48390

Intelektualizm etyczny Sokratesa

Wiedzą etyczna to zdolność rozpoznawania prawdy moralnej.

Mądrość: świadomość ograniczeń własnej wiedzy.

Pogląd głoszący, że postępowanie człowieka zależy wyłącznie od jego wiedzy na temat dobra i zła. Człowiek wiedzący co dobre nie może czynić źle - jeśli zatem ile postępuje, oznacza to, że jego wiedza na temat dobra jest niepełna. Nie ma ludzi dobrych i złych, są tylko głupi i mądrzy. Konsekwencja tego poglądu było twierdzenie, że cnoty można się nauczyć. W życiu człowieka najważniejsze są wartości intelektualne, powinien on być istotą rozumną i kierować się racjami rozumu. Sokrates stawia duże wymagania człowiekowi, traktuje go jako istotę racjonalną, więc jeśli dobro moralne jest wartością najwyższą to powinieneś najbardziej cieszyć się gdy uda Ci się zrobić coś dobrego.

Nie należy mieć zbytniego zaufania do swych przekonań, nasze poglądy powinny być stale poddawane rekonstrukcji, ulepszeniu, podważeniu ( krytyczne spojrzenie na siebie samego, ironia jako metoda refleksji filozoficznej, antyfundamentalizm).

Gdy jesteś świadomy niepewności swojej wiedzy to jesteś mądrzejszy od tego, który jest przekonany o swych racjach:

„wiem, że nic nie wiem".

Tezy o moralności Sokratesa:

a.    Cnota ( dobro moralne) jest wartością bezwzględną ( nie zależy od sądów człowieka), ostateczną (stanowi najwyższy cel), autoteliczną ( nie jest niczemu podporządkowana), jest kryterium oceny innych wartości, ale sama nie jest oceniana

b.    Cnota jest związana z pożytkiem i szczęściem. Pożytek jest następstwem dobra ( odwrotność utylitaryzmu: dobre jest to co pożyteczne), tylko to co dobre jest na prawdę pożyteczne. Szczęście wynika z dobra, bo ten jest szczęśliwy kto ma rzecz najcenniejszą (cnotę)

c.    Cnota jest wiedzą: prawda o dobru jest w nas trzeba nauczyć się ją rozpoznać Moralizm: przekonanie zgodnie z którym najistotniejsze jest dobro moralne, ono powinno

stanowić cel wszystkich działań człowieka, prowadzi do szczęścia