46283

Istotnym elementem systemu rynkowego jest konkurencja.

Konkurencja - to proces, przy pomocy którego uczestnicy rynku, dążąc do realizacji własnych interesów, próbują przedstawić korzystniejsze od innych ofeity dotyczące ceny tub innych cech towaru, wpływających na decyzję zawarcia transakcji.

Kto z kim konkuruje?

-    kupujący - z innymi kupującymi: o ograniczoną ilość dóbr na rynku: muszą zdobyć informację, jakie warunki ofeniją sprzedawcy inni kupujący i zaoferować lepsze warunki (wyższą cenę);

-    sprzedający - z innymi sprzedającymi: o konsumenta: muszą zdobyć informacje o ofertach rywali i przedłożyć lepszą ofertę - obniżając cenę lub zwiększając atrakcyjność towaru.

W trakcie konkurowania sprzedający podają inf., które mają bezpośredni użytek dla kupujących: co do ceny, cech towaru, serwisu iip.

2 kategorie konkurencji:

konkurencja cenowa: podstawowy sposób koordynacji wielkości prod. z ilością towaru, którą skłonni są nabyć konsumenci

konkurencja mecenowa: dotyczy jakości, wagi, objętości, barwy, wyglądu, zgodności z modą, mocy. trwałości zapachu, opakowania, wanmków kredytu.

Konkurencja cenowa występuje dziś rzadziej niż nie cenowa Redukcje cen oznaczają niższy poziom utargu, a koszty inf. klientów o redukcjach cen są wysokie

Gdyby wszyscy konsumenci mieli dokładnie te same preferencje dot. cech towaru, który chcą nabyć, producenci konkurowali by tylko ceną. Ponieważ jednak preferencje są b. różne - akcent przesuwa się na konkurencję niecenową. Prowadzi ona do większej różnorodności dóbr i usług, ale - i do przesady i marnotrawstwa.

Znaczenie konkurencji w gospodarce 1/ Z pktu widzenia ogólnospołecznego:

sprzyja innowacyjności i rozwojowi nowych produktów

skłania do minimalizacji kosztów i wzrostu efektywności przeds.

jest wrogiem marnotrawstwa

zwiększa swobodę wyborów ekonom.

ogranicza korupcję biurokracji państwowej i samorządowej

jest warunkiem trafnej alokacji zasobów gosp.

1/ Z pktu widzenia jednostkowego:

ujawnia zdolności i możliwości podmiotów, daje okazję do ..sprawdzenia się” (posiadanie mądrych rywali sprzyja własnemu rozwojowi)

prowadzi do nierówności, ale są one „normalne” w życiu gosp.

Wady rynków koukuiencyjuydi

Rynek konkurencyjny jest efektywny w sensie czysto ekonom., ale nie w sensie społecznym (w sytuacji „kominów” dochodowych: wysoki popyt na dobra luksusowe, niski - na dobra podstawowe).

Konkurencja jest nieskuteczna, jeśli część k-tów prod. ponoszą ludzie, nie korzystający z danego dobra (np. k-ty zanieczyszczenia środowiska): ponieważ k-ty (i cena) danego wyrobu jest niższa od faktycznej - popyt jest sztucznie zawyżony; - zakłócenie informacyjnej funkcji rynku.

Konkurencja może prowadzić do rozwoju prod. niepożądanych społecznie produktów lub usług. np. prowadzących do uzależnienia.

Konkurencja prowadzi niekiedy do zbyt wielkiej liczby odmian praktycznie tego samego produktu, a tym samym - do marnotrawstwa w działała reklamowej (prod odbywa się na małą skalę, zdobi prod. zakładów nie są w pełni wykorzystane (przymusowa standaryzacja?).

Producenci mogą stosować nieetyczne procedury konkurencyjne

Konkurencja wynaturzona - taka sytuacja kształtuje się z powodu deficytów morabiości społ. („wyjałowienia” etosu), jak i deficytów strukturakiych. destabikzacyjnych działali państwa, chaosu rynkowego. - Może przybrać formę takiej rywalizacji, która łuszczy człow., zatruwa kulturę; powstaje wewn. przymus ciągłego porównywalna się z innymi.

-    Za stworzenie „systemu konkurencji” odpowiada państwo. Ono ma tworzyć „warunku ramowe", tj. jasny i jednoznaczny system regulacji, gwarantujący uczciwą konkurencję.