Literatura:
Kot „Historia wychowania” tom 1 i 2
Szybiak „ Zarys historii wychowania”
Kot „Wybranie zagadnienia z historii wychowania”
Podstawy cywilizacji europejskiej:
2500 lat temu
Brak jednolitego państwa w Grecji, różnorodność kultury, zawsze uwidoczniony podkład rasowy Greka.
Barwny żywot kultury helleńskiej.
Ustój niewolniczy - ludzie wolni i niewolnicy - wolny człowiek nie miał prawa parać się pracą fizyczną. Grek starał się wyedukować syna, by był takim samym obywatelem Grecji jak ojciec.
Prawodawstwo ustalało ciężary nakładane na obywateli - służba Wojkowa, obowiązkowe opłaty na wojsko. Nakładano dużą uwagę na siłę i rozwój fizyczny.
„Ciało musi być przedmiotem specjalnej troski”
Pentathlon - skoki, biegi, zapasy, rzut dzidą i dyskiem - już od najmłodszych lat.
Źle traktowano osoby brzydkie, z ułomnościami fizycznymi.
Kalokagatia - piękny i dobry - wychowanie moralne; główną rolę w kształceniu umysłowym pełniło wychowanie muzyczne (śpiew, taniec, poezja, muzyka). Wychowanie umysłowe oparte na żywym słowie.
Plemię Dorów (przedstawiciele Spartan) - dbali o siłę.
Szkoła przetrwania - wszyscy (włącznie z kobietami) byli doskonałymi żołnierzami.
Dobrem najwyższym dobro państwa - bezwzględne posłuszeństwo. Państwo miało jedyny, decydujący głos w sprawie dzieci i wychowania.
Kobiety traktowane, jako maszyny do rodzenia dzieci.
Pajdonom - urzędnik do spraw wychowania dzieci.
Chłopcy od 7 do 12 r.ż. chodzili do koszar na zabawy na powietrzu. Od 12 r. ż. Zamieszkali tam i mieli szkolenia militarne, wytrzymałościowe ( coroczne lanie w świątyni Artemidy). Wojsko uczono na pamięć przepisów prawa, hymnów, pieśni wojskowych. Model wychowania państwowo - obywatelskiego.
Po ukończeniu 18 r. ż elebia - obowiązkowa służba wojskowa (2 letnia), później wstąpienie na 10 lat do wojska. Po 10 latach wyjście w celu zaślubin, jeżeli nie znalazł małżonki wracał do wojska.
Plemię Jonów (Ateny) - prowadzą gospodarkę, handel.
Ludność wolna jest zrównana politycznie, każdy znał swoje prawa. Arystokraci mieli cnotę (?).
Dążenia oświatowe - pojawiają się pierwsze szkoły (czytanie, pisanie, pływanie). W czasach Solona pierwsze przepisy prawne odnośnie szkół.
Ojciec musi zapewnić edukację synom, jeżeli tego nie zrobi, Ci mają prawo nie opiekować się nim na starość. Państwo uiszczało opłatę za naukę tych chłopców, których ojcowie polegli w walce.
Pajdagogos - odprowadzał ucznia do szkoły, nosił jego przybory, pilnował, żeby nie popadł w złe towarzystwo.
Etapy:
I lata dzieciństwa do 7 r. ż.
II lata szkolne od 7 do 18 r. ż. Wykształcenie muzyczne, gramatyka, alfabet.
14 r. ż. Pedotriba, (urzędnik), ćwiczenia fizyczne (w palestrach), zapoznawaniem się z życiem publicznym.
sofroniści - nadzór nad gimnazjami - boiskami
III okres efebi ( 2 lata) - 1 rok posługiwanie się bronią; 2 rok - szkolenie militarna
V wiek okres złotego wieku kultury, rozwój gospodarczy, plutokracja walczy o władzę - wszyscy ludzie przychodzą na świat z takimi samymi zdolnościami, a wszystko zależy od edukacji.
Pojawiają się sofiści (nauczyciele) - opanowali umiejętność przemawiania, mając wiedzę z różnych okresów (?). Mieli duży dar przekonywania, przygotowywali działaczy. Uczyli każdego, kto się do nich zgłosił i zapłacił. Posługiwali się retoryką, dialektyką, erostyką.
Sokrates - człowiek, który dąży do prawdy, ma dużą władzę (teoria obalona przez Arystotelesa).
Metoda Sokratesa - za pomocą pytań doprowadzał rozmówcę do poznania prawdy.
Platon - świat idei i rzeczy realnych.
Koncepcja Platona: model ateński + spartański
I na czele państwa mędrcy i filozofowie
II strażnicy i wojownicy
III żywiciele ( nie mają żadnych cnót, praw politycznych).
Dusza ludzka:
I dusza rozumna
II dusza uczuciowa
III dusza pożądliwa
Dostosowany do tego system wychowawczy
Dziecko po urodzeniu oddawane do domów dziecka -> dzieci własnością materialną i nie wolno się do nich przyzwyczajać.
Cenzura przedszkolna. Do szkoły w 10 r. ż. Jeżeli uczeń wyrażał chęci do nauki. Nacisk na matematykę,
Lanie za przekroczenie prawdy, znieważenie czasu
Efebia - I selekcja chłopców (zdolni na studia, nie zdolni do wojska)
Dialektyka - najwyższe wtajemniczenie filozoficzne.
Szkoła pod Atenami
Rzym:
Dziecko staje się pełnoprawnym obywatelem państwa w momencie, gdy ojciec weźmie je na rękę i podniesie do góry.
Łacina językiem plebsu.
Prawo 12-stu tablic
Surowy tryb, poszanowanie obyczajów. Najważniejszym nauczycielem ojciec, który przygotowywał do życia.
2 lata wojska
Mos majorum.
Herosem rzymskim był ten co ocalił ojczyznę.