50772

Zadaniem lekarza jest uchwycenie właściwej etiologii obserwowanego objawu.

Przy tym lekarz nie powinien zapominać, że w biologii ma z reguły do czynienia z etiologią wieloczynnikową, a więc w sprawie wyraźnie „organicznej" (np. ból brzucha wywołany wrzodem trawiennym) nie bez znaczenia są czynniki psychogenne (stan emocjonalny chorego, jego urazy i konflikty) i na odwrót — w sprawie psychogennej (np. nerwicowym bólu brzucha) mogą mieć znaczenie czynniki organiczne (np. wadliwy sposób odżywiania, genetyczna skłonność do zaburzeń przewodu pokarmowego itp.}.

Konwersja

Tam gdzie czynniki natury emocjonalnej (psychogenne) rzutują na sferę cielesną, mówimy o konwersji [conyerto = zwracam, skierowuję). W dosłownym pojęciu konwersji należałoby więc do niej zaliczyć też objawy wegetatywne. Niektórzy psychiatrzy, zwłaszcza francuscy, zresztą w ten sposób je traktują. Większość jednak ogranicza pojęcie konwersji do objawów występujących w czynnościach regulowanych przez układ nerwowy „somatyczny", a więc zależnych od woli, natomiast wyłącza z niego objawy występujące w funkcjach regulowanych przez układ autonomiczny (wegetatywny), od woli niezależnych.

Objawy konwersyjne dzielone są zwykle na trzy grupy zaburzeń; ruchu, czucia oraz wyższych form zachowania się, przeżywania siebie i otaczającej rzeczywistości. Jeśli więc w innych formach nerwicy konflikty emocjonalne rzutują się przede wszystkim do wewnątrz, wywołując dysfunkcję układu autonomicznego łącznie z układem endokrynnym, to w 'nerwicy histerycznej rzutowanie to jest skierowane na zewnątrz. Odbija się ono na funkcji tej części układu nerwowego, która steruje wymianą sygnałów ze światem zewnętrznym (okład nerwowy „somatyczny") i która jest w subiektywnym odczuciu podległa normalnie aktowi woli. W samym więc objawie konwersji-histerycznej można dopatrzeć się cech ekstrawersji. Zaburzenia układu wegetatywnego są bardziej własne w tym sensie, że dzieją się we wnętrzu ustroju, nikt może o nich nie wiedzieć, podczas gdy objawy konwersji histerycznej są skierowane na zewnątrz, są często wołaniem o pomoc otoczenia lub wyrazem protestu w stosunku do niego.

Osobowość histeryczna

Pojęcie nerwicy histerycznej mylone jest dość często z pojęciem osobowości histerycznej. Nie jest to stanowisko słuszne, gdyż nierzadko objawy konwersji histerycznej występują u ludzi nie wykazujących cech histerycznej osobowości na odwrót, nerwice innego typu zdarzają się u osób z wyraźnymi cechami histerycznymi. W tym ostatnim przypadku psychiatrzy chcąc w rozpoznaniu zasygnalizować, że nerwica niehisteryczna występuje u człowieka z wyraźnymi cechami osobowości histerycznej, dodają do właściwego rozpoznania typu nerwicy przymiotnik histeryczny i tak rozpoznają neurosis neurastbenico-hysterica, depressivo-hysterica, anancastico-hysterica itd„ choć słuszniej byłoby postawie rozpoznanie neurosis neurasthenica in individuo hysterico itd; podkreślając w ten