112854

d) związek przyczynowy między niewykonaniem (nienależytym wykonaniem) zobowiązania a skutkiem w postaci szkody - szkoda musi być typowym następstwem niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania.

Zasadniczo odpowiedzialność ta oparta jest na zasadzie winy, rzadziej na zasadzie ryzyka. Odpowiedzialność kontraktową się domniemywa, chyba że dłużnik nie ponosi odpowiedzialności za okoliczności i on musi te okoliczności udowodnić Zasadniczo ten reżim jest korzystniejszy dla wierzyciela, bo przy odpowiedzialności deliktowej wierzyciel musi udowadniać winę Może być tak, że jeden i ten sam fakt podlega pod oba reżimy - wtedy poszkodowany ma możliwość wyboru, z jakich przepisów będzie korzystał.

3. odpowiedzialnośćgwarancyjna - związana z umową gwarancji, ale nie tylko (np. umowa ubezpieczeniowa - jest uwarunkowana ważną umową ubezpieczeniową - jeśli odszkodowanie nie zostanie wypłacone, będziemy tu mieli do czynienia z odpowiedzialnością kontraktową. W tych trzech reżimach zawsze muszą być dwie przesłanki - szkoda i adekwatny związek przyczynowy.

Szkoda

- jej wysokość wpływa na wysokość odszkodowania. Szkoda to uszczerbek w dobrach prawnie chronionych poszkodowanego powstałych wbrew jego woli To różni szkodę od nakładu.

Kryterium klasyfikacji szkody:

1.    charakter dóbr, w jakich nastąpił uszczerbek

a)    uszczerbek o charakterze majątkowym - wymierny ekonomicznie; odszkodowanie za szkodę

b)    uszczerbek o charakterze niemajątkowym - dobra osobiste: utrata zdrowia, dobrego imienia, ból; naprawiane są w sposób majątkowy; mamy tu do czynienia z krzywdą (nie szkodą); pokrzywdzony otrzymuje zadośćuczynieniepieniężne (nie odszkodowanie) za doznaną krzywdę

2.    kryterium ze względu na to. czego szkoda dotyczy

a)    szkoda na mieniu - dotyczy własności, praw majątkowych poszkodowanego, którym może być i osoba fizyczna, i prawna

b)    szkoda na osobie - dotyczy osoby poszkodowanego, a nie jego mienia; w grę ty wchodzą zasadniczo osoby fizyczne (uszczerbki na zdrowiu, wypadki, ale tu nie tylko wyłącznie jest krzywda); ta szkoda może też powodować szkodę majątkową (np. koszty leczenia) i obok zadośćuczynienia będzie tu też odszkodowanie

3.    kryterium ze względu na wysokość szkody

a)    szkoda rzeczywista - faktyczny uszczerbek doznany przez poszkodowanego

b)    utracone korzyści - badamy hipotetycznie, co by było, gdyby szkoda nie nastąpiła:

- szkoda hipotetyczna - z prawdopodobieństwem graniczącym z

pewnością badamy utracone korzyści