53865

d) w sposób szczególny unormowano użytkowanie środków produkcji ( np. urządzenia gospodarstwa rolnego, przedsiębiorstwa, rzeczy zbiorowe- Art. 257)

Użytkownik może:

-    zastępować poszczególne składniki innymi,

-    w granicach prawidłowej gospodarki

Zasada: Tak włączone składniki stają sie własnością właściciela użytkowanego zespołu środków produkcji.

Wyjątek: Jeżeli użytkowany zespół środków produkcji ma być zwrócony wg oszacowania,

-    użytkownik nabywa własność jego poszczególnych składników z chwilą, gdy zostały mu wydane.

-    po ustaniu użytkowania obowiązany jest zwrócić zespól tego samego rodzaju i tej samej wartości, chyba że inaczej zastrzeżono ( czyli nie te same, ale takie same ).

Przykład: Właściciel X oddał w użytkowanie użytkownikowi Y zespół środków produkcji, w którego skład wchodzą urządzenia- kombajn A, traktor B, traktor C i żniwiarka D. Użytkownik może zgodnie z zasadami prawidłowej gospodarki zastępować poszczególne rzeczy innymi- np. kombajn A zastąpił kombajnem Al, traktor B- traktorem BI, traktor C- traktorem Cl, żniwiarkę D- żniwiarką Dl. Takie składniki staną się co do zasady własnością X.

Natomiast jeżeli ustalono, iż użytkowany zespół środków produkcji ma być zwrócony wg oszacowania ( tzn. wartość A- 1000000 zł, B- 15000 zł, C- 20000 zł, D- 200000 zł, to sprzęty te z chwilą ich wydania staną się własnością Y. ft> zakończeniu użytkowania Y jest obowiązany zwrócić niekoniecznie te same sprzęty- ale sprzęty tego samego rodzaju i tej samej wartości- tzn. kombajn Al o wartości 1000000 zł, traktor BI o wartości 15000zł itd.

Cechy użytkowania:

a)    najszerszy zakres spośród tradycyjnych ograniczonych praw rzeczowych,

b)    jest prawem związanym z osobą użytków'nika- prawem osobistym i niezbywalnym ( Art. 254), Użytkownik może jednak oddać przedmiot do eksploatacji osobie trzeciej na podstawie stosunku obligacyjnego ( najem, dzierżaw^Ta). Takie wykonywanie użytkowania jest dopuszczalne,

c)    jest prawem terminowym lub bezterminowym w zależności od tego, czy podmiotem jest osoba fizyczna czy też prawna,

d)    może być ustanowione zarówno odpłatnie jak i bez wynagrodzenia

e)    wyłączne uprawnienie do korzystania z rzeczy- osoby trzecie są zobowiązane do biernego poszanow^rania ( skuteczność erga omnes ).

Stosunki użytkownika z właścicielem:

Jest to stosunek o charakterze obligacyjnym, powstaje ex lege i wschodzi w skład ustawow^rej treści użytkowania.

Zasada: Art. 256- Użytkownik powinien wykonywać swoje prawo zgodnie z zasadami prawidłowej gospodarki-

Precyzuje to szereg dodatkowych przepisów:

Użytkownik:

a)    ponosi ciężary, które zgodnie z wymaganiami prawidłowej gospodarki powinny być pokrywane z pożytków rzeczy ( Art. 258 ),

b)    właściciel nie ma obowiązku czynić nakładów na rzecz obciążoną użytkowaniem, jeżeli takie poczynił, może od użytkownika żądać ich zwrotu wg przepisów o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia ( Art. 259 ).

c)    obowiązany jest dokonywać napraw i innych nakładów związanych ze zwykłym korzystaniem z rzeczy. O potrzebie innych naprawa i nakładów powinien niezwłocznie zawiadomić właściciela i zezwolić mu na dokonanie potrzebnych robót ( Art. 260 ),

-    jeśli poczynił nakłady, co do których nie był obowiązany, stosuje się odpowiednio przepisy o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia.

d)    obowiązek powiadomienia właściciela, jeśli osoba trzecia dochodzi przeciwko użytkownikowi roszczeń dotyczących własności rzeczy ( Art. 261)

Powstanie użytkowania:

Zasada: patrz powstanie ograniczonych praw rzeczowych, najczęściej czynność prawna Wyjątki:

-    nie można nabyć użytkowania przez zasiedzenie,

-    nie można nabyć ex lege w następstwie określonych zdarzeń.