51603

•    Systematyczne obniżanie stopnia organizacyjnego szkół, zwiększenie liczy uczniów na jednego nauczyciela do 60, wprowadzenie policyjnych metod wizytacji szkół, kontrolowanie uczniów w klasach i na ulicy, głodowe pensje nauczycieli, brak funduszów na remonty bieżące, na zakup podstawowego wyposażenia itp.

•    O poziomie polskiego szkolnictwa powszechnego miał zdecydować w głównej mierze program. Po usunięciu elementów wiedzy o Polsce i zakazie używanie przedwojennych podręczników i czasopism całą naukę nakazano opierać na kilkunastu bajkach i opowiadaniach oraz na tekstach nowego czasopisma „Ster”

•    1940 przymus korzystania ze „Steru”

•    1943 reorganizacja nauczania w polskich szkołach powszechnych, nowe zarządzenie, które miało obowiązywać od września. Rolę podręczników szkolnych przejął całkowicie „ster”. Cała treść nowego programu nauczania w szkole powszechnej ograniczała się do wąskiego zakresu prymitywnej wiedzy praktycznej i w zasadzie nie wychodził poza przedwojenne ramy klasy IV.

2. Szkolnictwo zawodowe:

•    Na Mozy rozporządzenia z 31 paź. 1939 władze okupacyjne zezwoliły na działalność szkolnictwa zawodowego.

•    Okupanci zakazali nauki historii, geografii i literatury.

•    W lipcu i sierpniu 1940 wydano tymczasowe zarządzenie w sprawie organizacji szkół kupieckich, handlowych, rolniczych, rzemieślniczych męskich żeńskich oraz szkół handlowych II stopnia. Młodzież miała uczyć się zawodu głównie przez praktykę. Wiedzę teoretyczną uznano za sprawę najmniej ważną i dlatego przeznaczono na nią tylko kilka godzin w ciągu jednego dnia w tygodniu.

•    29 kwietnia 1941 dekret dotyczący szkolnictwa zaw odow ego wydany przez generalnego gubernatora Hansa Franka. Dekret ten anulował wszystkie dotychczasowe przepisy dotyczące szkolnictwa zawodowego i to zarówno polskie jak i niemieckie. Nowe przepisy dzieliły szkolnictwo zawodowe na trzy rodzaje:

11 szkoły obowiązkowe dokształcające - dla młodzieży pracującej w różnych zawodach i mającej ukończoną 7-klasową szkołę powszechną. 3-letnia nauka miał się kończyć egzaminem czeladniczym. Nauka teoretyczna ograniczona do 6-8 godzin tygodniowo.

2)    SŁkoły.Ła.wQ.dQ.wg.slQpma.,ŁflSddl]LCŁe&Q - dla młodzieży nigdzie nie pracującej. Miały one zastąpić zlikwidowane gimnazja zawodowe, z tym, że czas nauki skrócono do lat trzech, a oprócz tego do minimum zredukowano przedmioty teoretyczne.

3)    szkoły zawodowe wyższego stopnia tzw. fachowe - potocznie nazywano je szkołami zawodowymi II stopnia. Przyjmowały one młodzież po ukończeniu 18 roku życia, na podstawie egzaminu wstępnego. Miały 2-letni czas nauki, a więc krótszy niż polskie licea zawodowe.

•    Poza tymi szkołami działały kursy, które uruchomiono na podstawie zezwolenia wydawanych przez władze okupacyjne, m. In. w Warszawie i Krakowie zezwolono na uruchomienie tzw. kursów przygotowawczych do szkół zawodowych II stopnia, które w rzeczywistości były zakonspirowanymi szkołami ogólnokształcącymi. Poza tym przez cały czas okupacji działały w Warszawie Kursy Kreśleń Technicznych inż. Zenona Jagodzińskiego, które były konspiracyjną Politechniką Warszawską, Kursy Kreśleń Technicznych H. Gajewskiego, realizujące program liceum technicznego, Kursy Samochodowo-Szoferskie Brylińskiego, I Tuszyńskiego.

•    Niemiecki przemysł wojenny cierpiał z powodu braku pracowników, a polskie szkoły zawodowe miały ich dostarczyć. Brak szkół ogólnokształcących powodował, że szkoła zawodowa była jedyną dostępną na terenie GG.

•    Szkoły zawodowe wyposażały uczniów w legitymacje, które - przynajmniej w pierwszych latach okupacji - chroniły uczniów przed łapankami i wywozem na roboty do Niemiec. Ponadto znaczna część szkół zawodowych realizowała tajnie program przedwojenny lub była nieoficjalnie szkołami ogólnokształcącymi.

•    Po klęsce stalingradzkiej. Przemysł i rolnictwo III Rzeszy odczuwało coraz gwałtowniej braki rąk do pracy. W lutym 1943 wydano zarządzenie, które nakazywało skrócić czas nauki w tych szkołach do 2 lat.

2