51404

ale wracając do procesu cywilnego, do dwóch owych elementów, które wyznaczają zakres poszukiwanej przez powoda przed sądem ochrony prawnej, to trzeba powiedzieć, że sąd jest związany nie tylko żądaniem pozwu - oczywiście w rozumieniu art. 321 kpc. (na pytanie czy sąd może zasądzić mniej - zwłaszcza na egzaminach ustnych, niektórzy ze studentów odpowiadali, że skoro sąd jest związany żądaniem pozwu, to nie może zasądzić mniej. No, ale to nie o taki związanie chodzi w świetle tych uwag!!! Jeżeli powództwo okaże się bezzasadne lub w części okaże się tylko zasadne, to w części sąd oddali takie powództwo, a w części oczywiście zasądzi to dochodzone pozwem żądanie.)

Natomiast sąd jest związany również podstawą faktyczną powództwa Nie może wprowadzić do procesu cywilnego z urzędu nowych faktów, które by uzasadiualy zasądzenie innych jeszcze roszczeń. Orzeka tylko o tych roszczeniach jakie wynikają z faktów przedstawionych przez powoda. Jeżeli fakty przedstawione przez powoda uzasadniają odpowiedzialność z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania - w rozumieniu art. 471 kc, to sąd nie może z urzędu wprowadzić do procesu faktów', które by uzasadniały odpowiedzialność odszkodowawczą pozwanego na podstawie przepisów kc o czynach niedozwolonych czy o bezpodstawnym wzbogaceniu.

To są dwa elementy, które wiążą bezwzględnie sąd. Wyjątki od zasady związania sądu żądaniem pozwu - w rozumieniu art. 321 kpc, muszą wynikać ze szczególnych przepisów kpc - tak jak w wypadku art. 477 ¹ kpc.

No może jeszcze o zasadzie dyspozycyjności przed sądem pierwszej instancji. Mówiliśmy, że po wszczęciu procesu cywilnego, strona powodowa może dokonywać również różnego rodzaju aktów dyspozycji materialno-prawnych (zrzeczenie się roszczenia, cofiiięcia pozwu, zawarcia ugody sądowej). Ale w post, cywilnym obowiązuje zasada, że sad jest związany swoimi czynnościami procesowymi. Czynności procesowe sądu są czynnościami zaskarżalnymi w odróżnieniu od czynności procesowych stron/uczcstników’ postępowania, które są czynnościami odwolalnymi. Natomiast na odcinku cofiiięcia pozwu oraz zrzeczenia się roszczenia pojawia się bardzo ciekawa regulacja zawarta w art. 332 kpc. Ponieważ zasada jest taka, że sąd jest związany wydanym przez siebie wyr okiem od chwili jego ogłoszenia. Na czym polega owa wyjątkowość rozwiązania przyjętego w § 2 art. 332 kpc, związana z realizacją zasady dyspozycyjności? Jeżeli doszło do cofnięcia pozwu przed uprawomocnieniem się wyroku oraz przed jego zaskarżeniem z jednoczesnym zrzeczeniem się dochodzonego roszczenia, a sąd uznał zrzeczenie się roszczenia za dopuszczalne, UWAGA to sąd pierwszej instancji na mocy tego przepisu, uchyli swój własny wyrok i postępowanie umorzy. Jeżeli powód przed uprawomocnieniem się wyroku oraz przed jego zaskarżeniem, cofnie pozew' bez zrzeczenia się roszczenia, ale za zgodą pozwanego, a sąd uzna takie cofnięcie pozwu za dopuszczalne, to w ów czas może, w tr ybie tego przepisu, uchylić swój własny wyrok i postępowanie umorzyć (na mocy swojego postanowienia).