51425

o Europejska Konwencja z 1950 rzetelny proces cywilny, obejmuje prawo do sądu w znaczeniu materialnym, jawnego rozpoznawania sprawy, równości broni (art. 6)

Zakłada i wymaga istnienia dwóch stron procesowych. To jest cecha konstytutywna procesu cywilnego, nie można prowadzić procesu z samym sobą. Chodzi o to, że aby nie tylko w procesie cywilnym, ale w ogóle w postępowaniu cywilnym strony i uczestnicy postępowania posiadali czy mieli jednakie powiadam gwarancje ochrony swoich praw i interesów.

W sprawach gospodarczych wniesienia odpowiedzi na pozew jest obligatoryjne. Jest więc obowiązek wniesienia. Pozwany może również podjąć obronę merytoryczną poprzez wniesienie pow^rództwa wzajemnego, jeżeli ma roszczenie które pozostaje w związku z roszczeniem powoda, lub nadaje się do potrącenia. To jest ten pierwszy aspekt realizacji równości stron i uczestników postępowania polegający na stworzeniu jednakich gwarancji ocluony praw i interesów uczestników postępowania cywilnego Idzie nie tylko o proklamowanie tych gwarancji we współczesnych systemach prawda procesowego, ale idzie również o stworzenie gwarancji materialnych dla gwarancji równości stron i uczestników postępowania.

Takimi gwarancjami materialnymi są po pierwsze

o instytucja zwolnienia od kosztów sądowych stron i uczestników postępowania, które nie są w stanie bez uszczerbku koniecznego dla utrzymania siebie i rodziny ponieść takich kosztów' sądowych, o ustanowienie przez sąd dla strony, uczestnika postępowania adwokata lub radcy prawnego z urzędu.

o pouczanie przez sąd, a więc udzielanie przez sąd str onom i uczestnikom postępowania niezbędnych pouczeń, jeżeli występuję bez adwokata lub radcy prawnego, co do czynności procesowych. To jest istotna gwarancja tej zasady - czy uczestnik występuje bez pełnomocnika w sprawie. Podstawą jest art. 5 kpc.

■ Art. 5. W razie uzasadnionej potrzeby sąd może udzielić stronom i uczestnikom postępowania występującym w sprawie bez adwokata lub radcy prawnego niezbędnych pouczeń co do czynności procesowych. o udział w postępowaniu cywilnym udział prokuratora, rzecznika praw

obywatelskich oraz innych podmiotów działających na praw^rach prokuratora. Prokurator działa między innymi w celu ochrony praw' obywateli, RPO działa w postępowaniu w celu ocluony praw i wolności obywateli. Organizacje społeczne w celu ocluony praw' obywateli (Rzecznik konsumentów. Inspektor Pracy) - ich działanie sprzyja realizacji równości stron i uczestników postępowania. Reasumując - te przykłady nie wyczerpują zasady równości stron i uczestników' postępowania, wskazują natomiast, że idzie o to, żeby każda ze stron, każdy z uczestników postępowania ze właściwą sobie pozycją miał odpowiednie, właściwe gwarancje ocluony praw' i interesów w tym postępowaniu

sąd w razie nieobecności str ony bierze pod uwagę jej wnioski i twierdzenia oraz przedstawione przez nią dow'ody (art. 211), a niekiedy uwzględnia nawet na korzyść strony niedzialającej okoliczności przemawiające na jej korzyść (art. 339 § 2) naruszenie przepisów' gwarantujących wysłuchanie stron na rozprawie oraz korzystanie przez nie z ich praw procesowych może powodować daleko idące konsekwencje procesowe, o ile wskutek uchybień strona zostanie pozbawiona możności obrony swoich praw, powoduje nieważność postępowama