ZASADA WIĘKSZOŚCI WIĘKSZOŚĆ WZGLĘDNA I BEZWGLĘDNA - ISTOTA I KONSEKWENCJE USTROJOWE
• WIĘKSZOŚCIOWY SYSTEM WYBORCZY - bardzo dobry system wg Wojtaszczyka :D - polega na tym. że mandaty otrzymuje tylko ta partia, która zebrała określoną prawem większość głosów w danym okręgu
- np. wybory parlamentarne USA, WB, Francja np. wybory do Senatu w Polsce
• WARUNKI WSTĘPNE
1. ) OKRĘGI JEDNOMANDATOWE (najczęściej, ale są wyjątki) - różne kryteria ustalania okręgów
np. liczba ludności, ile wpływa do budżetu
np. Wielka Brytania - tak
np. Polska przy Senacie - nie. 2 mandaty.
np. Japonia - nie, od 3 do 5 mandatów - przy tym to, ile dany okręg daje pieniędzy do budżetu i czy mieszkają w nim rody. te rzeczy decydują o liczbie mandatów
2. ) Głosujemy na KANDYDATÓW, a wszyscy kandydaci są na jednej liście w porządku
alfabetycznym (tzn. każda partia wystawia w okręgu tylko jednego kandydata i wyborca oddaje swój głos na tę lub inną partię)
• Taki system eliminuje lub zmniejsza reprezentacje partii małych, zapewnia jednak zazwyczaj stabilność rządów poprzez formowanie się w wyniku wyborów silnej większości parlamentarnej.
• SYSTEM WIĘKSZOŚCIOWY
1. ) WIĘKSZOŚCI WZGLĘDNEJ
- np. USA, Wielka Brytania
- wygrywa kandydat, który uplasował się na pierwszym miejscu
2. ) WIĘKSZOŚCI BEZWZGLĘDNEJ
- np. Francja. Polska (wybory prezydenckie)
- zwycięża ten. który uplasował się na pierwszym miejscu, ale musi zdobyć co najmniej 50% + 1 głosów (II tura ?)
• WADY SYTEMU WIĘKSZOŚCIOWEGO
1.) kandydat, który wygrał, może być kandydatem mniejszości
dotyczy większości względnej - np. A 18%, B 17%, C 19% i wygrywa G mimo że głosowała na niego mniejszość
2) w wyborach może zwyciężyć paitia. która w skali całego kraju otrzymała mniej głosów niż pattia. która przegrała
często w USA w wyborach prezydenckich ?
np. 10 okręgów, partia A wygrała w 6 ledwo-ledwo, w 4 okręgach zdecydowanie wygrała partia B - ostatecznie to A zwycięża, mimo że w sumie więcej głosów dostała B
• ZALETY SYSTEMU WIĘKSZOŚCIOWEGO
1) powstaje stabilna większość rządzenia (partia rządząca ma poparcie > 50%)
2) program rządowy jest logiczny, spójny wewnętrznie, bo rząd tworzy jedna. dwie. trzy partie, a nie dużo różnych i paitie które się łączą w koalicję, są sobie bliskie programowo
3) łatwo ustalić odpowiedzialnego za rządzenie
4) czytebie alternatywy dla wyborców, czy dana partia im pasuje