71. Przedstaw poglądy głównych przedstawicieli Oświecenia francuskiego. Wskaż na zasadnicze różnice między racjonalizmem a empiryzmem.
- La Mettrie
- Człowiek nie ma duszy (jeśli dusza ma poruszać ciałem, sama musi być ciałem)
- Materia obdarzona wrażliwością, więc CIAŁO MYŚLI, a umysł da się wytłumaczyć MATERIALNIE.
- Codillac „Traktat o wrażeniach”
-Sensualizm
-Umysł - Zbiór śladów po wrażeniach zmysłowych, treść umysłu jest wynikiem wrażeń
-Żeby zrozumieć świat, życie NIE TRZEBA odwoływać się do rzeczywistości duchowej
- POSĄG CODILLAC’A : dajemy mu tylko jeden zmysł - WĘCH - na podstawie wrażeń z jednego zmysłu, STANIE SIĘ CZŁOWIEKIEM.
Np. czuję zapach róży - zostaje po nim ślad w umyśle (tworzy się PAMIĘĆ), gdy poczuje kolejny zapach, tworzy się PORÓWNANIE, czyli zaczyna MYŚLEĆ, może sobie ten zapach PRZYPOMNIEĆ.
- Helwecjusz „O umyśle”
- Dobrem jest to, co użyteczne - UTYLITARYZM
- Zło jest wynikiem ZŁEGO WYCHOWANIA - przestępca to człowiek chory, trzeba go leczyć
- Wszystkie zdolności umysłu są NABYTE, dlatego człowieka można wychowywać (nagradzając przez przyjemność i karząc przez cierpienie).
- Polityka - krytykuje władzę królewską, broni ludu.
- Holbach „System natuiy”
- Chce opisać wszelkie zasady funkcjonowania przyrody.
- MATERIA - jedyna substancja, wewnętrznie posiada ruch mechaniczny.
- DETERMINIZM
- d’ Alambert
- matematyk, członek Akademii Francuskiej
- Voltaire
- KRYTERIUM PRAWDZIWOŚCI JEST LUDZKI ROZUM (to jest prawdą, co ja zrozumiałem)
- DOŚWIADCZENIE - rozum uformowany na drodze doświadczenia, jest władzą wszechstronną i niezawodną.
- ROZUM jest JEDNAKOWY u wszystkich i we wszystkich czasach
- DEISTA
- „Nie mogę pojąć, by ten zegar mógł istnieć, a nie było zegarmistrza” - dowód na istnienie Boga.
„Gdyby Bóg nie istniał, to trzeba by go wynaleźć” - świat ma sens tylko, jeśli istnieje Bóg.
- Nurt plebejski
- Mably \
— Prekomunistyczni, atakują instytucje własności prywatnej
-Moredly /
- Fizjokratyzm - władza natury
- Quesney, Turgot - doradcy królewscy
- Zagadnienie ekonomiczne