Aby doszło do powstania choroby zawodowej muszą być spełnione trzy następujące warunki konieczne:
S ekspozycja musi posiadać odpowiednią intensywność - najczęściej przekroczoną wartość dopuszczalną stężenia lub natężenia czynnika szkodliwego dla zdrowia;
S w strefie oddziaływania ekspozycji musi znajdować się człowiek - gdy nic ma człowieka, to nie ma narażenia, występuje natomiast zagrożenie;
S czas ekspozycji musi być odpowiednio długi - różny w zależności od rodzaju czynnika i indywidualnej odporności organizmu.
Dla rozpoznania choroby zawodowej konieczne jest spełnienie dwóch warunków:
S choroba musi być wymieniona w obowiązującym wykazie chorób zawodowych;
S konieczna jest możliwość obiektywnego wykazania, że choroba została spowodowana przez warunki pracy, względnie udział czynnika zawodowego można przyjąć z przeważającym prawdopodobieństwem.
W Polsce istnieje zorganizowany system rejestracji zachorowalności zawodowej, a każdy przypadek stwierdzenia choroby zawodowej zgłaszany jest przez właściwego inspektora sanitarnego do Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych mieszczącego się w Instytucie Medycyny Pracy w Łodzi.
Aktualnie obowiązujący H’ naszym kraju wykaz chorób zawodowych zawiera 26 następujących pozycji chorób zawodowych:
1. Zatrucia ostre albo przewlekłe lub ich następstwa wywołane przez substancje chemiczne.
2. Gorączka metaliczna.
3. Pylice płuc.
4. Choroby opłucnej lub osierdzia wywołane pyłem azbestu.
5. Przewlekłe obturacyjnc zapalenie oskrzeli wywołane narażeniem na pyły lub gazy drażniące.
6. Astma oskrzelowa.
7. Zcwnątrzpochodne alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych.
8. Ostre uogólnione reakcje alergiczne.
9. Byssinoza.
10. Bcryloza.
11. Choroby płuc wywołane pyłem metali twardych.
12. Alergiczny nieżyt nosa.
13. Zapalenie obrzękowe krtani o podłożu alergicznym.
14. Przedziurawienie przegrody nosa wywołane substancjami o działaniu żrącym lub drażniącym.
15. Przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat.
16. Choroby wywołane działaniem promieniowania jonizującego.
17. Nowotwory złośliwe powstałe w następstwie działania czynników występujących w środowisku pracy, uznanych za rakotwórcze u ludzi.
18. Choroby skóry.
19. Przewlekłe choroby narządu ruchu wywołane sposobem wykonywania pracy.
20. Przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego wywołane sposobem wykonywania pracy.
21. Obustronny trwały odbiorczy ubytek słuchu typu ślimakowego lub czuciowo-nerwowego spowodowany hałasem.
22. Zespół wibracyjny.
23. Choroby wywołane pracą w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego.
24. Choroby wywołane działaniem wysokich lub niskich temperatur otoczenia.
2