52973

Odpowiedzialność z tytułu praestare: damnum + cupla + związek przyczynowy

D Zawsze za dolus, tj. świadome i zamierzone działanie podstępne, które miało narazić wierzyciela na szkodę -» niedopuszczalność ograniczenia lub wyłączenia odpowiedzialności z tego tytułu (sprzeczne z bona fides)

D zawsze za culpa lata, tj. grube niedbalstwo - niedochowanie staranności quod omnes intellegunt -* niedopuszczalność ograniczenia lub wyłączenia odpowiedzialności z tego tytułu (sprzeczne z bona fides)

D niekiedy za culpa levis m abstracto, tj. brak diligentia diligentis patris familiae -* tylko, gdy dłużnik czerpał korzyści ze zobowiązania

D wyjątkowo za fu/pa levis m concretc|, tj. brak diligentia quam sui rebus adhibere potest -* w zależności od charakteru stosunku prawnego i etapu rozwoju iuscivile

D. 50,16,226 (Paulus libro primo jnanulaium):    Magna

negligentia culpa est: magna culpa dolus est.

Wielkie niedbalstwo stanowi winę: wielka wina stanowi podstęp [zły zamiar]

D. 16,3,32 (Celsus libro 11 digestorum): Quod Nerva diceret latiorem culpam dolum esse, Proculo displicebat, mihi verissimum videtur. Nam et si quis non ad eum modum quem hominum natura desiderat diligens est, nisi tamen ad suum modum curam in deposito praestat, fraude non caret: nec enim salva fide minorem is quam suis rebus diligentiam praestabit.

To, co mówił Nerva, że ciężka wina jest złym zamiarem [dolus], nie podobało się Prokulusowi, mnie zaś wydaje się jak najbardziej słuszne (...).

D. 9,2,31 (Paulus libro decimo ad Sabinum): (...) Sed Mucius etiam dixit, si in privato idem accidisset, posse de culpa agi: culpam autem esse, quod cum a diligente provideri poterit, non