Nowe prawo bankowe wyraźnie określa obowiązki banku w odniesieniu do poleceń przelewu. Od stycznia 1998 roku bank jest zobowiązany do określenia w umowie rachunku bankowego terminów realizacji zleceń posiadacza rachunku bankowego i prowizji bankowych związanych między innymi z przelewami. Wyraźnie jest to stwierdzone, że bank ponosi odpowiedzialność za szkody spowodowane niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem polecenia.4
Inicjatorem rozliczenia jest dłużnik, ale banki przyjmują także polecenia przelewu podpisane przez niego, a składane przez wierzyciela. Potwierdzenie banku o dokonaniu przelewu jest wystarczającym dowodem uregulowania zobowiązań.
Przebieg rozliczeń za pomocą polecenia przelewu ilustruje schemat 1, a dokumentem bankowym jest czteroodcinkowy formularz (A - D) polecenia przelewu. Jeden egzemplarz (D) zatrzymuje zleceniodawca jako dowód na dokonanie księgowania, które zmniejszyło saldo na jego rachunku, oddział jego banku zachowuje jeden egzemplarz (A) na dowód, że dokonał przelewu w sposób żądany przez zleceniodawcę. Dwa pozostałe egzemplarze zostają przesłane do banku właściwego dla odbiorcy przelewu (wierzyciela): jeden z nich zachowuje bank dla księgowania na jego rachunek (B), drugi (C) wysyła do wierzyciela przy wyciągu z rachunku bankowego, jako zawiadomienie o zaksięgowaniu przelewu na jego rachunku.5
Schemat 1. Rozliczenie za pomocą polecenia przelewu.
DŁUŻNIK
BANK
DŁUŻNIKA
W treści polecenia przelewu zleceniodawca (dłużnik) poleca, aby oddział banku przelał z jego rachunku określoną kwotę pieniędzy na rzecz wskazanego
'Zb. Dobosiewicz, Podstawy..., op. cit., s. 159- 160.
' Zb Krzyżkiewicz, Rozliczenia pieniężne,..., op. cii., s. 67.