Struktura organizacyjna: pojęcie, funkcje, rodzaje elementów, typy więzi.
Struktura organizacyjna - układ elementów organizacji oraz więzi łączących je w zorganizowaną całość; zestaw wszystkich sposobów, przy użyciu których rozdziela się zadania organizacji między jej różnorodne elementy (stanowiska, komórki i inne wewnętrzne jednostki organizacyjne), a następnie doprowadza do ich skoordynowania, by zapewnić sprawne funkcjonowanie organizacji.
Organizacja rzeczywista jest efektem współwystępowania organizacji formalnej i nieformalnej. Struktura organizacji jest jednym z jej podsystemów, jest efektem nakładania się struktury formalnej i nieformalnej. Struktur formalna organizacji jest częścią jej podsystemu technicznego (model 4-polówki) i jest narzędziem zarządzania (element 7S).
Elementy struktury formalnej:
- stanowiska pracy (samodzielne i niesamodzielne; jednoetatowe i wieloetatowe; kierownicze, wykonawcze, sztabowe)
- komórki organizacyjne - składa się z kierownika i jego bezpośrednich podwładnych
- piony organizacyjne - komórki realizujące tę samą funkcję, podporządkowane dyrektorowi naczelnemu (pion może być: projektowy, finansowo-księgowy i planowania, administracyjny)
- jednostki organizacyjne - np. oddziały, dywizje, strategiczne jednostki biznesowe (dywizja - jest to jednostka organizacyjna o stosunkowo dużej samodzielności operacyjnej)
Funkcje struktury organizacyjnej:
■ stanowi ramy działań organizacyjnych
- reguluje działania poszczególnych pracowników i zespołów
- umożliwia osiągnięcie określonego poziomu realizacji potrzeb pracowników
- wynika ze strategii organizacji i jest do niej dostosowana
- uwzględnia specyfikę procesów wykonawczych
- zapewnia efektywną realizację celów organizacji.
Więzi organizacyjne:
- służbowa (hierarchiczna, liniowa nadrzędności i podrzędności)
- funkcjonalna (typu hierarchicznego i wspomagania (doradcza, sztabowa))
- techniczna - technologiczna
- informacyjna