- społeczeństwo obywatelskie = społeczeństwo polityczne
- społeczeństw obywatelskie - więź, wspólnota ludzi która zdaje sobie sprawę istnienia pewnych interesów jakich nie
można zrealizować bez konieczności współpracy ze wszystkimi 2. Etap
- umowa zawarta między społeczeństwem obywatelskim a rzędem
- w jej wyniku powstaje państwo
- treścią umowy jest przekazanie przez wszystkie jednostki swoich dwóch władz na rzecz państwa Umowa społeczna potrzebna, bo brakuje bezstronnych arbitrów naszych sporów
- w sposób niedoskonały wykonujemy prawa natury
- władza karania
- istnieje groźba wizji Hobbesa - wszyscy jesteśmy stronniczy
Każdy człowiek przekazuje społeczeństwu (politycznemu/obywatelskiemu) cała swoją drugą naturalną władzę (karanie
występujących przeciwko stanowi natury) oraz część pierwszej naturalnej władzy (sądzenia)
- powstaje władza polityczna społeczeństwa obywatelskiego
- podmiotem jest społeczeństwo, wykonuje większość (większość ma prawo pociągnąć wszystkich)
- sprawuje władzę w wymiarze publicznym
- władzę trzeba przekazać rządowi obywatelskiemu - aktem politycznego powiernictwa (z angielskiego prawa prywatnego)
- społeczeństwo obywatelskie upoważnia rząd obywatelski do działania w określonych granicach i w imieniu społeczeństwa (mandat
do kreślonego działalnia w określonych granicach)
Liberalna wizja państwa ograniczonego Państwo-stróż
- ma charakter ograniczony - treść umowy społecznej determinuje funkcje państwa
- gwarancja bezpieczeństwa uprawnień naturalnych jednostki
- nie ingeruje w płaszczyzny wolności, gospodarki, kultury
- państwo nie może naruszać uprawnień naturalnych jednostki
- Państwo-strażnik własności (własność święta i nienaruszalna)
Rząd obywatelski jest pełnomocnikiem społeczeństwa obywatelskiego - aby działał skutecznie władza rządu obywatelskiego mu być odpowiednio podzielona Liberałowie lubią dzielić władzę.
Locke obawia się powstania władzy absolutnej - instrumentalne ograniczenia władzy
- państwo musi mieć władzy jak najmniej, aby wystarczało do realizacji celów, które były przyczyną utworzenia państwa.
- Locke przedstawił jako pierwszy koncepcję podziału władzy, ma on inny charakter niż u Monteskiusza.
- wiek później Monteskiusz opiera się na trójpodziale Locke'a
- najważniejsze jest by nie łączyć w jednym organie władzy ustawodawczej i wykonawczej (taka bowiem zależność mogłaby
prowadzić do absolutyzmu)
- Ustawodawcza - najważniejsza (brak równowagi)
- 2 izby parlamentu (najlepiej wyraża się interesy różnych grup społecznych)
- liberalizacja zasad wyborczych - cenzus majątkowy
- władza stanowienia prawa (zgodnego z prawe natury)
- musi służyć zachowaniu każdego członka społeczeństwa obywatelskiego przy życiu zdrowiu i mieniu
- podlega jej władza wykonawcza
- ma ona jednak suwerenności w stosunku do jednostki, reprezentacja jak najszerszego grona obywateli
- nie może być delegowana
- ograniczenia: cel powstania (pożytek człowieka), nienaruszalność własności (własność to prawo naturalne)
- ustawodawstwo nie może krępować: własności, życia prywatnego i rodzinnego, wolności, religii.
- ustawodawstwo ma natomiast gwarantować bezpieczeństwo.
- Locke był zwolennikiem monarchii parlamentarnej,
- Wykonawcza - egzekutywa i sądownictwo
- nie mogą istnieć żadne zależności pomiędzy Ustawodawcza a Wykonawczą - faktycznie oddzielne
- egzekutywa wykonuje prawo stanowione przez legislatywę