45331

3.    Wypowiedzi performatyw ne

(wypowiedzi dokona wcze, per forma tywy)

wyrażają one sens aktów konwencjonalnych, tj. takich czynności, z którymi, zgodnie z obowiązującymi normami, łączy się dokonanie zmian w otaczającej nas rzeczywistości ("Nadaję ci imię...", "Biorę ciebie za żonę”, “Mianuję pana na stanowisko...”. Mają one schemat logiczny "Czynię X”. Taka wypowiedź tworzy nowe relacje międzyludzkie. Zawiera wyrażenia znaczące i niedwuznaczne. Budowana jest za pomocą czasowników perfonnatywnych. Niektórzy poddają w wątpliwość, gdyż uważają , że każda wypowiedź na serio ma charakter performatywy

4.    Dyrektywa i sposoby jej wyrażania

DYREKTYWY to ogólna nazwa wypowiedzi mających wpływać na postępowanie. Buduje się je w oparciu o wzór D (ut p). co należy czytać „dyrektywa, żeby P". W praktyce zamiast „dyrektywa” wstawia się jakiś czasownik performatywny, a zamiast P opis czynności czy zachowania oraz jej wykonawcę. Inny algorytm to „nakazuje się, żeby A zachował się b", gdzie A jest wykonawcą czynności, a „b” jej opisem. Normę można wyrazić w 3 formach: ZAKAZ, NAKAZ, DOZWOLENIE.

NAKAZ = OBOWIĄZEK POZYTYWNY = DYREKTYWA KONIECZNOŚCI ZAKAZ = OBOWIĄZEK NEGATYWNY = DYREKTYWA NIEMOŻNOŚCI

DOZWOLENIE = UPRAWNIENIE = MOŻLIWOŚĆ DYREKTYWALNA (np. „Jest możliwe, że zrobisz coś...” - możesz to zrobić, ale nie musisz)

Formułując dyrektywy, najczęściej stosuje się pojęcia modalne: MUSI MOŻE. Trzeba ich jednak unikać, bo dają bardzo szerokie pole interpretacji i w efekcie norma może wywołać skutek inny niż zamierzony. Należy także unikać, ze względu na zbyt duży stopień ogólności, pojęć takich jak: niektóre, żadne, wszystkie. Konstruując wypowiedzi, odnosimy się do trzech obszarów: ZACHOWAŃ LUDZI, ZDARZEŃ, RZECZY. Przy pomocy norm możemy oddziaływać na ludzi. To oni są adresatami dyrektyw. Co do zdarzeń, możemy wypowiadać nasze życzenia czy pragnienia (np. Niech jutro będzie ładna pogoda), ale oczywiście nie mają one wiążącej mocy sprawczej

5.    Język prawny i praw niczy

język prawny

-    odmiana języka polskiego naturalnego stosowana w tekstach prawnych zawierających wypowiedzi normatywne

charakterystyczne: słownictwo (terminologia prawna), gramatyka (np specyficzne użycie czasu ter.), stylistyka (np dopuszczalne powtórzenia)

-    przykład: pojęcie kradzieży

j. polski: przywłaszczenie każdego mienia ruchomego

j. prawny: przedmiotem kradzieży nie mogą być rzeczy nieposiadające wartości materialnej (dokumenty, pamiętnik, itp), zwłoki (nie są rzeczą) itd.

język prawniczy

odmiana języka polskiego naturalnego, stosowana w wypowiedziach o prawie obowiązującym i innych zjawiskach prawnych, np. instytucje prawne, metody badań nad prawem, sposoby wyjaśniania spraw (wykładnie)

-    zróżnicowany: j. prawniczy praktyki, nauki prawa, poszczególnych dyscyplin itp. jasność zapisanych norm prawnych osiąga się przez:

-    używanie języka narodowego w aktach organów państwa, samorządu itp (ustawa oj. polskim. 1999), ustawy międzynarodowe powinny mieć polską wersję językową będącą podstawą wykładni

-    precyzyjność zapisu - używanie definicji legalnych (przepisów ustalających znaczenie terminów), zawsze występuje zjawisko otwartości prawa - można różnie rozumieć przepis prawny (np. czy zakaz "wjeżdżania pojazdami do parku*' obowiązuje hulajnogi?)

G. Norma prawna; budowa, klasyfikacja (problem różnorodności poglądów)

Definicja: Norma prawna to stworzona na podst przepisów prawnych generalna i abstrakcyjna reguła postępowania składająca się z hipotezy, dyspozycji i sankcji.