53476

PREZYDENT POZYCJA USTROJOWA

pozycja ustrojowa prezydenta wyznaczana jest przez zasadę podziału władz i określenie tego urzędu jako jednego z członów władzy wykonawczej —► wyznacza ją 6 podstawowych zasad:

*    zasada dualizmu - odrębne działanie Prezydenta i rządu, czemu daje wyraz min. systematyka Konstytucji, a domniemanie kompetencyjne w sprawacli polityki państwa przysługuje RM, która jest powiązana z Sejmem personalnie i politycznie, a z prezydentem w ograniczonym stopniu;

*    funkcja arbitra (czuwanie nad konstytucyjną ciągłością państwa i interweniowanie w razie zakłóceń stosunków Sejm-RM) jako element zracjonalizowania systemu parlamentarnego;

*    wybór przez Naród, co umacnia pozycję prezydenta jako arbitra,

*    kadencyjność (art. 127 ust. 2 - 5 lat i jedna reclckcja);

*    niezależność w wykonywaniu konstytucyjnych zadań i kompetencji daje mu konstrukcja odpowiedzialności (brak odpowiedzialności politycznej, a jedynie konstytucyjna za naruszenie prawa), choć ograniczona przez instytucję kontrasygnaty;

*    gwarancją niezależności jest też niepolączność (incompatibilitas) - art. 132 - nic może piastować żadnego iimego urzędu ani pełnić żadnej funkcji publicznej, z wyjątkiem tych, które są związane ze sprawow^ranych urzędem —* nie oznacza to wymogu apolityczności;

zadania prezydenta wyznacza art. 126 - jest najwyższym przedstawicielem RP i gwarantem ciągłości władzy państwowej, oraz czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium.

*    nie jest to katalog wyczerpujący, a jedynie wartości najważniejsze, o czym świadczy całokształt postanowień konstytucyjnych dot. prezydenta, a szczególnie art. 144 ust. 2 zawierający prerogatywy,

*    art. 126 ust. 3 rozstrzyga czy z w/w zadań można w^rymterpretować środki działania, nawet jeśli nie są wyraźnie przyznane stanowiąc, że wykonuje powyższe zadania w zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach;

*    wymienienie wartości, na których straży ma stać prezydent - suwerenność, integralność, bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne - ma 2 funkcje:

—* subiektywną - art 126 nakłada na prezydenta szczególna odpowiedzialność za ochronę tych wartości;

— obiektywną - art. 126 to pgyąmę tYlfl ^93919111 lailgi    więc

zobowiązaiue każdego adresata do ich poszanowania i przestrzegania;

*    czuwanie nad przestrzeganiem Konstytucji to zobowiązanie do obserwowania pod tym kątem organów władzy państwowej, ale ostateczna decyzja w tej sprawie należy do władzy sądowiiiczej;

*    zagwarantowanie ciągłości władzy państwowej to nadanie prezydentowi funkcji arbitra (nawiązanie do fr. K. z 1958 r.) i zobowiązanie do takiego wykorzystywania swoich kompetencji do ochrony tej ciągłości;