46101

a)    Reguła kolizyjna porządku liierarchicznego - norma wyżej usytuowana w hierarchii norm uchyla normę niższego rzędu np: norma zawarta w przepisach ustaw)’ uchyla sprzeczną z nią normę zawartą w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów.

b)    Reguła kolizyjna porządku czasowego - norma późniejsza uchyla normę wcześniejszą (pod warunkiem, że norma późniejsza nie jest norą niższego rzędu).

c)    Reguła porządku treściowego - norma szczególna uchyla ogólną (pod warunkiem. że nie jest normą niższego rzędu).

System prawa to zbiór norm, które są powiązane określonymi więzami. Wyróżni się dwa rodzaje więzi łączących normy:

•    Normy kompetencyjne - jedne normy powstają na podstawie norm, które jakiemuś podmiotowi udzieliły kompetencji do ich ustanowienia np.: rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości wydane na podstawie upoważnienia ustawy.

•    Delegacja ustawodawcza - delegowanie przez parlament kompetencji do stanowieiua ustawy na inne podmioty.

•    Subdelegacja - przekazanie kompetencji prawodawczych przez organ, który z mocy ustawy uzyskał upoważnienie do wydawania w jakiejś dziedzinie aktów wykonawczych.

•    Więź treściowa - normy, należące do systemu prawa znajdują uzasadnienie aksjologiczne w uporządkowanym systemie wartości. System prawa opiera się na przyjętych wartościach.

Gałęzie prawa

Od czasów rzymskich dzieli się prawo na dwa wielkie działy - prawo publiczne i prawo prywatne. Prawo publiczne jest to prawo, które odnosi się do państwa rzymskiego i chroni jego interesy. Prawem prywamym określa się te, które chroni interesy jednostki. Podział ten stracił na znaczeniu w średniowieczu Drugi podział prawa to podział na prawo materialne i prawo procesowe. Prawo materialne to normy prawne, które w sposób pierwotny wyznaczają sytuacje prawne różnych podmiotów, czyli wyznaczają im obowiązki lub ze względu ua te normy powstają dla nich różnego rodzaju uprawnienia i upoważnienia Prawo procesowe (formalne) to normy, które kształtują określone instytucje, sposób ich powoływania i zasady ich finikcjonowania oraz sposób postępowania tych instynicji, służący zabezpieczeniu Realizowania norm prawa materialnego.

Gałęzie prawa - systematyzowanie norm systemu prawa w podzbiory. Podział ten wykształcił się historycznie i nadal ulega pewnym zmianom. Dokonując podziału na gałęzie, stosuje się łącznie trzy kryteria:

a)    Podmiot unormowama

b)    Metody unormowania

c)    Podmioty, które są adresatami danych norm

R>v S Srfcm—1 poa^thi puaw* ns gah^ic