49973

Wiatr geostroficzny

Mianem wiatru geostroficznego określa się wiatr wiejący powyżej warstwy tarcia (to jest w tej warstwie, w której na ruch powietrza nie wywiera już żadnego wptywu powierzchnia Ziemi). Grubość warstwy tarcia nad lądami jest większa i może być szacowana średnio na około 700-1500 m, nad morzami i oceanami, ze względu na ogólnie mniejszą od lądu szorstkość powierzchni, jest mniejsza i wynosi około 600 m.

Pod wpływem zrównoważenia siły gradientu barycznego przez silę Coriolisa wiatr geostroficzny wieje równolegle do izobarwten sposób, że na półkuli północnej pozostawia wyższe ciśnienie po stronie prawej, na półkuli południowej po lewej stronie (patrzymy zgodnie z kierunkiem, w którym wiatr wrieje).

Prędkość wiatru geostroficznego uzależniona jest od wielkości gradientu barycznego (Gb; patrz obliczanie gradientu baryczneaol i wielkości siły Coriolisa. Ta ostatnia stanowi funkcję szerokości geograficznej (fi). Prędkość wiatru geostroficznego (Vg) oblicza się według formuły:

Vg = (4.81 * Gb) / sin (fi) [mfs],

gdzie: GB - gradient baryczny, mianowany w hPa /1° na kole wielkim.

Z prędkości wiatru geostroficznego oblicza się prędkość wiatru przyziemnego, stąd znajomość powyższego wzoru jest bezwzględnie wymagana. W epoce "przedkalkulatorowej", aby uniknąć obliczeń, do szacowania prędkości wiatru geostroficznego z map synoptycznych stosowano różnego rodzaju nomogramy. Infomacje na ten temat można spotkać w starszych podręcznikach i kompendiach. Obecnie, w praktyce nawigacyjnej, nie są one stosowane.

Posługując się analizą przepływu powietrza, zgodnym z kierunkiem wiatru geostroficznego, można na mapie dolnej w orientacyjny sposób określić kierunek adwekcji i jej prędkość. Dzięki temu można zorientować się z jaką masą atmosferyczną mamy do czynienia nad interesującym nas obszarem i wjakim stopniu masa ta może być przetransformowana.