1. Wstęp teoretyczny
Główną i najbardziej niebezpieczną drogą atakowania przez pyl organizmu człowieka jest układ oddechowy Powierzchnia pęcherzyków płucnych wynosi około 90 nr, a grubość pęcherzyków od 1 do 4 pin. Przy ocenie stopnia niebezpieczeństwa spowodowanego pyłem istotną rolę odgrywają:
a) średnica ziarn pyłu zawartego w powietrzu w śród których szczególnie niebezpiecznymi są ziarna mniejsze od 5 pm, ponieważ przedostają się do pęcherzyków płucnych (frakcja respirabilna);
b) rodzaj pyłu (skład cheitiiczno-mineralogiczny). Za pyl wyjątkowo szkodliwy uważany jest ten który wywołuje pylicę, najpowszechniejszym rodzajem pylic jest krzemica, chorobę tę wywołuje pyl zawierający wolną krzemionkę (SiCh), pyl krzemionki rozpuszcza się w płynach biologicznych powoduje zwłóknienie tkanki płucnej, działa toksycznie również na inne narządy organizmu człowieka Czysty pyl węglowy, który w winnikach przemysłowych w zasadzie nie występuje nie powroduje zwłóknienia tkanki płucnej, w płucach powrstają .złogi pył” w wyniku czego zmniejsza się powierzchnia oddechowa płuc;
c) zapylenie powietrza określane przez podanie liczby ziarn pyłu w cm9 powietrza albo przez podanie sumarycznej masy cząsteczek pyłu zawartych w jednostce objętości powietrza;
d) czas oddziaływania pyłu na organizm człowieka.
2. Użyte wzory
gdzie : zt - zapylenie; V, - objętość gazu pobranego pizez pylomierz; Anij - masa pyłu
I l="
= Iv
gdzie: z„ - średnia arytmetyczna; n - ilość pomiarów w serii R = !§ ^max - 'g Zmin
gdzie: R - rozstęp serii pomiarowej; z,„„ - zapylenie max w serii; z,nii, - zapylenie min w serii
K
gdzie: <j, - odchylenie standardowe; d„ - współczynnik
gdzie: B - w'artość błędu względnego wyznaczona z monogramu I— B\ * z 1+ B\ * z„
lOO
" lOO
gdzie: ^ - rzeczywiste średnie zapylenie w danej serii