48814

zrównania go w prawach z pastorami, co stanowiło niewątpliwie poważny krok naprzód. Mniej postępowy charakter miał postulat podporządkowania nauczyciela dyscyplinie kościelnej i roztoczenia nad nim kontr oli przez zwierzchników kościelnych.

Dopiero po powtórnym pobycie w Strasburgu i po zrewidowaniu dawnych planów' Kalwin opracował w 1559r. Leges Academiae Genevensis i równocześnie powołał do życia gimnazjum oraz wyższe kursy nazwane akademią W organizacji zarówno gimnazjum, jak i akademii łatwo odnaleźć szereg zasadniczych cech charakterystycznych dla szkoły sztrasburskiej. Widoczne są one przede wszystkim w podziale szkoły na klasy, klas tra dziesięcioosobowe grapy z dekurionami tta czele, w przepisach dotyczących uroczystości promocji do klas wyższych oraz w innych szczegółach.

Dążąc do całkowitego dostosowania gimnazjum genewskiego do potrzeb szwajcarskiej ludności, Kalwin wprowadził w nim nie 10, jak było w Strasburgu, ale 7 klas. Cztery pierwsze klasy miały charakter wstępny, przygotowawczy Ich najbardziej charakterystycznym rysem, odróżniającym je od innych ówczesnych szkól humanistycznych, było nauczanie - niewątpliwie pod wpływem Cordiera - języka francuskiego równolegle z łaciną. Na ich opanowanie szkoła genewska kładła równomierny nacisk, co świadczyło o demokratycznym duchu kultury kalwińskiej. Najbardziej godną uwagi, oryginalną zdobyczą Kalwina, było przywiązanie w gimnazjum znacznie mniejszego znacznie do poznawania dziel i naśladowania ciceroniańskich wzorów literackich niż we wszystkich innych ówczesnych szkołach europejskich Wyraźny odwrót Kalwina od wybujałe retorycznego kierunku szkoły humanistycznej świadczy o jego zdrowym krytycyzmie i zachowaniu rozsądnej równowagi w opracowywaniu programu szkoły średniej Gimnazjum genewskie było szkolą przygotowującą do wyższych kursów akademickich, kształcących głównie kandydatów na pastorów w zakresie teologii oraz kandydatów' na urzędników państwowych w zakresie praw a. Kursy te miały wyraźnie charakter zawodowy.

Szkoły kalwińskie zyskały w krótkun czasie wielką popularność, szczególnie w krajach protestanckich zachodniej Europy Niebawem zaczęły powstawać one we Francji, Holandii, Anglii, Szkocji, a w XVII wieku także w Ameryce. Genewskie doświadczenia pedagogiczne naśladowano nawet w tych krajach, w których nauka Kalwina miała stosunkowa małe powodzenie, jak np. w Polsce.