53089

4. Skutki prawne posiadania (str. 117).

Jeśli właściciel utraci posiadanie, prawo udziela mu środków w celu jego odzyskania, aby właściciel byl

posiadaczem. Posiadacz nie ma prawa własności na rzeczy, ale może je nabyć z mocy prawa (poprzez zasiedzenie). Właścicielem stanie się ten, kto nabędzie posiadanie rzeczy niczyjej. Posiadacz (właściciel) ma więcej praw niż ten co posiada (dzierżyciel) i nie ciąży na nim obowiązek dowodu. Posiadacz w dobrej wierze nabywa na własność owoce pobrane z cudzej rzeczy i zużyte przed procesem o rzecz. Posiadacz może stosować obronę konieczną w celu utrzymania się przy spokojnym posiadaniu i pomoc w łasną dla jej odzyskania.

5. Ochrona posiadania (str. 117-118).

Skutkiem posiadania jest oclirona posesoryjna skuteczna także przeciw właścicielowi. Pretor udzielał środków

pozaprocesowych - interdyktów, gdzie liczył się fakt ostatniego spokojnego posiadania rzeczy. Zmierzały one do położenia kresu przeszkodom w spokojnym korzystaniu z rzeczy (interdictum retinendae possessionis), przywTÓcenia posiadania utraconego (recuperandae) albo uzyskania posiadania rzeczy, która znajdowała się

w cudzym posiadaniu (adipiscendae). Do Interdyktów retinendae possessionis należały: interdictum uti possidetis (zakazujący dokonywania zmian w posiadaniu nieruchomości i mógł być wnoszony przez właściciela, który domagał się uznania swego posiadania, przeciwdziałania jego naruszeniom, lub przywrócenia go do stanu poprzedniego) i interdictum utrubi (służył do ocluony posiadania rzeczy ruchomej, dla tego kto byl niepokojony w posiadaniu i co je utracił - utrzymywał się ten kto w ciągu roku poprzedzającego wydanie interdyktu dłużej utrzymywał się przy rzeczy spornej). Do interdyktów recuperandae possessionis należały: interdictum de vi (nakazywał przywrócenie posiadania, którego ktoś został przemocą pozbawiony i musiał być wyniesiony w ciągu roku od chwili jego utraty, a interdictum de vi armata związany był z użyciem broni i się nie przedawniał)

i interdictum utrubi (w celu odzyskania - recuperatio - rzeczy ruchomej). Do interdyktów adipiscendae possessionis służyły interdictum Sahianum i interdictum quorum bonorum. które zmierzając do uzyskania posiadania miały charakter petytoryjny.

6. Nabycie i utrata posiadania (str. 118-119).

Aby nabyć posiadanie trzeba było mieć corpus i animus. Traditio brevi manu następowało, gdy ktoś będąc dzierżycielem rzeczy nabył ją poprzez kupno, darowiznę, itp., tym samym zmieniając zamiar zachowania rzeczy nie dla kogoś, lecz dla siebie. Constitutum possessorium powstało, gdy posiadacz wyzbył się rzeczy sprzedając, darowując ją, itd., ale zatrzymując przy tym jej detencję, a wtedy nabywca uzyskiwał tylko animus i choć zbywca wykonywał odtąd władztwo w jego imieniu, posiadaczem stawał się nabywca. Do utraty posiadania wystarczało utracić animus albo corpus, ale nie traciło się posiadania oddając ją w detencję.

c. Własność

§ 53. Pojęcie własności, treść i ograniczenia. W spółwłasność 1. O w łasności w ogólności (str. 119-120).

Własność (dominium. proprietas) była jedynym pełnym prawem rzeczowym i ukształtowała się jako prawo podmiotowe. Stała się przyczyną rozbicia społeczeństwa na właścicieli i tych, którzy własności byli pozbawieni albo też sami byli przedmiotem tego prawa. Jest fundamentalną instytucją, która leży u zarania państwa i jego integralnego połączenia z prawem, oraz jest podstawą dystrybucji dóbr w otaczającej nas rzeczywistości. Dobra mogą