INTERPRETACJA WYNIKÓW BADAŃ
Przez interpretację będziemy rozumieć nadawanie teoretycznego znaczenia wyjaśnieniom wyprowadzonym z analizy danych. Wyjaśnić to znaczy ustalić związki między badanymi zjawiskami (zmiennymi). Mamy dwa rodzaje wyjaśnień: nomotetyczne i idiograficzne.
Wyjaśnienie to pojęcie metodologiczne. Lecz metodologia badania jakiejś rzeczywistości opiera się na ogólnych założeniach dotyczących tej rzeczywistości. Badać to znaczy poznawać jakiś przedmiot. Potrzebne są zatem założenia ogólne dotyczące poznawania i przedmiotu. Chodzi o założenia epistemologiczne (teoria poznania), ontologiczne (teoria bytu).
0 BLOK SPRAWDZAJĄCY
Istnieją dwa konkurencyjne stanowiska ontologiczne, określające naturę bytu, tego wszystkiego, co może być przedmiotem badań, w tym człowieka, społeczeństwa, psychiki, edukacji.
1. REALIZM wynika z niego, że byt ( w tym edukacja) istnieje obiektywnie i realnie oraz że jest dane każdemu w taki sam sposób. Stanowisko obiektywistyczne.
2. NOMINALIZM byt, rzeczy (a więc edukacja) nie istnieją obiektywnie, w świadomości istnieją same pojęcia, które nie są dane każdemu w taki sam sposób. Stanowisko subiektywistyczne.
Naturę ludzką określają także dwa stanowiska ontologiczne.
1. DETERMINIZM natura jest poddana ogólnym prawidłowościom rozwoju o charakterze przyczynowo skutkowym. Stanowisko obiektywistyczne.
2. WOLUNTARYZM rozwojem natury ludzkiej kierują akty wolnej woli jednostki. Stanowisko subiektywistyczne.
Istnieją dwa konkurencyjne stanowiska epistemologiczne określające naturę poznania, a więc tego jak byt, rzeczy mogą być poznawane.
1. EMPIRYZM byt można poznawać drogą zmysłową, bezpośrednio, za pomocą pomiarów. Stanowisko obiektywistyczne.
2. METAFORYZM byt można poznawać drogą wewnętrznego doświadczenia, przeżycia i intuicji. Stanowisko subiektywistyczne.
PRZESŁANIKI OGÓLNE, KTÓRE KRYJĄ SIĘ ZA DWOMA TYPAMI WYJAŚNIEŃ WYSTĘPUJĄCYMI W METODOLOGII BADAŃ NAD EDUKACJĄ.
Realizm0 determinizmH empiryzm0 wyjaśnienia nomotetyczne
NominalizmB woluntaryzmB metaforyzmB wyjaśrieeńdiograficzne
Wyjaśnienia nomotetyczne są oparte na przesłankach obiektywistycznych, a idiograficzne na subiektywistycznych.