76172

Racjonalizm i intelektualizm etyczny Sokratesa. Spór Sokratesa z sofistami.

Intelektualizm etyczny- o wyborze postępowania powinien decydować rozum, utożsamienie cnoty (arete) z wiedzą. Uważa, ze możemy postępować dobrze tylko wtedy, gdy wiemy, czym jest dobro, poznając zaś dobro nie jesteśmy w stanie czynić zła. Godne pochwały jest życie rozumne- nieustanne dążenie do prawdy, wiedza rodzi się w każdym trzeba ją tylko umiejętnie wydobyć.

Racjonalizm - świat poznawalny dzięki rozumowi, istota rzeczywistości jest racjonalna, jest w niej pewna prawda, obiektywizm, światem rządzą zasady, jeśli używamy rozumu we właściwy sposób, to prędzej czy później dojdziemy do tej samej wiedzy, prawdy, co inni; rozum jest czymś, co ujednolica nasze poznanie

Spór Sokratesa i sofistów

-Wspólnym ich celem było szkolenie umysłu

-    Poróżnili się zarówno, co do sposobu tego kształcenia, jak i celu

-Sofiści stawiali właśnie swemu wychowaniu cele czysto praktyczne, wręcz pragmatyczne. Sami szczerze głosili, że szkolą mężów stanu, przywódców, dlatego też wyparli nauczanie moralne, dlatego, że opinia publiczna również zaczęła sobie cenić fachowość i wykształcenie

-ważniejszy był dla sofistów aspekt techniczny niż moralny (osiąganie celów, wygrywanie sporów, przekonywanie).

-    Jednocześnie i Sokrates zdawał sobie sprawę z tego, że jego nauczanie przyda się w prowadzeniu polityki, jednak upatrywał on istotę nauki w osobowości i charakterze, w moralnej postawie człowieka

-Sokrates oskarża więc sofistów o to, że sofistyka jest mądrością pozorną, a nie rzeczywistą; że jest uprawiana dla zysku, a nie dla bezinteresownej miłości prawdy

-Sokratesowi zależało na tym, aby poprzez słowo przybliżyć się do rzeczy, do prawdy, Delos, natomiast sofiści relatywizowali prawdę, w skrajnych przypadkach prowadząc nawet do nihilizmu: nie da się stwierdzić, że Bóg jest lub go nie ma (Protagoras) lub Gorgiasz (nic nie istnieje, a jeżeli nawet coś istnieje, to nie jest poznawalne przez rozum ludzki, jeśli nawet jest poznawalne, nie może być przekazane komuś innemu).