nidy uważane jest za bilansowe w Starym Zagłębia jeżeli zawiera więcej jak 0,4% miedzi, w Nowym Zagłębiu - jeśli zawiera więcej jak 0,7% miedzi. Zawartość miedzi koiygowana jest zawartością srebra; przy przeliczeniu 10 g srebra odpowiada 580 g miedzi.

Miąższość warstw złoża rudnego objętą wyrobiskiem wybierkowym nazywa się furtą eksploatacyjną. Na przykład przy eksploatacji pokładu rudy grubości 2,0 do 2,5 m wybiera się furtę eksploatacyjną wysokości 1,5 do 1,7 m, z której urobek zawiera optymalną procentową zawartość metala

Wyjście poza furtę (przybierka rudy niskoprocentowej lub skały płonnej) powoduje zubożenie urobka Zmniejszenie jej wysokości daje straty eksploatacyjne i powoduje niedostateczne wykorzystanie złoża.