50588

ESTETYKA z gr. wrażenie zmysłowe. Zajmuje się budowaniem przeżyć, pojęć i sądów, które wyrastają na podłożu świadomości estetycznej. Pytania o to, czym jest dzieło sztuki, czy może ono przenosić prawdę, czy tworzenie dzieła sztuki to wzbudzanie odczuć odbiorcy czy wyzwolenie uczuć artysty, pytanie czy można nauczyć się wydawać sądy estetyczne. Te pytania zadawał sobie Platon i stawiał piękno w centrum, porządku rzeczy. Także Arystoteles, który opisał naturę tragedii oraz koncepcję katharsis. W nowożytności Hunie i Kant zastanawiają się, czy możliwe są obiektywne sady estetyczne.

FILOZOFIA SPOŁECZNA zajmuje się refleksją nad naturą ludzkiej wspólnoty. Dochodzi do próby opisania relacji jednostka społeczna - grupa społeczna - państwo. Pojawia się głównie w epoce nowożytnej u Hobbesa.

ETYKA z gr. etos - zwyczaj, obyczaj. Pierwszy raz użył tej pojęcia Arystoteles. Podstawowym jej pojęciem jest dobro. Dochodzi do krytycznej refleksji na temat ludzkich poglądów, o właściwych i dobrych sposobach postępowania. Pytania o to, jak żyć, jakimi normami się kierować, czym jest dobro i zło oraz na jakiej podstawie stwierdzamy jakie co jest, jakie są granice ludzkiej wolności i odpowiedzialności. Etyka w największym stopniu wkracza w praktykę. Etykę dzielimy na:

•    etyka deskryptywna (najmłodszy dział)

jest ona opisująco-wyjaśniająca, zajmuje się opisywaniem fenomenu moralności; moralność to historycznie ukształtowany, społeczny obszar postaw i działań ludzkich, nastawionych na realizację wartości moralnych; posiada funkcje poznawcze, formułuje twierdzenia, hipotezy, klasyczne kryterium prawdziwości

•    etyka normatywna (najstarszy dział)

zajmuje się konkretnymi wskazaniami, propozycjami, zaleceniami, stosuje cele praktyczne, mówi jak żyć, pokrywa się z prawem, posługuje się językiem norm i ocen; nakazy i zakazy to dwie formy norm morałnycłi, mogą być kategoryczne - podawane bez żadnego uzasadnienia, np. nie zabijaj oraz hipotetyczne - motywowanie tym, że akceptujemy jakiś cel akceptacją, np. jeżeli., ta..

•    metactyka

to badawcza działalność drugiego rzędu, dokonuje logicznej analizy pojęć z etyki

•    etyka szczegółowa

bada konkretne, wyodrębnione problemy, jest wiele etyk szczegółowych, m. in. nauczycielska; zawodowa (czasy nowożytne); bioetyka, która powstaje w latach 70. XX wieku ze zderzenia postępu medycyny z tradycyjnym światem wartości; komputerowa -związania z odpowiedzią i przekazem informacji; środowiskowa - czyli etyczne implikacje wynikające z ochrony środowiska, sumienie ekologiczne; polityki - czy może być uprawiania w godziwy sposób; walki - podział konfliktów, odwołuje się do psychologii; seksualna - etyka kontaktów międzyludzkich; biznesu - czy można się wzbogacić w sposób etyczny;

HALYS, EKSAMYES, KLEOBULINA, AKME, ARCHE/PRINCIPIUM, HYLOZOIZM, APEIRON, PYKNOSIS, MANETOS

wierzenia religijjie

L

or^iż

religia państwowareligia misteriów

przekazy homnyrkir    1 wierzenia orfików

poematyIHomera i Hezjoda

Homer pi zwisławia boR»w

dualistyc; na koncepcja człowieka

—r~    ^d"°

metifi/ykd

Bóg AMiu^oinuJtkznr wyobrażenie sił przyrody

na. tur ili/m