Ograniczenie roli państwa do minimum, zapewnienie spokoju wewnętrznego i zewnętrznego. Teorie te głosili Jeremi Bendham, Jon Stuart Mili i In. Państwo pełni role „stróża nocnego”.
Dobrowolna umowa członków społeczeństwa, miedzy społeczeństwem a władcą. Ludzie zrzekają się naturalnej wolności, w zamian za korzyści jakie ma im przynieść istnienie państwa
Zwolennicy tej teorii: Hugo. Spinowa, Hobbes. Locke. Rousseau.
Występowała już w starożytności (Cyceron, Platon, Epikur..)
Pierwotnie istniał przed państwowy stan naturalny, który przedstawiany był jako okres walki wszystkich pizeciwko wszystkim, bądź tez jako czas pierwotnej, naturalnej wolności (Jon Locke).
Potrzebny autorytet, aby mógł zabezpieczyć cel połączenia Umowa społeczna jest wiec nie tylko podstawa autorytetu państwa, ale ten autorytet jest związany umowa społeczną. Autorytet ma charakter suwerenny.
~ Hugo Grucjusz - umowa władcy z ludem. Powstanie państwa jest wynikiem społecznej pedlekcji człowieka (zrzeszanie się). Powołanie władzy nadrzędnej. Po ustanowieniu umowy społecznej, w celu zagwarantowania porządku państwo zapewnia prawa zwierzclinie niezbędne dla porządku społecznego. Państwo może zabronić prawa oporu, które przysługuje zarówno pojedynczym ludziom jak i zbiorowościom. Władzy można wypowiedzieć posłuszeństwo, jeśli ten wystąpił przeciw prawu cywilnemu, jeśli pozbywa się królestwa, jego rola zmienia się z chęci panowania w chęć mszczenia narodu., Jeśli narusza przyrzeczenia.
~ Samuel Puffendorf - państwo jest najbardziej doskonała wspólnota ludzka i jednocześnie najbardziej sztucznym tworem. Człowiek dąży do stworzenia państwa.
Umowa nic ma charakteru jednostopniowego (kolejne akty nie likwidują wcześniejszych). Społeczeństwo nie obumiera. Podstawowym zadaniem państwa jest ochrona jednostki, kształtowanie jej osobowości. Aby skuteczne chronić jednostkę państwo musi być silne. Umowa społeczna składa się z 3 aktów:
1) Najpierw zrzeszają się jednostki w społeczeństwo
2) Akt na mocy, którego społeczeństwo utrzymuje ustrój
3) Tak zrzeszone społeczeństwo poddaje się władzy suwerena
~ Bart Spinoza Jednostki zrzekają się wszystkich posiadanych praw na rzecz społeczeństwa (społeczeństwo staje się suwerenem). Państwo jest tworem człowieka. Ludzie przed powstaniem państwa żyli w stanie natury ( wojna przeciw wszystkim). Celem państwa jest bezpieczeństwo i wolność.
~ Tomasz Hobbes - Państwo powstało w wyniku umowy każdego z każdym.
Rozwiązanie tej umowy oznaczałoby powrót do stanu pierwotnego. Tym co skłoniło człowieka do zawarcia umowy społecznej, było pierwsze i fundamentalne prawo natury -chęć szukania pokoju. Celem umowy miało być powołanie władzy najwyższej. Państwo jest forma organizacji społecznej, która umożliwia funkcjonowanie sprawiedliwości (porządek prawny oparty na prawach naturalnych). Drugim celem jest zachowanie ciągłości państwa.
2