46092

•    Norma konkretna - norma, która wyznacza do spełnienia jakiś określony czyn, który jest niepowtarzalny

•    Norma abstrakcyjna - norma wyznaczająca zachowanie powtarzające się

•    Autonomiczna - norma, którąnormodawca wyznacza sam dla siebie

•    Heteronomiczna - norma, którą nor modawca wyznacza dla innych podmiorów

Norma prawna

Norma prawna - rodzaj normy postępowania. Norma ustanowiona hib uznana przez suwerenny organ państwa. Normy prawne jako normy postępowania muszą mietf charakter abstrakcyjny i generalny.

„kto zabije człowieka podlega karze”, - norma generalna, abstrakcyjna, okoliczność: w każdych okolicznościach, zakazane zachowanie: zabicie człowieka.

Zakres zastosowania i zakres normowania

Zakres zastosowania normy - zakres możliwych sytuacji, przy których norma znajduje zastosowanie.

Zakres normowania normy - to nakazane lub zakazane przez normę zachowanie.

L zasadnienie obowiązywania norm

Obowiązywanie norm - norma wpływa na zachowanie adresata.

Uzasadnienie obowiązywania norm:

•    Tetyczne - normę uznał lub ustanowił ktoś któremu należy dawać poshich, ze względu na jego pozycję społeczną.

•    Aksjologiczne - czyny nakazane przez normę są dobre, a zakazane złe.

•    Behawioralne - o tym uzasadnieniu mówimy gdy adresaci zachowują się zgodnie z tą normą lub jest dostrzegane prawdopodobieństwo, że nierealizowame tej normy może spowodować dla adresata określoną dolegliwość. W takim ujęciu mówimy, że norma spotyka się z posłuchem.

Normy sprzężone i normy niedoskonale

Norma niedoskonała (Lex imperfecta) - norma, która adresatowi w określonych okolicznościach wyznacza obowiązek określonego postępowania, ale za nierealizowanie tego obowiązku prawodawca nie przewiduje wymierzenia adresatowi jakiejś sankcji np.: norma nakazująca małżonkom dochowanie wierności.

Norm sankcjonowana - norma postępowania, która wyznacza określonemu podmiotowi w określonych okolicznościach jakieś zachowanie, przy czym z normą tą sprzężona (związana) jest inna norma, nazywana normą sankcjonującą. Jakaś norma staje się więc sankcjonowana ze względu na normę ją sankcjonującą.

Norma sankcjonująca - norma, która określonemu adresatowi nakazuje wymierzać sankcje za niezrealizowanie nakazów wyznaczonych w innej normie.

Normy sankcjonowana i sankcjonująca są powiązane funkcjonalnie. Norma sankcjonująca spełnia rolę służebną wobec normy sankcjonowanej, bo ma przymuszać adresata normy sankcjonowanej do tego. by normę tę realizował.

Sankcja prawna i rodzaje sankcji

Sankcja - dolegliwość przewidziana za niezrealizowanie jakiejś normy.

Sytuacja przymusowa - mówimy o tym wtedy, gdy ktoś znajduje się w sytuacji wymagającej wyboru jednego z zachowali, przy czym każde z nich ma złe. niekorzystne następstwa, a więc gdy stoi przed wyborem mniejszego zła. Rodzaje sankcji:

•    Sankcja skupiona (zinstytucjonalizowana) - sankcja wymierzona w sposób zorganizowany, przez określone powołane do tego instytucje np.: sąd.

•    Sankcja rozsiana - sankcja polegająca na spontanicznych reakcjach ludzi z pewnego środowiska na przekroczenie normy, przejawiająca się w dezaprobacie, jaka spotyka naruszającego normę, w bojkocie towarzyskim. Może przybrać formę potępienia, a nawet agresji

• Sankcja karna - jest to zło wyrządzone przez państwo temu. kto dopuszcza się przestępstwa. Polega na pozbawieniu osoby odpowiedzialności za popełnione przestępstwa dóbr osobistych lub dóbr majątkowych (lip.: wolności). Sankcja egzekucyjna - adresat normy indywidualnej nie spełnia dobrowolnie ciążącego na nim obowiązku i upoważnione organy państwa doprowadzają do wykonania tego obowiązku w ten sposób, że czynią to w jego imieniu i na jego koszt.

•    Sankcja nieważności - wiąże się z nieprzestrzeganiem reguł dokonywania czynności konwencjonalnych i polega na tym. że czynność z działania niezgodnego z regułami nie będzie czynnością konwencjonalną danego rodzaju (będzie nieważna). Nie wywoła określonych skutków prawnych lub wywoła tylko niektóre.

Norma merytoryczna i norma kompetencyjna