Systematyka poj�cia na egzamin z wyk�ad�w (2)

Mianem gatunku biologicznego określa się grup? natoalnych populacji, których osobniki swobodnie krzyżują się wzajemnie i nie mogą krzyżować się z osobnikami innych gatunków, wydając płodne potomstwo (kryterium płodnego krzyżowania), Grapa ta jest izolowana od innych gnę populacji, a geny poszczególnych osobników przekazywane są wyłącznie w obrębie tej grapy populacji. Jedna z nowszych definicji gatunku (Mayr, 1982) mówi, że gatunek to wspólnota rozrodcza populacji, izolowana rozrodczo od innych wspólnot, która zajmuje określoną niszą ekologiczną.

ograniczenie lub całkowity brak kontaktów między populacjami tego samego gatunku. Przyczyną izolacji sa tzw. bariery ekologiczne lub

geograficzne. Wyróżnia się:

■    bariery geograficzne (wskutek występowania różnych przeszkód natury przestrzennej)

■    bariery behawioralne (wynikające z odmiennych zachowań i preferencji osobników różnych populacji)

■;.bari.ery rozrodcze (uniemożliwiające krzyżowanie i wydawanie płodnego potomstwa - np. niedopasowanie narządów rozrodczych) MECHANiZMYjZOLACJi BIOLOGICZNEJ - ograniczają przepływ genów miedzy gat. czy rożnymi pop. W obrębie gat.

I    Izolacja prezygotyczna- zapobiega zapłodnieniu

-    mechaniczna - różnice w org. Rozrodczych -gametyczna- niezgodność gamet

-    niezgodność gamet -

-    izolacja sezonowa - gat rozmnażają się w rożnych porach roku

-    izolacja ekologiczna - gat zamieszkują rożne środowiska

-    izolacja etołogiczna- inne formy zachowania godowego

II    Izolacja postzygotyczna- upośledzenie potencjału reprodukcyjnego

-    obumieranie zarodków - obniżona żywotność mieszańców

-    bezpłodność mieszańców np. mul (klacz + osioł)

-    depresja mieszańcowa - mieszance międzygatunkowe są płodne fecz ich potomstwo nie przezywa łub jest bezpłodne

Budowa kwiatów jest wynikiem przystosowania się storczyków do zapylania pizsz owady. Takie kwiaty muszą wabić owady i zapewnić im miejsce do wylądowania. Rolę tą spełnia czesc kwiatu zwana warżką. Może ona być pokryta różnymi plamkami i lunami, wskazującymi owadom drogę do nektaru ukrytego w końcowej, wydłużonej części warzki - w ostrodze (np u kukułki plamistej), czasem kształtem i barwą przypomina samice pewnych owadów (np u dwulistmkow), a czasem tworzy pułapkę, w którą wpadają owady np u obuwika).

Podział ze względu na specyfikę zapylania

Zdecydowanie częściej występują w przyrodzie kwiaty przystosc-w-ane dc- zapylania obcym pyłkiem 'pc--bodzac>m z innego kwiatu łub rosimy). Kwiaty takie nazywane są obcopyłnymi (alłogamicznymr) Ich pczecrwieństwo, kwiaty zapylające s:ę własnym pyłkiem, nazywane są samcpyinymi Ęautcgamicznyim). Wśród samopyłnych wyróżnia się kwiaty kłejstogamiczne - nigdy nie otwierające się Wśród kwiatów obcopyteych wyróżnia srę kwiaty hydrogamiczne (właściwe czyli podwodne oraz nadwodne), kwiaty wiatropykie oraz kwiaty zapylane przez zwierzęta (zpidłoganua, w tym entomogamm ctratoganiŁ tsnogamia)^

P-odzrał ze Wżyiędn v& {fcvża»>cwć miodników

•    kwiaty^: z łatwo i powszechnie dostępnymi miodnikami,

•    kwiaty 2 ezęściowoidsytymr miodnikami,

•    kwiaty- z całkowicie ukrytymi miodnikami,

•    kwiaty- bez miodników (tzw. kwiatyypyłkowe)*¹¹.

Podział ze względu na kształt okwiatu

•    kwiaty talerzykowate

•    kwiaty lejkowate-

•    kwiaty dzwonkowate,

•    kwiaty trąbkowate,

•    kwiaty wargowate

•    kwiaty motylkowate,

•    kwiaty- głównkowate i koszyczkowate,

•    kwiaty- pułapkowe i paścioW¹ \

yiapy lenie krzyżoweptsenogamia, allogamla) - rodzaj zapylenia, podczas którego pyłek dostający się na słupek pochodzi z pręcików kwiatu tego samego gatunku rośliny, ale aTTgdnjąeegosię na innej roślinie. Dla większości roślin zapylenie krzyżowe jest korzystne, gdyż gwarantuje większą różnorodność genową osobników potomnych. Większość roślin wykształciławięc różne mechanssay zapobiegające &amoapylermr

•	przedpiątność
	przedsłupność
«	dwupienność
•	różnosłupkowość
©	samopłonność

W warunkach naturalnych zapylenie krzyżowe może nastąpić za pośrednictwem owadów (entomogamia), ptaków (omitogamia) i innych zwierząt (zoogamia), wiatra (anemogamia, wody (hydrogamia). Kwiaty¹ roślin wykazują szereg przystosowań umożliwiających zapylenie krzyżowe. Kwiaty zapylane przez owady i ptaki zwabiają je za pomocą barwy, dużych rozmiarów, zapachu, wywarzaniem nektaru w miodnikach, dużej ilości pyłku. Kolorowe plamy 1 lśniące włosia wśkaaiją owadom drogę do ukry ty ch w głębi kwiatu miodników. Jeżeli kwiaty są