WYBÓR ŹRÓDŁA WSPOMAGANIA
Z POŻYCZKA CZY KREDYT BANKOWY FINANSOWEGO.
Wśród różnych źródeł finansowania zewnętrznego wyróżnić można kredyt oraz pożyczkę dwa bardzo zbliżone w charakterze ekonomicznym źródła bardzo popularne wśród małej i średniej przedsiębiorczości. Pożyczka regulowana jest przepisami cywilno - prawnymi. Jest to chyba jedno z najprostszych źródeł pozyskania funduszy niekonieczne jest nawet spisanie umowy pożyczki na piśmie (pożyczki dłużne). Dokładną definicję pożyczki reguluje Kodeks Cywilny Art. 720-724'1 2. Z punktu widzenia posiadacza wolnych środków pieniężnych pożyczka jest umową, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przekazać przedmiot pożyczki na własność biorącego, zaś pożyczkobiorca zobowiązuje się zwrócić ów przedmiot pożyczki w tej samej jakości i ilości. 2 Pomiędzy przedsiębiorstwami pożyczka często występuje jako źródło finansowania dla jednej strony i jako szczególna forma lokaty finansowej. Jeśli strony określą to w umowie może być ona oprocentowana i wtedy staje się umową o tytule odpłatnym w innym przypadku jest nieodpłatna zwana umową o tytule darmowym. Z punktu widzenie interesów pożyczkodawcy i jego bezpieczeństwa co do wypłacalności dłużnika zaleca się stosowanie formy pisemnej i zawarcia w umowie postanowień w przypadku niewypłacalności pożyczkobiorcy. Dla obu stron ważnym czynnikiem składowym umowy jest jasne i precyzyjne określeme terminu zwrotu pożyczki. Pożyczkobiorcę zabezpiecza on przed wcześniejszym żądaniem zwrotu przedmioni pożyczki natomiast pożyczkodawca po przekroczeniu terminu zwrotu pożyczki domagać może się dodatkowych świadczeń ze strony pożyczkobiorcy. Cłiarakterystycznymi cechami pożyczki na które najczęściej zwraca się uwagę jest jej forma pisemna lub ustna, gwarancje i korzyści negocjowane i określone w umowie, wysokie ryzyko utraty korzyści i zwrotu lokaty w przypadku pożyczki dłużnej, czas trwania. Ostateczny kształt umowy pożyczkowej jest rezultatem negocjacji między stronami umowy. Pożyczka jest formą najczęściej występującą pomiędzy podmiotami połączonymi więzami kooperacyjnymi lub zaopatrzeniowymi (zazwyczaj występują one pomiędzy kontrahentami) jednocześnie zdarza się że pożyczkodawcą jest bank. instytucja finansowa czy nawet Skarb Paiistwa. Zgodnie z KC często dochodzi do sytuacji w której pożyczkodawca domaga się zabezpieczetua przedmiotu pożyczki najczęściej jest to zabezpieczenie majątkowe a także: zastaw, poręczenie, weksel, przejęcie długu, przystąpienie do długu. Możliwe są też takie formy zabezpieczeń jak: cesja, pełnomocnictwo, prawo do zysku. Jednak decyzja co do wybom formy zabezpieczetua leży w negocjacjach pomiędzy pożyczkodawcą i pożyczkobiorcą. Aby właściwie wybrać formę zabezpieczenia pożyczkodawca powinien mieć jak najlepszy obraz prowadzonej działalności przez pożyczkobiorcę. Jednym ze sposobów pozyskania informacji na temat pożyczkobiorcy jest włączenie do umowy pożyczki klauzuli obligującej przedsiębiorstwo do udostępmenia danych księgowych, tak jak w przypadku kredytu bankowego. W umowie pożyczki strony będą dążyły do maksymalizacji swoich korzyści. Tak więc pożyczkobiorca będzie starał się nie ujawniać niekorzysmych danych na swój temat, aby mógł uzyskać pożyczkę na jak najkorzystniejszych warunkach, a pożyczkobiorca starał się będzie do jak najlepszego zabezpieczetua przedmiotu pożyczki, gdzie w przypadku niewypłacalności strony pożyczającej poniesione straty zrekompensują się w największym stopniu. Do popularnych praktyk należą pożyczki pomiędzy firmami uczesmiczącymi w grupach kapitałowych i konsorcjach. Pozwala to uniknąć kłopotów natury skarbowej lub prawnej. Pożyczki mogą mieć wtedy charakter nieoficjalny. Silniejsze filie pożyczają środki filią o słabszej kondycji finansowej co pozwala maksymalizować korzyści całej grupy.
Alternatywnym źródłem finansowania zewnętrznego obok pożyczki może być kredyt. Istota kredym kojarzy się zawsze z relacjami zachodzącymi pomiędzy podmiotami gospodarczymi, gdzie jedną ze stron reprezentuje bank. czyli instytucja z sektora finansowego, a druga strona reprezentowana przez przedsiębiorstwo, które należy do podmiotów gospodarki rzeczowo pieniężnej tzw. sektor realny'. W umowie kredytowej zawaite są następujące czynniki: wielkość kredytu, dokładne oznaczenie stron umowy, termin spłaty kredytu wraz z ustalonymi odsetkami, cel na który zostanie on przeznaczony, określenie podstawowych obowiązków stron umowy, cena kredytu (wysokość prowizji i oprocentowanie), zakres zabezpieczeń kredytu oraz elementy o charakterze fakultatywnym, w których określa się szczegółowe warunki danej umowy. W dzisiejszych czasach przedsiębiorstwa przestały być przypisywane do banku z którego usług musiały korzystać, jednocześnie instytucje kredytowe mogą odmówić udzielenia kredym jeśli zdolność kredytowa kredytobiorcy jest niewystarczająca. Zanim przedsiębiorstwo uzyska kredyt rozpoczyna się faza wstępna negocjacji, w której strony dogadują się co do wanmków umowy, jednocześtue kredytobiorca w porozumieniu z bankiem opracowuje wniosek kredytów)-. Stanowi on podstawę do udzielenia kredytu. Banki oprócz grupy czynników obligatoryjnych w umowie kredytu starają się indywidualnie stworzyć konkurencyjne wanmki do udzielaiua kredytu przy jednoczesnym zabezpieczeniu
* Por. Kodeks cywilny, rodzinny i opiekuńczy slan prawny na 15.081999, Park. Warszawa 1999. (s. 158]
Por. finanse przedsiębiorstwa ' Por. Finanse przedsiębiorstwa