Rozdział l
Jakie funkcje spełniają ubezpieczenia gospodarcze? Na czym polega realizacja tych funkcji?
najważniejsza funkcja nazwana ochroną ubezpieczeniową
funkcja kompensacyjna- wyrównywanie strat
funkcja stymulacyjna -zmniejszenie stopnia zagrożenia ubezpieczonego podmiotu
funkcja kontrolna- kontrolowanie bezpieczeństwa
funkcja prewencyjna
funkcja akumulacji kapitału
inne: oszczędnościowa, rozdzielcza odnowy ubezpieczeniowej, finansowa, ekonomiczna, społeczna, bodźcowa, fiskalna, stabilizacyjna, alokacyjna, redystrybucyjna.
Jaką rolę odgrywają zasady ubezpieczeń gospodarczych?
zasada realności ochrony ubezpieczeniowej- w związku z upadkiem FU, ubezpieczony jest zainteresowany istnieniem gwarancji realności ochrony ubezpieczeniowej, które mogą przybrać formę ekonomiczną lub prawną
zasada pełności ochrony ubezpieczeniowej- sprowadza się do stwierdzenia, że ubezpieczenia powinny w pełni pokrywać szkody powstałe w wyniku zdarzeń losowych
zasada powszechności ochrony ubezpieczeniowej reprezentuje opcję ekstensywnego rozwoju ubezpieczeń, którego wynikiem będzie dostępność tej usługi dla wszystkich podmiotów, jakie są zainteresowane jej wykorzystaniem
Jakie cechy można przypisać ubezpieczeniom jako usługom?
niematerialność
nierozdzielność
zmienność
nietrwałość
4. Wymień kryteria klasyfikacji i rodzaje ubezpieczeń gospodarczych.
Autor
|
Kryterium
|
Rodzaje ubezpieczeń
|
J.Łazowski
|
przedmiot ubezpieczenia
|
osobowe i majątkowe
|
|
charakter prawny ubezpieczyciela
|
publiczne i prywatne
|
|
forma powstania stosunku ubezpieczenia
|
dobrowolne i przymusowe
|
|
geneza i cel powstania
|
prywatne i społeczne
|
A.Kufel-Siemińska
|
geneza, instytucje oferujące, przedmiot ochrony,...
|
społeczne i gospodarcze
|
|
przedmiot ubezpieczenia
|
osobowe i majątkowe
|
|
występowanie swobody w nawiązywaniu stosunku ubezp.
|
obowiązkowe i dobrowolne
|
|
podział ustawowy
|
ubezpieczenia na życie i pozostałe ubezpieczenia osobowe oraz ubezpieczenia majątkowe
|
|
liczba podmiotów objętych ochroną ubezpieczeniową
|
indywidualne i zbiorowe
|
|
podmiot ubezpieczenia
|
podmiotów gospodarczych i ludności
|
|
forma własności instytucji oferującej ubezpieczenia
|
prywatne i publiczne
|
|
forma organizacyjno-prawna oraz cel instytucji oferującej ubezpieczenia
|
komercyjne i wzajemne
|
|
zasada rozłączności
|
morskie i lądowe
|
|
zakres terytorialny świadczonej ochrony ubezpieczeniowej
|
w obrocie krajowym i międzynarodowym
|
|
forma transferu ryzyka
|
bezpośrednie i pośrednie
|
A.Banasiński
|
przesłanki powstania, cele, przedmiot ubezpieczenia,...
|
społeczne i gospodarcze
|
|
przedmiot objęty ochroną ubezpieczeniową
|
majątkowe i osobowe
|
|
powstanie stosunku ubezpieczenia
|
obowiązkowe i dobrowolne
|
|
podział ustawowy
|
ubezpieczenia na życie i pozostałe ubezpieczenia osobowe oraz ubezpieczenia majątkowe
|
5. Co odróżnia ubezpieczenia gospodarcze od ubezpieczeń społecznych?
Ubezpieczenia gospodarcze
|
Ubezpieczenia społeczne
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6. Za pomocą jakich instrumentów można manipulować ryzykiem?
unikanie
prewencja
ubezpieczenie
samoubezpieczenie
inne metody:
transfer ryzyka na podmioty inne niż ubezpieczeniowa (faktoring)
podział ryzyka i wspólnotę ryzyka (np. poszukiwanie wspólnika, który wraz z perspektywą zysków przejmuje również odpowiedzialność za straty)
kompensata ryzyka (hedging)
metody represyjne polegające na zmniejszeniu zasięgu i skutków strat, które uprzednio wystąpiły
7. Skąd biorą się i czego dotyczą zarzuty stawiane usługom ubezpieczeniowym?
Zarzut l : Zbyt duży koszt ochrony ubezpieczeniowej.
Zarzut 2 : Niepełne pokrycie ubezpieczeniowe lub jego brak.
Zarzut 3 : Wątpliwa realność usługi ubezpieczeniowej (częste upadki firm
ubezpieczeniowych).
Zarzut pierwszy zmierza do stwierdzenia, iż składka ubezpieczeniowa jest nieproporcjonalnie wysoka w stosunku do udzielanej ochrony ubezpieczeniowej. Należy przy tym pamiętać, iż mechanizm kalkulacji składek prowadzi do ich różnicowania w zależności od grup czy rodzajów ubezpieczeń. Firmy ubezpieczeniowe zmierzają bowiem do pewnej indywidualizacji składki, dostosowując ją do stopnia ubezpieczanego ryzyka. Indywidualizacja przebiega zarówno w wymiarze grup i rodzajów ubezpieczeń (np. ubezpieczenia komunikacyjne są droższe niż ubezpieczenia mienia od ognia i innych zdarzeń losowych), jak i w odniesieniu do poszczególnych klientów (bezszkodowe okresy w ubezpieczeniu mogą skutkować obniżką składki). Jeśli zgodzimy się z twierdzeniem, iż stopa składki jest zazwyczaj wyrażona w promilach sumy ubezpieczenia, to winniśmy również przychylić się do opinii, iż składka stanowiąca części tysięczne ubezpieczanych wartości nie jest składką wysoką. W przypadku rynków ubezpieczeniowych znajdujących się we wczesnej fazie rozwoju istotnym czynnikiem, jaki należy wziąć pod uwagę, jest świadomość ubezpieczeniowa, a więc mentalne nastawienie potencjalnych konsumentów usług ubezpieczeniowych. Zazwyczaj świadomość ta nie jest ukształtowana, a potrzeba ubezpieczenia nie dominuje w hierarchii potrzeb. Jeśli dołożyć do tego niejednokrotnie niską silę nabywczą ludności, to otrzymujemy wytłumaczenie dlaczego wysokość składki ubezpieczeniowej przypadającej na jednego mieszkańca w Polsce jest niewspółmiernie niższa niż np. w Szwajcarii czy Niemczech.
Zarzut drugi powstał w następstwie przykrych doświadczeń, kiedy wysokość odszkodowania/świadczenia ubezpieczeniowego nie pokryła w pełni szkody lub, co gorsze, ubezpieczający w ogóle nie otrzymał rekompensaty, chociaż byt przekonany, że takowa mu się należy. W świetle badań zasygnalizowany problem wydaje się być przede wszystkim konsekwencją nieznajomości ogólnych warunków ubezpieczenia. Skoro bowiem w 2000 roku jedynie 30% badanych deklaruje zapoznanie się z tymi warunkami (co nie oznacza, że laki sam odsetek je rozumie), to większość ubezpieczających może zostać ofiarą nieprzyjemnego „zaskoczenia”. Każdorazowo bowiem ogólne warunki ubezpieczenia precyzują zarówno wyłączenia, jak i ograniczenia odpowiedzialności firmy ubezpieczeniowej.
Zarzut trzeci ma swoje uzasadnienie w sytuacji, kiedy podmioty oferujące ochronę ubezpieczeniową ogłaszają upadłość, a wiec nic realizują zasady realności ochrony ubezpieczeniowej. Na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat w Polsce miało miejsce kilka takich przypadków (np. Westa, Gryf, Hestja, Polisa) i znacząco zachwiały one wiarygodnością firm ubezpieczeniowych. W tym świetle należy postawić pytanie o skuteczność prawnych i ekonomicznych gwarancji realności ochrony ubezpieczeniowej zarówno w wymiarze prewencyjnym, jak i kompensacyjnym. Istniejące rozwiązania legislacyjne w zakresie wydawania zezwoleń na prowadzenie działalności ubezpieczeniowej oraz bieżącego nadzoru nad tą działalnością (funkcje ministra finansów oraz Państwowego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń) mogą być przedmiotem oceny, której wynikiem będą zapewne różnorodne opinie. Natomiast mechanizm kompensacji strat w przypadku upadłości firmy ubezpieczeniowej realizowany głównie przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny jest bardziej czytelny. Fundusz ten pokrywa straty osób poszkodowanych jedynie w przypadku ubezpieczeń na życic (50% wysokości) i ubezpieczeń obowiązkowych OC posiadaczy i użytkowników pojazdów mechanicznych oraz OC rolników (100% wysokości), co oznacza, że pozostałe straty pozostają na barkach osób dotkniętych szkodą.
Rozdział 2
1. Podaj definicje ryzyka ubezpieczeniowego.
Pojęciu „ryzyko" przypisuje się w ubezpieczeniach zazwyczaj trzy znaczenia:
1) ryzyko -jest możliwością zaistnienia straty,
2) ryzyko -jest prawdopodobieństwem zaistnienia straty,
3) ryzyko -jest przedmiotem ubezpieczenia.
2. Jakie elementy wchodzą w skład ryzyka ubezpieczeniowego?
czynniki fizyczne
nonszalancja
oszustwa
niebezpieczeństwo
3. Jak dzieli się następstwa realizacji ryzyka?
skutki bezpośrednie
skutki pośrednie
4. Jakie kryteria służą klasyfikowaniu ryzyka?
Kryterium: możliwość przedstawienia skutków w formie pieniężnej:
a) ryzyko finansowe - jego skutki mogą być przedstawione w formie pieniężnej,
b) ryzyko nie finansowe - jego skutków nie można wyrazić w formie pieniężnej.
Kryterium: ilościowy zasięg skutków:
a) ryzyko fundamentalne -jego skutki dotykają wielu jednostek, np. powodzie, wojny,
b) ryzyko partykularne - obciążające tylko jednostki lub małe ich grupy, np.
kradzieże, podpalenia.
Kryterium: jakościowy zasięg skutków:
a) ryzyko osobowe - dotyczące dóbr osobistych człowieka, jak życie i zdrowie.
b) ryzyko majątkowe - związane z mieniem.
Kryterium: związek z ogólnie rozumianym postępem:
a) ryzyko statyczne - występujące zawsze bez względu na postęp, np. wskutek działania żywiołów,
b) ryzyko dynamiczne - kształtowane pod wpływem nowych technologii,
mody, zmian kulturowych.
5. Na czym polega paradygmat ubezpieczalności ryzyka? Jakie jest jego znaczenie dla teorii i praktyki ubezpieczeniowej?
Paradygmat ubezpieczalności ryzyka dotyczy ustalenia ogólnie akceptowanego wzorca, któremu winno odpowiadać ryzyko, by mogło ono zostać ubezpieczone. Najbardziej popularna propozycja takiego wzorca autorstwa E. J. Vaughana zakłada, że ryzyko ubezpieczalne to takie, które spełnia następujące warunki:
WARUNEK l; Dany typ ryzyka dotyczy dużej grupy (ryzyko jest rozłożone). Sytuacja taka umożliwia przewidywanie prawdopodobieństwa zaistnienia i ekonomicznych skutków strat, co jest punktem wyjścia i warunkiem racjonalnej kalkulacji ceny za ubezpieczenie dla firm ubezpieczeniowych.
WARUNEK 2: Zaistniałej stracie musi towarzyszyć możliwość jej pomiaru i wyrażenia w formie pieniężnej. Warunek ten jest wymagany w celu oceny zasadności roszczeń osób dotkniętych szkodą.
WARUNEK 3: Realizacja ryzyka jest przypadkowa (zdarzenie losowe), czyli również niezależna od woli i działań ubezpieczonego.
WARUNEK 4: Skutki realizacji ryzyka, czyli straty, nic mogą mieć charakteru katastrofy.
Rozdział 3
1. Jakich podmiotów może dotyczyć umowa ubezpieczenia?
Stronami umowy ubezpieczenia jest zawsze firma ubezpieczeniowa (ubezpieczyciel) i ubezpieczający. Jednakże w stosunku prawnym wynikającym z umowy występować mogą nadto jeszcze inne podmioty.
Ubezpieczony jest osobą, której mienia, życia lub zdolności do pracy dotyczy określone umową zdarzenie losowe. Ubezpieczony zwykle jest równocześnie ubezpieczającym. W przypadku zawierania umów ubezpieczenia „na rzecz osoby trzeciej" są to jednak dwie różne osoby.
Uprawniony (uposażony) jest osobą upoważnioną do otrzymania świadczenia, najczęściej w przypadku śmierci osoby ubezpieczonej w ubezpieczeniu osobowym.
Przy zawieraniu umowy ubezpieczenia firmę ubezpieczeniową może reprezentować pośrednik ubezpieczeniowy, którym jest agent ubezpieczeniowy, bądź może w niej pośredniczyć lub ją zawierać z firmą ubezpieczeniową - działający w imieniu klienta - broker ubezpieczeniowy
2. Jakie są składniki umowy ubezpieczenia?
przedmiot ubezpieczenia,
niebezpieczeństwa (rodzaje ryzyka) objęte ochroną ubezpieczeniową,
ogólne i dodatkowe warunki ubezpieczenia,
obowiązki ubezpieczającego,
czas trwania ubezpieczenia
3. Jakie relacje występują pomiędzy umową ubezpieczenia i prawnym stosunkiem ubezpieczenia?
Stosunkiem ubezpieczenia nazywa się stosunek prawny wiążący firmę ubezpieczeniową z ubezpieczającym, na podstawie którego firma ubezpieczeniowa jest zobowiązana do wypłacenia odszkodowania lub świadczenia w razie nastąpienia określonego zdarzenia losowego, ubezpieczający jest zaś zobowiązany do przestrzegania ustalonych warunków ubezpieczenia oraz opłacenia określonej składki ubezpieczeniowej.
Od stosunku ubezpieczenia umowa różni się tym, że nie obejmuje wszystkich powstałych miedzy stronami praw i obowiązków, a jedynie te, których bezpośrednim źródłem są złożone oświadczenia woli; nie obejmuje tych, które wynikają z innych przepisów prawnych.
4. Przedstaw przebieg prawnego stosunku ubezpieczenia.
wybór firmy ubezpieczeniowej
złożenie oferty firmie ubezpieczeniowej
rozpatrzenie złożonej oferty
kształtowanie treści umowy
zawarcie umowy ubezpieczenia
powstanie odpowiedzialności F.U
powstanie szkody w okresie ubezpieczenia
wszczęcia postępowanie likwidacyjnego
wypłata odszkodowania (świadczenia)
wygaśnięcie stosunku ubezpieczenia
5. Jaką rolę w umowie ubezpieczenia odgrywają warunki ogólne? Jakie postanowienia zawierają*?
określają szczegółowo treść łączącego strony stosunku prawnego ubezpieczenia i stanowią integralną część zawartej umowy.
O. W. U. stanowią, że:
- w przypadku ubezpieczeń dobrowolnych ogólne warunki każdego rodzaju ubezpieczenia określają zakłady ubezpieczeń, natomiast ogólne warunki ubezpieczeń obowiązkowych ustala minister finansów w drodze rozporządzenia,
- ogólne warunki ubezpieczenia określać powinny w szczególności: przedmiot i zakres ubezpieczenia, sposób zawierania umowy ubezpieczenia, zakres i czas trwania odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń, prawa i obowiązki stron umowy, sposób ustalania wysokości szkody oraz wypłaty odszkodowań i świadczeń,
- ogólne warunki ubezpieczeń obowiązkowych powinny też określać datę powstania obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia.
Na firmie ubezpieczeniowej spoczywa obowiązek doręczenia, stronie ubezpieczającej tekstu O. W. U. innym obowiązkiem firmy ubezpieczeniowej jest dostarczenie ubezpieczającemu taryf składek.
Ogólne warunki ubezpieczenia najczęściej w sposób szczegółowy określają charakter udziału stron umowy w postępowaniu likwidacyjnym, w szczególności poprzez: obowiązujące je terminy, sposób ponoszenia kosztów, konsekwencje niewywiązania się z tych obowiązków, przedawnienie roszczeń.
Rozdział 4
1. Czym jest i jaką rolę w stosunkach ubezpieczeniowych odgrywa wartość ubezpieczeniowa? Czym się ona różni od wartości ubezpieczenia?
Wartość ubezpieczeniowa to ustalona za aprobatą ubezpieczającego i firmy ubezpieczeniowej wartość przedmiotu ubezpieczenia. W myśl założeń teorii ubezpieczeniowej wartość ta winna odpowiadać rzeczywistej wartości rynkowej ubezpieczanego mienia. Jej prawidłowe oszacowanie rzutuje w sposób bezpośredni na wielkość przyszłego odszkodowania, stanowiąc dla niego bezwzględną górną granicę.
W praktyce wartość ubezpieczeniową uzyskuje się drogą wyceny mienia stanowiącego przedmiot ubezpieczenia na podstawie:
1) cen nabycia ubezpieczanych przedmiotów z uwzględnieniem ich amortyzacji,
2) cenników opracowanych przez firmę ubezpieczeniową i zatwierdzonych przez odpowiednie organy (ta forma jest stosowana głównie w przypadku ubezpieczeń obowiązkowych),
3) „taksy" (oceny rzeczoznawców powołanych przez firmę ubezpieczeniową lub ubezpieczającego).
2. Jaką podstawową funkcję spełnia suma ubezpieczeniowa?
Suma ubezpieczeniowa jest określoną kwotą pieniężną, na jaką zawarto umowę ubezpieczenia. Stanowi ona zwykle górną grania; odpowiedzialności firmy ubezpieczeniowej i jest podstawą naliczania wysokości składki.
W przypadku braku zastrzeżenia dokonanego przez firmę ubezpieczeniową w ogólnych warunkach ubezpieczenia rozumie się, że odpowiada ona do wysokości sumy ubezpieczeniowej za każdy wypadek, jaki będzie miała miejsce w okresie ubezpieczenia, niezależnie od możliwości jej wyczerpania.
3. Przedstaw systemy stosowania sumy ubezpieczeniowej w ubezpieczeniach OC oraz ubezpieczeniach mienia. Jakie klauzule pozwalają urealniać wysokość sumy ubezpieczeniowej?
Rodzaj systemu sumy ubezpieczeniowej (w ubezpieczeniach mienia)
|
Rodzaj systemu sumy ubezpieczeniowej (w ubezpieczeniach OC)
|
system na sumy stale
|
suma ubezpieczenia na zdarzenie
|
ubezpieczenie wartości częściowej
|
suma do wyczerpania
|
ubezpieczenie systemem obrotów miesięcznych
|
generalna suma do wyczerpania i sumy na zdarzenie
|
ubezpieczenie systemem sum zmiennych
|
|
ubezpieczenie na pierwsze ryzyko
|
Klauzula inflacyjna, zgodnie z którą ubezpieczeniu podlega wartość rzeczywista mienia wraz z jej hipotetycznym zwiększeniem o współczynnik inflacji. Strony umowy przyjmują przypuszczalny poziom inflacji i w takim stopniu Wzrasta wysokość sumy ubezpieczeniowej oraz automatycznie wysokość składki. Po zakończeniu okresu ubezpieczenia dokonuje się rozliczenia składki na podstawie rzeczywistej wysokości inflacji
Klauzula inwestycyjna, zgodnie z którą ubezpieczeniu podlega wartość rzeczywista mienia wraz z jej zwiększeniem o wartość przewidywanych nakładów inwestycyjnych. Stosowanie tej klauzuli i rozliczanie odbywa się na podobnych zasadach jak w przypadku klauzuli inflacyjnej. Istotną różnicą jest to, że ubezpieczający nie musi zwiększać generalnej sumy ubezpieczeniowej, lecz klauzula może dotyczyć wyodrębnionej grupy mienia, co do której ma on określone plany inwestycyjne. Unika się w ten sposób nadubezpieczenia.
4. Jak systemy odpowiedzialności firmy ubezpieczeniowej wpływają na wysokość odszkodowania (świadczenia) ubezpieczeniowego?
System odpowiedzialności firmy ubezpieczeniowej to formuła zastosowana umowie ubezpieczenia, która, opierając się na relacjach wartości ubezpieczeniowej i sumy ubezpieczeniowej, jest jednym z czynników decydujących o stopniu odpowiedzialności firmy ubezpieczeniowej za szkodę.
Wśród systemów odpowiedzialności firmy ubezpieczeniowej wyróżniamy:
system odpowiedzialności proporcjonalnej,
system odpowiedzialności na pierwsze ryzyko.
System odpowiedzialności proporcjonalnej polega na tym, że firma ubezpieczeniowa wypłaca odszkodowania tylko w takiej wysokości faktycznej szkody, w jakiej pozostaje suma ubezpieczeniowa do wartości ubezpieczeniowej. Łącząc tę zasadę z możliwymi relacjami sumy ubezpieczeniowej do wartości ubezpieczeniowej, należy stwierdzić, że wysokość odszkodowania będzie:
w przypadku nadubezpieczenia - równa wartości szkody,
w przypadku ubezpieczenia w pełnej wartości - równa wartości szkody,
w przypadku podubezpieczenia - proporcjonalnie mniejsza niż wartość szkody.
W systemie odpowiedzialności na pierwsze ryzyko firma ubezpieczeniowa wypłaca odszkodowanie równe wartości szkody, lecz tylko do wysokości sumy ubezpieczeniowej. Ponowne rozpatrzenie relacji sumy ubezpieczeniowej do wartości ubezpieczeniowej pozwala wyróżnić kilka możliwych sytuacji cechujących ten system ze względu na wysokość odszkodowania, które będzie:
w przypadku nadubezpieczenia- równe wartości szkody
w przypadku ubezpieczenia w pełnej wartości- równe wartości szkody
w przypadku podubezpieczenia- równe wartości szkody, jeśli szkoda mieści się w granicach sumy ubezpieczenia i mniejsze od wartości szkody, jeśli szkoda przewyższa sumę ubezpieczenia
5. Przedstaw cel i skutki stosowania charakterystyk obniżających stopień odpowiedzialności firmy ubezpieczeniowej.
Charakterystyki obniżające stopień odpowiedzialności firmy ubezpieczeniowej to zawarte w umowie ubezpieczenia rozwiązania, które kwotowo lub procentowo ograniczają stopień odpowiedzialności firmy ubezpieczeniowej za szkodę. Zazwyczaj realizują one funkcja stymulacyjną ubezpieczeń. Ubezpiecząjący, dąży do optymalizacji swoich decyzji, powinien minimalizować łączny koszt ubezpieczenia, który w tym przypadku będzie równy sumie wysokości składki i potencjalnych strat poniesionych wskutek zastosowania omawianych charakterystyk. Dla każdej charakterystyki można przeprowadzić osobne kalkulacje.
franszyzę integralną, która zwalnia firmę ubezpieczeniową z obowiązku wypłaty odszkodowania w tych przypadkach, kiedy szkoda nic przekracza pewnej określonej kwoty, określonego ułamka lub procentu sumy ubezpieczeniowej, bądź też wartości ubezpieczeniowej. Jeśli szkoda przekroczy ustaloną granicę, firma ubezpieczeniowa wypłaca całość odszkodowania, czyli zachodzi sytuacja, jak gdyby fianszyzy nic było. Franszyzę integralną ustanawia się w celu uchronieniu firmy ubezpieczeniowej od likwidacji mato istotnych szkód drobnych.
franszyzę redukcyjna polegającą na obniżeniu każdego odszkodowania o określoną kwotę lub procent wartości ubezpieczeniowej niezależnie od wartości szkody. Stosuje się ją zazwyczaj w różnego rodzaju ubezpieczeniach towaru, ponieważ szkody handlowe wynikają częstokroć z jego fizycznych właściwości. Korzystanie z tego elementu jest zatem związane z eliminowaniem tzw. ,,czynnika pozalosowego w szkodzie".
udział własny ubezpieczającego w szkodzie polegający na tym, ze warunki ubezpieczenia z góry wyłączają określoną część ryzyka z odpowiedzialności firmy ubezpieczeniowej i pozostawiają na udziale ubezpieczonego. Może być on ustalony procentowo w stosunku do odszkodowania lub jako wielkość bezwzględna. Udział własny, w założeniach, pełnić powinien funkcję prewencyjną, tzn. powodować, by ubezpieczony nic był zainteresowany zaistnieniem (wywołaniem) szkody.
6. Przedstaw determinanty wysokości odszkodowania (świadczenia) ubezpieczeniowego.
ustalona wartość ubezpieczeniowa
ustalona suma ubezpieczeniowa
system odpowiedzialności firmy ubezpieczeniowej
parametry obniżające stopień ochrony ubezpieczeniowej
parametry obniżające stopień ochrony ubezpieczeniowej
wystąpienie okoliczności wyłączenia prawa do odszkodowania
wystąpienie okoliczności zmniejszenia lub odmowy odszkodowania
7. Co zawiera taryfa składek?
1) zbiór stóp składek odpowiadający wszystkim typowym rodzajom ryzyka,
2) wysokość rabatów (bonusów) dla ubezpieczających, które odlicza się od składki w określonych przypadkach, np. zachowania specjalnych warunków bezpieczeństwa,
3) wysokość dodatków (malusów), które dolicza się do składki, jeśli dane ryzyko jest większe od przeciętnego,
4) sposoby obliczania składek za ubezpieczenia krótkoterminowe (krótsze niż l rok).
Wysokość składki ustalana najczęściej na podstawie „stopy składki" stanowi należność firmy ubezpieczeniowej od każdego 1000 lub 100 jednostek pieniężnych sumy ubezpieczenia.
Rozdział 5
Czym zajmuje się underwriting ubezpieczeniowy?
Wywodzi się z j. angielskiego i oznacza w bezpośrednim tłumaczeniu: podpisywanie lub asekurowanie
proces selekcji i klasyfikacji zagrożeń deklarowanych do ubezpieczenia
ogół czynników wykonywanych w celu oszacowania, zaakceptowania na odpowiednich warunkach lub odrzucenia ryzyka ubezpieczeniowego
Jakie cele realizuje w firmie ubezpieczeniowej?
ograniczeni zjawiska „selekcji negatywnej”
Co charakteryzuje underwriting jako podsystem organizacyjny?
Dwa sensy „czynnościowy” i „rezultatowy” w przekroju: celowościowy, podmiotowy, strukturalny, funkcjonalny, instrumentalny.
Jakie narzędzia są wykorzystywane w procesie underwnitingu?
technika pozyskiwania informacji
środki orgatechniczne rejestracji informacji
techniki oceny ryzyka
techniki wspomagające podejmowanie decyzji
techniki i środki klasyfikacji ryzyka
Rozdział 6
1. W jakim kontekście przebiega proces likwidacji szkody?
formalno - sytuacyjnym
2. Na czym polega zachowanie etyki w procesie likwidacji szkody?
Udzielanie prawdziwych zgodnych z faktami wymaganych informacji formułowanych przez ZU
3. Omów formę, etycznego ubiegania się o nienależne odszkodowanie.
Kulancja- zachodzi wówczas gdy firma ubezpieczeniowa w sposób częściowy lub pełny wypłaca odszkodowanie ubezpieczeniowe w sytuacji, gdy z formalno- prawnego punktu widzenia nie istniej po jej stronie obowiązek spełnienia odszkodowania; Względy poza formalne:
zasady współżycia społecznego
zasadę słuszności
zasadę uczciwego obrotu
4. Jakie informacje zawiera formularz zgłoszenia szkody?
dane ubezpieczonego
dane rodzica lub prawnego opiekuna jeżeli wypadkowi uległ nieletni
dane polisy
szczegóły dotyczące wypadku
zgłoszenie roszczenia
5. Jakie kroki obejmuje tryb likwidacji szkody.
analiza dokumentacji szkody
stwierdzenie zasadności roszczenia i wysokości należnego odszkodowania
ewentualne wystąpienie z roszczeniem regresowym do sprawcy szkody (osoby trzeciej)
Rozdział 7
1. Wskaż różnice między ubezpieczeniem, koasekuracją i reasekuracją.
Ubezpieczenie- forma podziału ryzyka; Koasekuracja- szczególny przypadek ubezpieczenia; Reasekuracja- zapewnia wtórny podział ryzyka
2. W jakim celu stosuje się koasekurację i jakie jej formy spotykamy?
zewnętrzną- ubezpi. podpisuje umowy sam z każdym ubezpieczycielem
wewnętrzną- zwrócenie się do wiodącego reasekuratora
cicha- ubezpieczający nie wie jak koasekuratorzy podzielili pomiędzy siebie
solidarna- odpowiedzialność wszystkich koase. Łącznie za całość ubezpieczenia ryzyka
3. Na czym polega różnica między reasekuracją czynną i reasekuracją bierną?
Czynna- przyjmuje ryzyko
Bierna- powierza ryzyko
4. Co decyduje o podziale form reasekuracji?
charakter zobowiązania
metoda podziału ryzyka
6. Omów rodzaje reasekuracji nieproporcjonalnej.
nadwyżki szkody
nadwyżki szkodowości
7. Omów rodzaje reasekuracji proporcjonalnej.
kwotowe
ekscedentowe
kwotowo- ekscydentowe ( mieszane)
10. Na czym polega mechanizm podejmowania decyzji o fakcie reasekuracji pojedynczego ryzyka lub grupy ryzyka?
rodzaj asekurowanych ryzyk
rozmiar portfela
aktualnej pozycji finansowej firmy
posiadanych doświadczeń szkodowych
kwalifikacji i postaw kadry zarządzającej i pracowników firmy
Rozdział 8
1. Jakie funkcje cząstkowe są realizowane w ramach działalności finansowej firmy ubezpieczeniowej?
zarządzanie kapitałami, funduszami i majątkiem
kalkulacja składek ubezpieczeniowych
działalność inwestycyjna
sprawozdawczość
analizy ekonomiczno- finansowe
reasekuracja
2. Wymień funkcje składki ubezpieczeniowej?
stanowią udział ubezpieczającego w funduszu ubezpieczeniowym
stanowią podstawowe źródło przychodów firmy ubezpieczeniowej
stwarzają możliwość wypłaty odszkodowań i świadczeń
są ceną za udzieloną ochronę ubezpieczeniową czyli stanowią ekwiwalent odszkodowań i świadczeń
stanowią dla ubezpieczyciela zobowiązania do wypłaty należnych odszkodowań i świadczeń
są czynnikiem konkurencyjności ubezpieczyciela
w ubezpieczeniach życiowych mogą pełnić funkcję oszczędnościową
stymulują do ograniczenia zagrożeń przedmiotu ubezpieczenia
3. Jaką strukturę posiada składka ubezpieczeniowa?
składka netto (czysta)
składka brutto(netto+ dodatki, korekty)
4. Na czym polega odmienny charakter składki w ubezpieczeniach na życie?
ubezpieczenie długo terminowe; na początku nadpłacamy, by w okresie późniejszym nie dopłacać
5. Jakie podstawowe zasady, metody i systemy przyjmuje się w procesie wyznaczania wysokości składek?
zasady równowagi składki i świadczeń
zasady proporcjonalności składek i świadczeń
zasady równowartości składek i świadczeń (sprawiedliwa)
metody stawki zróżnicowanej
metodę stawki przeciętnej
metodę stawki mieszanej
system składki repartycyjnej
system składki stałej
system składki mieszanej
8. Na czym polegają tzw. progi bezpieczeństwa finansowego w firmach ubezpieczeniowych?
bezwzględny- poniżej którego nie mogą one zejść (kapitał gwarancyjny wynoszący 1/3 marginesu wypłacalności, jednak nie niższy niż minimalna wysokość kapitału gwarancyjnego odpowiadająca najwyższemu z minimalnych kapitałów gwarancyjnych dla grupy ubezpieczeń, które prowadzą)
wymagany- który są one zobowiązane posiadać - w wysokości nie niższej niż margines wypłacalności
9. Jakie wnioski można wyciągnąć z wysokości wskaźnika pokrycia marginesu wypłacalności środkami własnymi?
margines wypłacalności - ustalona parametrycznie najniższą wysokość środków własnych, jaką powinien posiadać zakład ubezpieczeń na danym etapie działalności
Zależnie od stopnia pokrycia marginesu wypłacalności , ocenia się ją jako mniej lub bardziej bezpieczną. Wedle standardów światowych uważa się, że stopień pokrycia marginesu wypłacalności jaki można uznać za bezpieczny to 140- 160%
10. Jakie znaczenie dla gospodarki finansowej firmy ubezpieczeniowej posiada wskaźnik pokrycia funduszu ubezpieczeniowego lokatami?
fundusz ubezpieczeniowy rozumiany jest rozumiany jako rezerwy techniczne - ubezpieczeniowe na udziale własnym i służy pokryciu bieżących i przyszłych zobowiązań firmy ubezpieczeniowej