113513

Czynniki orograficzne

Istotne znaczenie na rozprzestrzenianie zanieczyszczeń ina układ rzeźby terenu. Łańcuchy górskie i tereny wyżynne stanowią przeszkodę dla poruszających się poziomo mas powiedzą. Na przykład Himalaje stanowią praktycznie przeszkodę nie do pokonania dla wymiany mas powietrza między wnętrzem Azji a Niziną Gangesu i Półwyspem Indyjskim Wymuszenie wznoszenia się przepływających mas powietrza przez przeszkody orograficzne wywołuje bądź intensyfikuje proces kondensacji par y wodnej (powstawania chmur) i powoduje wzrost sum opadów.

Ekspozycja stoków ma duże znaczenie w przypadku opadów, a także wiatni Ich wystawienie w kierunku, z którego następuje napływ wilgotnych mas powietrza powoduje wyraźne zwiększenie wysokości opadów, z kolei na stokach osłoniętych opady są wyraźnie mniejsze.

Kotliny i zagłębienia terenu - występują tu większe amplitudy temperahuy w ciągu doby niż na otaczających je wyniesieniach. Kotliny, jako osłonięte, wklęsłe fonny terenu otrzymują także niższe opady Występują tam też częściej mgły, a wiatry są słabsze, co skutkuje większym nagromadzeniem zanieczyszczeń i utrudnieniu ich przemieszczaniu się.

Turbulencja dynamiczjia - przepływ powietrza ma wtedy charakter burzliwy.

Występowanie turbulencji jest spowodowane przez taicie, jakie zachodzi wskutek

przepływu powietr za nad powierzchnią terenu Prędkości powietr za jest mniejsza bliżej

powierzchni Ziemi. Dla odpowiednio dużego gradientu prędkości w kierunku pionowym

tworzą się zawirowania Im większe jest zróżnicowanie rzeźby terenu, tym większą wartość

przyjmuje turbulencja. Jego wartość jednakże maleje z wysokością nad powierzchnię

terenu. Blisko powierzchni Ziemi rozpraszanie zanieczyszczeń zachodzi szybciej, a tym

samym zmniejsza się obszar oddziaływania emitora