Pojęcie i funkcje turystyki
Równie wielkich powierzchni wymaga budowa tras narciarskich. Na przykład obowiązująca szerokość dwóch tras narciarskich wynosi minimum 60 metrów (2x30 m). Jeśli przemnożymy tę wartość przez długość trasy (np. 3000 metrów) okaże się, że powierzchnia związana z budową i eksploatacją wyciągu narciarskiego jest bardzo duża. Tym bardziej, że inwestycja taka wymaga także dodatkowych powierzchni na zamontowanie kolejki lub wyciągu, budowę parkingów, restauracji, hoteli itp. Negatywne skutki rozwoju turystyki dla środowiska to nie tylko inwestycje turystyczne. To także degradacja środowiska spowodowana przez różnego rodzaju zanieczyszczenia. Eksploatacja obiektów i urządzeń turystycznych przynosi ogromną ilość odpadów. Terenów recepcyjnych często nie stać na budowę oczyszczalni ścieków i wysypisk śmieci, a jeśli nawet są już w nie wyposażone, to najczęściej ich pojemność jest niewystarczająca.
Największe zagrożenia dla środowiska przyrodniczego stanowi turystyka masowa, szczególnie jeśli mamy do czynienia z jej nie zaplanowanym rozwojem oraz źle zorganizowaną obsługą. Wtedy rzeczywiście powoduje ona olbrzymie spustoszenia w krajobrazie i degradację wielu walorów turystycznych. Powszechne wykorzystanie samochodów powoduje zanieczyszczenie powietrza w miejscowo-' ściach turystycznych72. Sytuację pogarszają przestarzałe systemy grzewcze, zarówno w obiektach turystycznych, jak i w domach stałych mieszkańców. Badania przeprowadzone w Szwajcarii wykazały, że 20% całkowitej rocznej emisji związków szkodliwych, takich jak tlenek azotu i związki ołowiu, przypada na działalność związaną z turystyką. Obliczono, że w szczycie sezonu turystycznego wartość ta wzrasta do 35%73. Bardzo negatywny wpływ na środowisko przyrodnicze ma turystyka narciarska. Konieczność karczowania lasów i działalność związana z utrzymaniem tras zjazdowych, powoduje nie tylko erozję gleby oraz straty związane z pięknem krajobrazu górskiego, ale także zwiększone niebezpieczeństwo lawin, osunięć ziemi i powodzi. Duże szkody wyrządzają także sami narciarze. Cytowane już
«
badania szwajcarskie wskazują, że w szczycie sezonu narciarskiego, na każdym z zagospodarowanych szczytów alpejskich, przebywa codziennie 10-15 tysięcy narciarzy.
72 W ciągu jednej godziny człowiek zużywa oko ło 3 litrów tlenu. W tym samym czasie jeden samochód zamienia prawie 6 tys. litrów tego gazu w trujące spaliny. Por. Wystąpienie M.Markiewicza na konferencji „Problemy ochrony środowiska związane z użytkowaniem produktów naftowych, Politechnika Krakowska, 31.06.1999.
73 Tamże, s. 30.
62