Dtscorto indireuo
Za pomocą mowy zależnej możemy przytoczyć czyjąś wypowiedź w formie zdania podrzędnego:
Mowa niezależna:
Maria dice: "Questo ragazzo ha 20 anni" (Maria mówi: „Ten chłopak ma 20 lar '.)
Mowa zależna:
Maria dice che questo ragazzo ha 20 anni (Maria mówi. że ten chłopak ma 20 lal)
Zamiana mowy niezależnej na zależną w języku włoskim odbywa się wedhig ściśle określonych zasad. Czasownikiem wprowadzającym mowę zależną jest najczęściej czasownik dire (mówić, powiedzieć).
Jeżeli czasownik wprowadzający występuje w czasie teraźniejszym lub przyszłym, w zdaniu podrzędnym ulegają zmianie: forma czasownika, zaimki osobowe i dzierżawcze, na przykład:
Maita dice: "Ho sisto ma mądre”. (Mana mówi: „Widziałam twoją mamę".)
Mana dice che ha visto mia mądre (Mana mówi. że widziała moją mamę.)
Jeżeli czasownik wprowadzający występuje w czasie przeszłym, to zamianie ulegają również czasy i tryby:
• czas teraźniejszy —czas przeszły iniperfetto
Mana ha detto: "Sano stanca”. (Mana powiedziała: Jestem zmęczona”.)
Mana ha detto che era stanca. (Mana powiedziała, że jest zmęczona.)
Mana ha detto: “Non ho soldi”. (Marta powiedziała: „Nie mam pieniędzy”.)
Mana ha detto che non aveva soldi (Mana powiedziała, że nie ma pieniędzy.)
• czas przeszły iniperfetto -bez zmian
Marta ha detto: "Ero stanca". (Marta powiedziała: „Byłam zmęczona" )
Marta ha detto che era stanca. (Marta powiedziała, że była zmęczona.)
Marta ha detto: “Lavoravo molto allora". (Mana powiedziała: „Dużo wtedy pracowałam”.)
Marta ha detto clie allora lavorava molto. (Marta powiedziała, że dużo wiedy pracowała.)
Jeżeli czasownik wprowadzający jest w czasie przeszłym, to zamianie ulegają również następujące określenia czasu i miejsca oraz zaimki wskazujące:
questo —quello
qua -.la
qui .li
ora —allora
stasera —quella sera
oggi —quel giomo
ieri —il giorno prima
domani —ił giomo dopo
poco fa —poco prima
la settunana scursa —la settunana prima
la prossima settunana —la settunana $uccessiva