49466

Stres wynikający z konieczności przystosowania się do zmian:

Dr Holmes oraz jego współpracownicy skonstruowali skalę określającą wielkość stresu mierzonego w .jednostkach zmian życiowych”(LCU - Life Changę Unit). Holmes twierdzi, że istnieje ryzyko rozwinięcia się poważnej choroby (w ciągu 2 lat) u ludzi, którzy uzyskali w skali ponad 300 punktów LCU.

Nawet w przypadku chorób jak rak czy białaczka urazy emocjonalne we wczesnym okresie życia mogły przyczynić się do rozwoju choroby. Pewne badanie dowiodło, że we wczesnym okresie urazy emocjonalne miały wpływ na rozwój raka. Z 450 pacjentów 72% miało tego typu urazy. Pacjenci ci w dzieciństwie na wszelkie krzywdy reagowali poczuciem winy i samo-obwinianiem się. W okresie młodości uczucia te zostały przytłumione ponieważ pragnienia i energia skoncentr owały się na szkole, pracy zawodowej i życiu rodzinnym Dopiero po 40 latach, kiedy życie uległo ogromnym zmianom, być może w wyniku wycofywania się z pracy zawodowej, śmierci małżonka, nie mogąc znaleźć sobie zastępczego źródła satysfakcji, poczucie winy powróciło. Zaś pierwsze objawy raka pojawiły się w okresie od 6 miesięcy do 8 lat po tym drugim kryzysie życiowym.

3. ETAPY STRESU

Stres psychologiczny modelowo przebiega kolejno w trzech etapach:

■    Faza mobilizacji - wzrost intensywności reakcji i podwyższenie sprawności procesów intelektualno-poznawczych (przyśpieszenie procesów myślowych, polepszenie pamięci, wzrost oryginalności myślenia, większa wrażliwość na bodźce otoczenia). Następuje pełne wykorzystanie potencjalnych możliwości jednostki. Gdy pojawia się stresor (czynnik wywołujący stres) organizm podejmuje wysiłek, by go zwalczyć;

■    Faza rozstrojenia - poziom wykonania w zakresie rozmaitych czynności spada, a w zachowaniu pojawia się dezorganizacja. Motoryka nie ma już takiej precyzji, jak poprzednio. Pojawiają się trudności koncentr acji uwagi, trudności w przypominaniu, a także w percepcji;

■    Faza destrukcji - zasadnicze zaburzenie organizacji działań. Czyimości charakteryzują się bądź skrajną sztywnością (żadnych zmian, ciągle powlarzane te same błędy), bądź nieuzasadnioną zmiennością i brakiem konsekwencji. Uwaga jest zupełnie rozproszona, myślenie chaotyczne. Może dojść do zaniku wszelkich dążeń.

Ten model przedstawia teoretyczny, kolejny przebieg reakcji stresowych. Jednak jest to tylko

model. W rzeczywistości może od razu zaistnieć faza rozstrojenia lub destrukcji.

4 REAKCJE ORGANIZMU NA STRES

Reakcję organizmu na stres można wyjaśnić w kategoriach OGÓLNEGO ZESPOŁU

ADAPTACYJNEGO, który składa się z trzech zasadniczych stadiów:

□    Reakcja alarmowa (r. mobilizacyjna) - są to zmiany fizjologiczne będące odpowiedzią organizmu na zadziałanie czynnika wywołującego stres - stresora.

U ludzi cierpiących na różne schorzenia występują podobne objawy tj: ból głowy, gorączka, zmęczenie, ból mięśni i stawów, utrata apetytu, „złe samopoczucie”.

□    Stadium odporności - następuje jeśli kontakt ze stresorem trwa nadal. Wszystkie, bądź większość objawów, które pojawiły się w poprzedniej fazie znikają, ponieważ organizm zdaje się wytwarzać odporność na stresor. Ta odporność w dużej mierze wywołana jest wzrostem poziomu wydzielania przedniego piata przysadki mózgowej oraz kory nadnerczy (ACTH i korykosterydy).

Strona 2 z 4