49164

Diagnoza typologiczna, określająca stosunek badanego zjawiska' do jednego lub kilku typów, podaje swoisty kompleks cech należących do pewnych typów oraz stopień ich natężenia, zbliżający lub oddalający badane zjawisko od typów ogólnych, wyróżnionych w typologii występującej w danej dziedzinie wiedzy. Zespól n cech wchodzących w skład opisu typu ogólnego wyznacza przestrzeń n-wymiarową. Charakteryzując , badane zjawisko, stan rzeczy przy pomocy n cech (lub „—1( „—2, n—3) wspólnych z typem T„ uwzględniając stopień nasilenia każdej z tych cech, wyznacza się dokładnie miejsce badanego zjawiska, stanu rzeczy w przestrzeni n- lub mniej wymiarowej. W ten sposób opis typologiczny jest znacznie dokładniejszy od opisu przy pomocy samych nazw gatunków, gdyż podaje swoistość danego zjawiska czy stanu rzeczy.

II diagnoza genetyczna(kauzalna)- rozkłada złożone zjawisko badawcze na proste składniki, szuka wyjaśnienia uwarunkowania przyczynowego spostrzeganych objawów na podstawie zebranych danych o wcześniejszych fazach owego zjawiska oraz na podstawie wiedzy o ogólnych prawidłowościach przyczynowych zjawisk tej dziedziny.

III „diagnoza znaczeniaposługuje się wyjaśnianiem teologicznym, uwzględniającym czynniki samoregulujące organizmu, jego sił życiowych, tego, czy organizm jest wyczerpany chorobą i wymaga wzmocnienia, czy też jest zdrowy i ma siły, by przezwyciężyć samodzielnie jakąś drobną iniekcję. Następujące po diagnozie wskazanie lecznicze nie tylko bierze pod uwagę usunięcie źródeł infekcji, ale również ewentualną potrzebę wzmocnienia sił samoregulujących organizmu. Wyjaśnienie celowościowe. Ideologiczne, jest niezbędne przy diagnozie dotyczącej zwłaszcza stanu układów złożonych o zdolnościach samoregulacji, jak wszelkie organizmy, społeczeństwa, a także maszyny elektroniczne.

IV diagnoza fazy- na podstawie występujących objawów rozpoznaje się fazę choroby lub innego badanego zjawiska.

Układ typów diagnoz cząstkowych

1)    diagnoza klasyfikacyjna albo typologiczna;

2)    diagnoza genetyczna, czyli kauzalna;

3)    diagnoza znaczenia, czyli celowościową;

4)    diagnoza fazy

Powyższe typy diagnoz cząstkowych wzajemnie się dopełniają. Diagnoza klasyfikacyjna albo typologiczna bierze pod uwagę~ohećriy stan badanego zjawiska, diagnoza genetyczna wyjaśnia łańcuchy jego uwarunkowań przyczynowych (najczęściej nie wystarcza podanie przyczyn najbliższych, potrzebne jest zbadanie przyczyn dalszych, aby dojść do przyczyn pierwszych, od których zaczyna się łańcuch uwarunkowań przy-czynowych danego zjawiska, np. patologicznego). Diagnoza celowości ową . określa znaczenie badanego zjawiska dla pewnego szerszego kompleksu zjawisk, np. całości zjawisk biologicznych w organizmie. Diagnoza fazy-zaś podaje etap