Pojęcie i funkcje turystyki
infrastruktury turystycznej często burzy tradycyjny układ architektoniczny miejscowości.
Wspomniano, że urbanizacyjna funkcja turystyki dotyczy również obszarów wiejskich, które przecież nie zawsze przekształcają się w organizmy miejskie. T. Jarowiecka twierdzi, że „... w społecznościach wielkich i średnich miast, dostosowanych do świadczeni usług na rzecz innych miejscowości, co się wyraża m. in. w rozowju różnorakich funkcji miasta — imigracja turystyczna nie wywołuje tak ostro występujących problemów, jak masowy napływ turystów do słabo zurbanizowanych obszarów wiejskich"49. Obserwuje się w nich pewne niekorzystne zjawiska związane z przemianami w stylu życia ich mieszkańców. W wielu opracowaniach zwraca się uwagę, że turystyka zabija indywidualizm, koloryt i specyficzny klimat wsi. Niszczy jej unikalną kulturę i obrzędowość, w zamian przynosząc „nijakość" kultury masowej. Wiejski styl życia zostaje zastąpiony wzorami miejskim. Dotyczy to praktycznie wszystkich aspektów codziennego życia mieszkańców wsi (modelu konsumpcji, spędzania czasu wolnego itd.). Negatywne skutki miasto-twórczej funkcji turystyki mogą wiązać się także ze zbytnim zurbanizowaniem miejscowości turystycznych, które rozrastając się ponad miarę, często tracą swoje podstawowe funkcje turystyczne.
Również w przypadku tej funkcji turystyki mamy do czynienia z sytuacją, w której oba zjawiska (tj. kultura i turystyka) cechuje silna wzajemna zależność. Turystyka stwarza szerokie możliwości promowania wartości kulturowych i kultywowania dziedzictwa przeszłości. Nie tylko popularyzuje dobra kultury, ale także chroni je i wzbogaca.Stanowi także ważną podbudowę ekonomiczną dla zachowania dziedzictwa przeszłości. Z drugiej strony również kultura — będąc jednym z podstawowych elementów w strukturze motywacji turystycznych — inspiruje i promuje rozwój turystyki. Wśród wielu innych sposobów edukacji kulturowej społeczeństwa, turystyka zajmuje pozycję szczególną. Jest swoistym „oknem na świat", przez które
49 Jarowiecka T., O niektórych możliwościach powstawania negatywnych zjawisk pod wpływem turystyki w środowisku odwiedzanym, w: Społeczne potrzeby i uwarunkowania rozwoju turystyki i rekreacji w Polsce, w: Zeszyty Naukowe Nr 16 AWF Kraków, Kraków 1978, s.157.
46