100724

łntelektualizm etyczny w poglądach Sokratesa.

Pogląd filozoficzny głoszący, iż złe postępowanie wynika z braku wiedzy. Sokrates utożsamiał dobro z wiedzą. Zadaniem filozofa jest wydobycie wiedzy z danego człowieka. Wiedza ma charakter immanentny i jest największą z cnót.

Najlepszy ustrój wg Sokratesa.

Jest to arystokracja. Nie chodzi tu jednak o arystokrację w znaczeniu obecnym. Przez pojęcie arystokracja Sokrates rozumiał rządy najlepszych (aristos - najlepsi), posiadających wiedzę filozofów. Taki ustrój wg Sokratesa będzie dobry i sprawiedliwy, ponieważ zgodnie z intelektualizmem etycznym, osoby posiadający wiedzę o dobru, czyli mędrcy - filozofowie, nie mogą czynić źle. Pozostali powinni się podporządkować ich woli.

Umowny stosunek państw a/prawa do oby w ateli wg Sokratesa.

Stosunek ten można wyrazić w zasadzie w jednej sentencji „do et des”, czyli „daję abyś dał” Państwo/prawo daje ochronę, bezpieczeństwo, ale tym samym wymaga podporządkowania i posłuszeństwa. Jeśli ktoś nie podporządkowuje się prawom państwa, powinien to państwo opuścić. Będąc obywatelem godzimy się na obowiązujący porządek prawny.

Dlaczego Sokrates poddał się wyrokowi śmierci?

Sokrates mając możliwość ucieczki zdecydował się na śmierć ze względu na poszanowanie prawa. Jest to obowiązkiem każdego obywatela zgodnie z tzw. umownym stosunkiem obywatela do państwa. Innym powodem poddania się wyrokowi śmierci była wiara w słuszności swoich poglądów i szacunek do nich.

Idealizm obiektywny jako podstawa teorii doskonałego państwa.

Platon zaobserwował, że nie istnieje idealny ustrój, ponieważ każdy system w końcu zamienia się w tyranie. Platon poszukiwał rozwiązania tego problemu i tak powstał idealizm obiektywny. Świat, który nas otacza to jedynie odbicie idealnego, niematerialnego bytu (metafora jaskini). Zwykły, prosty człowiek nie może poznać tego świata, jedynie filozofowie są do tego zdolni. Wg Platona do świata idei należy dusza ludzka. Wyróżnił on trzy rodzaje duszy ludzkiej: dusza rozumna (w głowie), dusza popędliwa (w piersiach) i dusza pożądliwa (w brzuchu). Dusza rozumna dominuje nad dwiema pozostałymi. Platon przenosi teorię trójpodziału duszy na teorię państwa. Wg Platona społeczeństwo państwa doskonałego dzieli się na trzy stany, które wzajemnie się uzupełniają. Duszy rozumnej odpowiada klasa filozofów. Jest to grupa społeczna stojąca najwyżej - kasta rządząca. Filozofowie są mądrzy, czyli dobrzy (cnota mądrości). Dusza popędliwa to wojownicy. Ich zadaniem jest walka i zapewnienie bezpieczeństwa w państwie (cnota męstwa). Dusza pożądliwa to klasa pracowników, chłopów. Mają za zadanie utrzymanie i wyżywienie całego społeczeństwa (cnota wstrzemięźliwości). Chłopi stanowią najliczniejszą grupę społeczną. Harmonijne współżycie w quasi-symbiozie wszystkich kast społecznych charakteryzujących się trzema cnotami tworzy główną cnotę idealnego państwa - sprawiedliwość. Poszczególne grupy społeczne mają różne prawa i obowiązki względem państwa. Jedynie chłopi mają prawo do życia prywatnego. Filozofowie i wojownicy żyją tylko życiem publicznym. Nie mogą zakładać rodzin, gromadzić majątku.

Dlaczego w Państwie idealnym powinni rządzić filozofowie?

Pogląd ten wiąże się bezpośrednio z idealizmem obiektywnym, któiy głosi, iż świat nas otaczający to jedynie odbicie idealnego świata niematerialnego. Zwykły człowiek nie może go poznać. Jedynie filozofowie przez ciągły rozwój ducha mogą posiąść tę wiedzę. Choć

2