1953 r. W porównaniu z syniacjąw innych krajach bloku sowieckiego represje stalinowskie w Polsce nie były tak ostre; świadczy o tym chociażby niepostawienie przed sądem Władysława Gomułki oraz porównywalnie mniejsza liczba procesów pokazowych. Zakaz posiadania waluty obcej, złota i platyny.
Han Trzyletni
To realizowany w latach 1947 - 1949 plan gospodarczy przygotowany Centralny Urząd Planowania. Plan trzyletni jest uznawany za jedyny skuteczny plan gospodarczy w historii PRL: dzięki niemu w dużej mierze odbudowano gospodarkę ze zniszczeń wojennych. Plan przewidywał równoprawną rolę gospodarce trzech sektorów: państwowego, spółdzielczego i prywatnego. W 1949 miało nastąpić przekroczenie przedwojennej produkcji przemysłowej, w rolnictwie zaś osiągnięcie na głowę ludności 110% przeciętnej produkcji z lat 1936-1938. W latach 1947-1949 miała w zasadzie być zakończona odbudowa gospodarki polskiej i równocześnie zmienione proporcje między produkcją przemysłową a rolną. Założenia planu nie przewidywały budowy nowych zakładów. Środki inwestycyjne przeznaczono głównie na odbudowę najmniej zniszczonych przedsiębiorstw. Plan dawał pierwszeństwo odbudowie przemysłu pracującego na potrzeby ludności. Już jednak od ostatniego roku planu priorytet przesuwał się w kierunku odbudowy i rozwoju przemysłu wytwarzającego środki produkcji. Wzrost produkcji wiązał się z szybkim zwiększeniem się zatrudnienia. Rozwój przemysłu doprowadził do istotnych przemian w strukturze zawodowej Polski. W okresie planu 3-letniego rozpoczęła się wielka migracja ludności ze wsi do miast. Mtuej korzystnie przedstawiała się sytuacja w rolnictwie. W 1947 zbiory okazały się mniejsze niż oczekiwano.
Han SześrioleUii 1950-1955
To drugi, po Planie Trzyletnim, z planów gospodarczych wprowadzonych w PRL. Plan przyjęto w formie ustawy uchwalonej przez Sejm Ustawodawczy w 1950 r. Podobnie jak późniejsze plany pięcioletnie był on jednak wielokrotnie modyfikowany (rozwój przemysłu ciężkiego w związku z wojną koreańską) i tylko w części zrealizowany. Wytyczne do Planu zostały sformułowane w grudniu 1948 r. na Kongresie Zjednoczeniowym PPS i PPR (przekształconym następnie w I Zjazd PZPR). Priorytetem planu było zwiększenie inwestycji i polityka intensywnej industrializacji kraju na wzór radziecki, w tym przede wszystkim rozwój przemysłu ciężkiego i metalowego. Sztandarową budową realizowaną w ramach planu sześcioletniego był kombinat metalurgiczny w Nowej Hucie. Ceną za intensywną industrializację był ograniczony wzrost poziomu życia i ograniczanie inwestycji w innych dziedzinach, np. budownictwie mieszkaniowym. Społecznym skutkiem planu sześć ioletmego był znaczny wzrost udziału klasy robotniczej w społeczeństwie (min. przez migrację ludności wiejskiej do miast). W rolnictwie zakładano rozwój państwowych gospodarstw rolnych oraz kolektywizację gospodarstw indywidualnych.
W Planie Sześcioletnim dokonana została też rozbudowa miast, lecz cel rozbudowania miał w mniejszym znaczeniu poprawę warunków życia a bardziej cele propagandowe.
Konstymcja z 1952 roku
Napisana pod dyktando Stalina, wprowadzała nową nazwę państwa: Polska Rzeczpospolita Ludowa. W PRL ..rządzi lud pracujący miast i wsi. stosując demokrację socjalistyczną, przejawiającą się najpełniej w dyktaturze proletariatu”
Społeczeństwo w okresie stalinowskim
Związek Młodzieży Polskiej jako jedyna organizacja młodzieżowa - powstał w lipcu 1948 r. w wyniku połączenia Związku Walki Młodych. Organizacji Młodzieży Wiejskiej „Wici”. Związku Młodzieży Demokratycznej. Związku Akademickiej Młodzieży Polskiej i harcerstwa. Inne organizacje młodzieżowe zostały rozwiązane.
Paramilitarna organizacja Służba Polsce pełniła rolę armii bezpłatnej siły roboczej. Wykorzystywano ją przy ..sztandarowych budowach socjalizmu:, takich jak np. Nowa Huta. Trasa W-Z. Każdy młody człowiek musiał przejść przez tę organizację. Była to darmowa siła robocza i darmowa indoktrynacja.
Obsesyjne szukanie i demaskowanie „wrogów klasowych” traktowane było jako podstawowy obowiązek członków PZPR i podporządkowanych jej organizacji. Stwarzanie możliwości szybkiego awansu społecznego młodzieży chłopskiej, która stała się podporą władzy komunistycznej.
Następuje pauperyzacja społeczeństwa.
Walka o władzę w ZSRR po śmierci Stalina
Stalin zmarł 5 marca 1953 r. Jego śmierć poprzedziły przygotowania do masowej czystki - aresztowania wśród lekarzy żydowskich, których Stalin podejrzewał o spisek na jego zdrowie, przygotowaiua do deportacji Żydów. Bezpośrednio po śmierci Stalina ukształtował się „triumwirat”, w skład którego weszli premier Gieorgij Malenkow, wicepremier i minister spraw wewnętrznych Lawrentij Beria oraz minister spraw zagranicznych Wiaczesław Mołotow. Wszyscy trzej byli jednocześnie członkami Prezydium Komitetu Centralnego KPZR