Porównaj filozoficzne poglądy Platona i Arystotelesa Wskaż na podobieństwa i różnice. Wyjaśnij znaczenie terininn dualizm ontologiczny
Mówiąc o Platonie warto by przytoczyć następującą scenerię: „olbrzymia mroczna pieczara, w której znajdują się ludzie skuci łańcuchami. Za ich plecami, w świetle słonecznego dnia coś się dzieje. Ale ludzie ci porzucić owej pieczary nie są w stanie; pozostają w mroku i tylko obserwują grę cieni pojawiających się przed ich oczyma. I oto. po pewnym czasie, przestają odczuwać ucisk kajdan- zdaje się. że wiodą egzystencję wolną i niezależną. Cienie, z którymi obcują, poczynają im się jawić jako to. co istnieje realnie, co ma byt samodzielny, co stanowi rzeczywistość prawdziwą."
To wprowadzenie ma zdaniem Platona odzwierciedlać sytuację człowieka, który żyje w świecie pozoru, prowadzi egzystencję pustą, bez wartości i celu. jego wiedza jest tylko urojeniem. Na szczęście człowiek ma wielką szansę, aby wyzwolić się z tych kajdan niewiedzy i ujrzeć światłość. Jedyną drogą jest oczywiście filozofia.
oprócz ciała człowiek posiada też duszę, dzięki której przynależy do innego, wyższego porządku- rzeczywistości idei.
Tak naprawdę istnieją tylko idee, a rzeczy cielesne „są tylko cieniem, niczym obrazy na wodzie"
Idealizm, bo rzeczywistość jest czymś duchowym, a nie materialnym, obiektywny, gdyż byt duchowy istnieje poza człowiekiem i niezależnie od jego świadomości, posiada też egzystencję samoistną Ponieważ dusza ma wiedzę sama w sobie, proces poznawania jest tylko procesem anamnezy, czyli mówiąc lapidarnie aktualizacji wiedzy, która w każdym gdzieś tam tkwi.
rydwanu zaprzężonego w parę koni. Kieruje nim woźnica- rozum . jeden koń to dzielność, drugi to pożądliwość. Kiedy drugi z kotu jest bardziej aktywny, wtedy ściąga duszę na ziemię i pogrąża w zmysłowości ( w tym całym syfie ). Czasem silniejszy jest koń- dzielność. Wtedy człek staje się odważny, zdolny do bohaterskich czynów i poświęcenia. Najlepiej jednak jest. gdy nad wszystkim panuje woźnica- rozum, a cały rydwan zmierza w górę do świata prawdy
PAŃSTWO - bytem ponadindywiduabtym. istniejącym niezależnie od jednostek. Jednostki muszą podporządkować się państwu i zabiegać o jego dobro. Państwo nie ma uszczęśliwiać jednostek, atu żadnych grup społecznych. Największe dobro wyraża się w jedności i sile państwa, nad czym powinni pracować jego obywatele. Wartość jednostki jest proporcjonalna do jej działali na rzecz realizacji celów ogólnych państwa. To nie państwo istnieje dzięki obywatelom, ale to obywatele stają się dopiero ludźmi żyjąc w państwie, które ma być otganem zhierarchizowanym, gdzie cząstki istnieją dla całości W celu jej utrzymania należy poddać ludzi kontroli, ujednolicić ich myśli i działania, upodobnić i podporządkować władcy
Arystoteles, nauczyciel Aleksandra Macedońskiego
Arystoteles odrzucał platońską koncepcję podziału na rzeczywistość prawdziwą- wieczne, doskonałe idee- oraz świat cieni materialnych kreacji. Sądził, że idee nie są w stanie egzystować poza konkretnymi rzeczami, ani też stanowić dla nich normy
Ani idee ani materia nie istnieją samodzielnie. Tak naprawdę mamy do czynienia z zespołami materii i formy, realnymi rzeczami i zjawiskami otaczającego świata
Materia jest wprawdzie podłożem procesów i rzeczy, ale z sama z siebie nie może być ich źródłem. Jej istnienie stanowi tylko o możliwości rzeczy i procesów. Możliwość staje się realna dopiero przy połączeniu z formą. To forma jest czynnikiem aktywującym i kształtującym. Dzięki niej substancja staje się konkretną rzeczą PAŃSTWO - Człowiek jest istotą polityczną, co oznacza, iż wykazuje naturalny pęd do życia we wspóbiocie. Dopiero w państwie człowiek staje się istotą rozumną i moralną, albowiem tylko we współżyciu wzajemnym wszelkie kategorie etyczne zdobywają sens. Poza państwem mogą ismieć jeno zwierzęta i bogowie. Państwo jest całością niepodzielną Stanowi jeden organizm, którego poszczególne cząstki- jednostki istnieją dla całości. Wartość człowieka polega na jego działaniu zgodnym z celami ogółu. Tylko takie działanie nadaje życiu jednostki rozumny charakter i może zapewnić jej prawdziwe szczęście