122297

odpowiedzialności. Przy tego rodzaju odpowiedzialności prawo domniemywa winę dłużnika tzn. będzie on odpowiadał odszkodowawczo, o ile własną aktywnością nie wykaże swego braku winy.

W ramach odpowiedzialności z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy dłużnik odpowiada za czyny osób, którymi posługiwał się w wykonaniu umowy.

Wierzyciel dochodząc odszkodowania, zobowiązany jest jedynie wykazać wysokość szkody oraz związek przyczynowy pomiędzy szkodą a działaniem lub zaniechaniem dłużnika.

Strony mogą, poprzez wykorzystanie norm prawnych bądź warunków umownych, kształtować odpowiedzialność odszkodowawczą dłużnika w zakresie jej wysokości.

W zakresie świadczenia pieniężnego wierzyciel może domagać się od dłużnika tzw. odsetek jako formy zryczałtowanej odpowiedzialności odszkodowawczej. Odsetki należne są wierzycielowi z mocy samego prawa jak tzw. odsetki ustawowe (dziś to ok. 13,5% w skali roku). Strony mogą w umowie stosowanie odsetek wyłączyć, mogą określić inną jak ustawowa ich wysokość, maksymalnie jednak do wysokości czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego NBP. Odsetki należne są wierzycielowi w każdej sytuacji, także wówczas gdy wierzyciel nie poniósł szkody i gdy dłużnikowi nie można przypisać winy.

KARY UMOWNE

Jest to tzw. dodatkowe zastrzeżenie umowne, w ramach którego dłużnik zobowiązuje się do zapłaty określonej kwoty lub kwoty wynikającej z określonego sposobu naliczenia w wypadku nie wykonania wskazanej w umowie czynności.

Kary umowne nie wynikają z mocy samego prawa; musza być podniesione w umowie, w której także musi być wskazana wysokość i sposób liczenia tych kar. Kar umownych nie domniemywa się, a brak ich uregulowania w umowie je wyklucza.

Kary umowne należą się wierzycielowi bez względu na wysokość poniesionej szkody, a nawet wówczas gdy szkody żadnej nie poniesiono. Wierzyciel dochodząc kar ustawowych, wystarczy że wykaże, że ziściła się przesłanka dla której kary umowne ustalono np. niewykonanie w terminie. Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, to wówczas kara umowna stanowi górną granicę odszkodowania, nawet gdy szkodę poniesiono wyższą.

Miarkowanie kar umownych

Dłużnik może domagać się od wierzyciela zmniejszenia obciążających go kar umownych, gdy zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane bądź tez gdy kara umowna jest rażąco wygórowana.

SKARGA PAULIAŃSKA - ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika.

Gdy na skutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli, osoba trzecia czerpie korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może domagać się uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego. Czynność jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli, gdy dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny z wyższym stopniu jak przed dokonaniem czynności.

Powództwo o uznanie czynności za bezskuteczną wierzyciel kieruje przeciwko osobie trzeciej. Jeżeli osoba trzecia jest osobą bliską dłużnika, wierzyciel może domagać uznania się czynności za bezskuteczną, nawet wówczas gdy ta osoba nie wiedziała i przy dołożeniu należytej staranności nie mogła się dowiedzieć, że czynność ma na celu pokrzywdzenie wierzyciela. Jeżeli nabywcą, czyli osobą trzecią jest osoba obca, to wówczas wierzyciel może jw. gdy osoba ta uzyskała korzyść majątkową nieodpłatnie. Postępowanie powyższe można wytaczać przed sądem w okresie przedawnienia, które wynosi 5 lat od chwili dokonania czynności przez dłużnika.