W procesach komunikacyjnych niezbędne są procedury zwane protokołami, które umożliwiają prawidłowy przebieg tych procesów - bez błędów lub przerw. W sieciach teleinformatycznych wszystkie operacje są kontrolowane właśnie przez protokoły, które „rezydują" wewnątrz nadajników i odbiorników podłączonych do sieci.
Protokół jest regułą, niezbędnikiem w procesie wzajemnej komunikacji, na którą muszą się zgodzić użytkownicy. Zawiłość i stopień skomplikowania protokołu jest zależny min. od błędów wprowadzanych do sieci przez interferencje i zniekształcenia. Wszystkie informacje transmitowane w systemach
telekomunikacyjnych są narażone na błędy i jakieś mechanizmy muszą temu przeciwdziałać.
Można posłużyć się przykładem rozmawiających ludzi. W czasie rozmowy przyjmują nawzajem pewną konwencję, która daje każdemu uczestnikowi możliwość mówienia oraz słuchania - w momencie gdy wypowiada się inna osoba. Sieć teleinformatyczna musi umożliwiać właśnie taką konwersację między użytkownikami. W telekomunikacji taka konwencja nazywa się właśnie protokołem.
Podstawowym zadaniem protokołu jest identyfikacja procesu, z którym chce się komunikować proces bazowy. Aby było to możliwe konieczne jest podanie sposobu określania właściwego adresata, sposobu rozpoczynania i kończenia transmisji, a także sposobu przesyłania danych.
Ludzki mózg jest szczególnie doskonały w rozumieniu zniekształconej mowy, np. rozważając typową linię telefoniczną, ale bardziej istotne jest jak szybko potrafi zaadoptować się do nieprzewidywalnych sytuacji, np. załamania psychicznego rozmówcy. Procesory, które magazynują protokoły w sieci są znacznie mniej elastyczne, dlatego prawidłowa odpowiedź na każde możliwe zdarzenie, znane lub jeszcze nieznane, musi być predefiniowana w dobrze opracowanym protokole. Niestety, w czasie gdy protokoły mogą być używane do zmniejszenia problemów z uszkodzonymi pakietami danych w sieci, to jeszcze powodują znaczący problem niedopasowania. Nie ma jednego protokołu, są ich dziesiątki. Nie jest możliwe wzajemne ich współpracowanie, dopóki nie będzie dostarczony jakiś interfejs ich w/zajemnego przekazywania. Ten interfejs jest rdzeniem sieci. Różne typy interfejsów mogą być używane do łączenia różnych protokołów, niezależnie od ich aktualnych różnic funkcjonalnych oraz sposobów implementacji.
Relacje pomiędzy formalnymi organizacjami tworzącymi standardy w systemach telekomunikacyjnych i informatycznych rozwijały się dość powoli, i polegały głównie na wymianie ich własnych standardów. Schematyczna reprezentacja współczesnych powiązań pomiędzy organizacjami pokazana jest na rys. 1.
2