Rachunek zysków i strat
A. Przychody ze sprzedaży i zrównanie z nimi
B. Koszty działalności operacyjnej
C. Zysk/strata ze sprzedaży (A-B)
D. Pozostałe przychody operacyjne
E. Pozostałe koszty operacyjne
F. Zysk/strata z działalności operacyjnej (C+D-E) EBIT
G. Przychody finansowe
H. Koszty finansowe
I. Zysk/strata brutto na działalności gospodarczej
J. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych
K. Zysk/strata brutto
L. Podatek dochodowy
M. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenie zysku (zwiększenie straty)
N. Zysk/strata netto
ROE =
= ROI x
x
ROI =
ROE =
x
x
Zn - zysk netto
C - kapitał netto
M - zainwestowany majątek
- współczynnik zadłużenia
- współczynnik wpływu sfery pozaoperacyjnej
Stopa zwrotu kapitału netto ROE zależy wprost proporcjonalnie od stopy zysku ROI, współczynnika zadłużenia oraz współczynnika wpływu sfery.
Maksymalizacja zysku w długim okresie
Przykład 1
Firma X wyemitowała 1.000.000 akcji i uzyskany w ten sposób kapitał zainwestowała w nową linię produkcyjną. Zysk ze sprzedaży 5.000.000 zł. Następnie firma wyemitowała 500.000 nowych akcji a uzyskany kapitał przeznaczono na rozszerzenie produkcji. Spowodowało to zysk roczny do 6.000.000 zł. Cel w postaci zwiększenia zysku został zwiększony.
Z1 = 5.000.000 EPS = 5 zł./akcje (5.000.000 : 1.000.000)
A1 = 1.000.000 EPS = 4 zł./akcje (6.000.000 : 1.500.000)
Z2 = 6.000.000
A2 = 1.500.000
Mimo większego zysku ogólnego, zysk przypadający na 1 akcję zmalał.
Przykład 2
Firma analizuje 2 długofalowe strategie działania. Prognozowane wartości zysku przypadające na akcje w kolejnych latach będą następujące:
ROK |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
Strategia A |
3 |
3 |
3 |
3 |
3 |
Strategia B |
5 |
4 |
2 |
2 |
2 |
Która strategia będzie lepsza?
B - bo szybciej zwraca się kapitał. Suma zysku taka sama w A i B, ale w B przez pierwsze lata zyski wyższe. Uwzględnić trzeba wartość pieniądza w czasie.
Przykład 3
Firma X rozważa 2 strategie działania.
Strategia A gwarantuje pewne (pozbawione ryzyka) zyski przypadające na akcje w ciągu najbliższych 5 lat. Strategia B zyski przypadające na akcje zależą od przyszłej sytuacji gospodarczej. Gdy będzie ona bardzo dobra zyski będą wysokie, gdy zła mogą wystąpić straty. oznacza to, że strategia B jest obarczona ryzykiem.
ROK
|
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
Strategia A
|
|
3 |
3 |
3 |
3 |
3 |
Strategia B |
sytuacja najlepsza |
12 |
10 |
9 |
8 |
7 |
|
sytuacja średnia |
3 |
3 |
3 |
3 |
3 |
|
sytuacja najgorsza |
-12 |
-8 |
-6 |
-5 |
-5 |
PRÓG RENTOWNOŚCI
Zadanie 1
Zdolność produkcyjna przedsiębiorstwa wynosi 2000 szt.
Pozostałe dane:
-koszty stałe 250.000
-jednostkowe koszty zmienne 1.250
-cena jednostkowa 1.500
Wyznacz:
a/ próg rentowności
b/ jaka powinna być wielkość sprzedaży aby osiągnąć zysk w kwocie 1.000.000. Czy jest to możliwe?
c/ jaki jest stopień dźwigni operacyjnej przy produkcji 2000 szt.?
a/ próg rentowności
Pr (BER) =
Pr =
= 1.000 szt. - Pr ilościowy
Pr wartościowy 1.000 x 1.500 = 1.500.000 (przychody ze sprzedaży)
Pr lub (BER) - próg rentowności
Ks - koszty stałe
c - cena
jkz - koszty zmienne jednostkowe
stopień dźwigni operacyjnej
DOL =
S - wartość sprzedaży
Kz - całkowite koszty zmienne
EBIT (Zo) - zysk operacyjny
Kz = 1.250 x 2.000 = 2.500.000
b/
EBIT = 1.000.000 EBIT = (1.000 * X) - 250.000 - (250.000 * X) = 1.000.000
S = 1.500 * X
Ks = 250.000 1.250.000 = 250.000 * X
Kz = 250.000 * X X = 5.000 szt.
lub
EBIT = Q * (c - jkz) - Ks
1.000.000 = Q * (1.500 - 1.250) - 250.000
1.000.000 = 250Q - 250.000
250Q = 1.000.000 + 250.000
250Q = 1.250.000
Q = 1.250.000 : 250 = 5.000 szt.
niemożliwe, bo zdolność produkcyjna wynosi 2.000 szt.
c/
Kz = 2.000 x 1.250 = 2.500.000 Kz = Q x jkz
S= 2.000 x 1.500 = 3.000.000 S= Q x c
EBIT = S - Ks - Kz = 3.000.000 - 250.000 - 2.500.000 = 250.000
DOL =
= 2
każdy przyrost sprzedaży o 1% spowoduje wzrost zysku operacyjnego o 2%
S - przychód ze sprzedaży
Przykład:
Spółka akcyjna dysponuje kapitałem, na który składa się:
- 100.000 akcji uprzywilejowanych o wartości nominalnej 100 zł./akcja: dywidenda wynosi 8% wartości nominalnej w skali roku: akcje uprzywilejowane spółki nie są przedmiotem obrotu giełdowego, były one sprzedane według wartości nominalnej
- 1.800.000 akcji zwykłych o wartości nominalnej 60 zł./akcja: akcje spółki są notowane na giełdzie, ich cena wynosi obecnie 145 zł./akcja
- 80.000 obligacji o wartości nominalnej 1.000 zł./obligacja oprocentowanych 12% w skali roku: aktualna cena rynkowa obligacji wynosi 1.050 zł.
- długoterminowy kredyt bankowy w wysokości 60.800.000 zł., stopa oprocentowania kredytu wynosi 10% w skali roku.
Spółka charakteryzuje się dobrą kondycją finansową. Dywidenda wypłacana w poprzednim roku właścicielom akcji zwykłych ustala 29 zł./akcję. Na podstawie ubiegłych lat ustalono, że wzrasta ona przeciętnie o 2,6% rocznie. Ostatnia wpłata odsetek dla posiadaczy obligacji przed 2 miesiącami. Spółka płaci podatek dochodowy wg 27% stopy podatkowej.
Koszt poszczególnych składników kapitału spółki obliczamy na podstawie równań .
Koszt ten jest następujący:
Koszt kapitału akcyjnego uprzywilejowanego
Koszt kapitału akcyjnego zwykłego
Kapitał akcji uprzywilejowanych
100.000 akcji x 100 zł akcja = 10.000.000 zł.
Kapitał akcji zwykłych
1.800.000 akcji x 145 zł. akcja = 261.000.000 zł.
Kapitał emisji obligacji
80.000 obligacji x 1.050 zł. obligacja = 84.000.000 zł.
Koszt kapitału z emisji obligacji
zł.
Koszt kapitału z kredytu bankowego
Kk = r = 10 x (1-0,27) = 7,3%
Średni koszt kapitału spółki
Składnik kapitału |
Wartość rynkowa |
Udział Us (wartość rynkowa : sumę) |
Koszt kapitału Ks (%) |
Obliczenie średniego ważonego kosztu kapitału Us x Ks (%) |
akcje uprzywilejowane |
10.000 |
0,024 |
8,00 |
0,19 |
akcje zwykłe |
261.000 |
0,630 |
22,60 |
14,24 |
obligacje
|
82.320 |
0,199 |
8,51 |
1,69 |
kredyt bankowy |
60.800 |
0,147 |
7,30 |
1,07 |
SUMA |
414.120 |
1,000 |
|
17,20 |
Średni koszt kapitału spółki wynosi więc 17,20%
Ćw.31
Przedsiębiorstwo Y finansuje przedsięwzięcie inwestycyjne kredytem bankowym, oprocentowanym nominalnie w wysokości kd = 10% rocznie. Kwota kredytu wynosi 10 mln zł. Zysk operacyjny przedsiębiorstwa jest równy 760.000 zł. Stopa podatku dochodowego wynosi 19%. Należy obliczyć efektywny koszt kredytu (tj. po opodatkowaniu).
10.000.000 x 0,1 = 1.000.000 - odsetki
trzeba uwzględnić stratę
K1 x 0,1 = 760.000 - pierwsza część kredytu
K1 = 7.600.000 - udział
pozostaje 2.400.000
10.000.000 - ogólna kwota
7.600.000 - udział
2.400.000 - pozostaje
efektywny koszt wykorzystania kredytu bankowego
(nominalne oprocentowanie kredytu wynosi 0,1)
przychody
- koszty 1.000.000
760.000
strata 240.000
efekt dźwigni finansowej można zastosować do tej części, która pokrywa zysk
10.000.000 kredytu:
kredyt 1 - odsetki 760.000 - wielkość kredytu 7.600.000
kredyt 2 - odsetki 240.000 - wielkość kredytu 2.400.000
Ćw. 30
Spółka X finansuje inwestycje dwoma kredytami bankowymi. Kwota kredytu w pierwszym banku wynosi 100.000 zł., a jego nominalny koszt wynosi 16% rocznie. Kwota kredytu w drugim banku wynosi 300.000 zł., a jego nominalny koszt 14% rocznie. Stopa podatku dochodowego płaconego przez spółkę wynosi 19%. Należy obliczyć efektywny koszt kapitału pożyczkowego, finansującego przedsięwzięcie inwestycyjne.
Ks = K1 x U1 + K2 x U2
K1 = 16% x (1-0,19) - 16% x 0,81 = 12,96
K2 = 14% x (1-0,19) = 14% x 0,81 = 11,34
lub
Ks = 0,25 x 12,96 + 0,75 x 11,34 = 11,745%
Ćw. 35 - wzór 167
Przedsiębiorstwo rozważa pozyskanie kapitału własnego na drodze emisji akcji uprzywilejowanych co do pierwszeństwa w wypłacie dywident. Akcje uprzywilejowane są oferowane na następujących warunkach:
-cena emisyjna akcji uprzywilejowanych wynosi 120 zł.
-wartość nominalna akcji wynosi 100 zł.
-dywidendy mają być płacone w wysokości 6% wartości nominalnej akcji
-koszty wprowadzenia akcji do obrotu wynoszą 3,00 zł/akcję, co zmniejsza wpływy emitenta.
Należy obliczyć koszt kapitału własnego uprzywilejowanego.
Psu = 120
Du = 6% = 0,06
Fsu = 3 zł.
Ćw. 36
W spółce jest rozważany projekt przedstawienia na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy propozycji w zakresie podziału zysku: na wypłaty dywidend oraz na sfinansowanie inwestycji. Spółka charakteryzuje się następującymi wielkościami:
-bieżąca cena akcji wynosi Po = 40 zł.
-dywidenda wypłacona za rok poprzedni wynosiła Do = 6,5 zł.
-planowane roczne tempo wzrostu dywidend g = 4%
-nominalny koszt pożyczek osiągalnych dla spółki wynosi k=12%
-współczynnik beta charakteryzujący ryzyko analizowanej firmy β=1,3
Sytuację na rynku finansowym opisują następujące dane:
-stopa zwrotu z inwestycji wolnych od ryzyka krf = 8% = Rw
-stopa zwrotu z inwestycji reprezentowanych dla portfela rynkowego kM = 18% = Ra
Należy obliczyć koszt kapitału własnego pochodzącego z zysków zatrzymanych wykorzystując:
a/ model wyceny aktywów kapitałowych (CAPM), β-został tu wykorzystany
b/ model zdyskontowanych przepływów pieniężnych (DCF).
Po = Pz =40
Do =Dz = 6,5
g = 4% (przyrost planowany) x 6,5 = 0,26
k = 12%
β = 1,3
Ra = 18%
Rw = 8%
a/ wzór 170
Kdz = 8% + 1,3 x (18% - 8%) = 8% + (1,3 x 10%) = 8% + 13 % = 21%
b/ wzór 169
Ćw. 37
W spółce przedstawionej w ćw.36 jest rozważana możliwość zwiększenia kapitału własnego na drodze emisji nowych akcji. Szacuje się, że koszty emisji będą zależały od jej wielkości. Dla emisji do 2 mln zł. koszt będzie równy 10% ceny emisyjnej akcji, a dla większej koszt wzrasta do 15%. Należy obliczyć koszt kapitału własnego pochodzącego z emisji akcji zwykłych na podstawie podejścia zdyskontowanych przepływów pieniężnych (DCF).
a/ do 2 mln
2/ powyżej 2 mln
Ćw. 38 (wzór 174)
Spółka XYZ finansuje swoją działalność zróżnicowanymi źródłami. W 40 % są to zobowiązania długoterminowe, w 10% kapitał własny uprzywilejowany oraz 50 % kapitał własny zwykły. Poszczególne kapitały charakteryzują się następującymi kosztami rocznymi:
-koszt pożyczek osiągalnych dla spółki wynosi 12%
-koszt kapitału własnego uprzywilejowanego 13,68%
-koszt kapitału własnego pochodzącego z zysków zatrzymanych 21%
-koszt kapitału własnego pochodzącego z emisji akcji zwykłych (do 2 mln zł.) 22,78%
-koszt kapitału własnego pochodzącego z emisji akcji zwykłych (powyżej 2 mln zł.) 23,88%
Stopa podatku dochodowego wynosi 19%. Należy obliczyć średni ważony koszt kapitału (WACC) w przypadku:
a/ finansowania kapitałami własnymi pochodzącymi z akumulacji zysków,
b/ finansowania emisją do 2 mln zł.
c/ finansowania emisją akcji powyżej 2 mln zł.
0,4 - pożyczka długoterminowa
a/ Ks = 0,4 x [12% x (1-0,19)] + 0,1 x 13,68 + 0,5 x 21 = 15,76
b/ Ks = 0,4 x [12% x (1-0,19)] + 0,1 x 13,68 + 0,5 x 22,78 = 16,65
c/ Ks = 0,4 x [12% x (1-0,19)] + 0,1 x 13,68 + 0,5 x 23,88 = 17,20
Ćw. 39
Jakie wysokie oprocentowanie kredytu można zaakceptować, aby średnioważony koszt kapitału spółki Z nie przekroczył 16%, jeżeli wiadomo, że koszt kapitału akcyjnego zwykłego wynosi 23 %, obecne cena akcji uprzywilejowanych tej spółki to 34 zł., a łączna dywidenda dla 50 tys. tych akcji stanowiła w ubiegłym roku 15% z milionowego zysku? Wiadomo również, że kapitał zwykły jest 3 razy większy od kapitału uprzywilejowanego, a kwota kredytu stanowi 60% kapitału akcyjnego zwykłego. Podatek dochodowy płacony przez spółkę wynosi 19%.
Kapitał |
Wartość rynkowa |
Ux |
Koszt kapitału |
akcje zwykłe |
3x1.700.000 = 5.100.000 |
5.100.000 : 9.860.000 = 0,5172 |
23% |
akcje uprzywilejowane |
34 x 50.000 = 1.700.000 |
1.700.000 : 9.860.000 = 0,1724 |
150.000 : 1.700.000 = 8,82 %, czyli dywidenda : wart.rynk. x 100 lub 3 zł. : 34 zł = 8,82 |
kredyt bankowy |
60% x 5.100.000 = 3.060.000 |
3.060.000 : 9.860.000 = 0,3103 |
* i (1-0,19) |
suma |
9.860.000 |
1,000 |
< 16% |
dywidenda 1.000.000 x 15% = 150.000
kredyt bankowy = koszt kredytu (i) (1-0,19)
*
0,3103 x i (1-0,19) + 0,1724 x 8,82 + 0,5172 x 23 < 16%
i < 10,28%
tj.
0,3103 x 0,81 i + 1,5206 + 11,896 <16
0,3103 x 0,81 i <16 - 1,5205 - 11,896
0,3103 x 0,81 i<2,5834
i<2,5834 : (0,3103 x 0,81) < 2,5834 : 0,2513<10,28
Przykład 2
Porównajmy dwa warianty finansowania przedsiębiorstwa:
wariant A - całość kapitału przedsiębiorstwa stanowi kapitał własny o wartości 500 tys. zł,
wariant B - przedsiębiorstwo dysponuje 200 tys. zł kapitału własnego, oraz 300 tys. zł kredytu bankowego oprocentowanego 10% w skali roku.
Rentowność kapitału własnego przy sprzedaży rocznej równej 600 tys. zł i kosztach całkowitych (bez ostek od kredytu) w wysokości 440 tys. zł w zależności od przyjętego wariantu finansowania, przedstawiona została poniżej:
wyszczególnienie |
wariant A |
wariant B |
zysk przed spłatą odsetek i opodatkowaniem |
160 |
160 |
odsetki od kredytu bankowego |
- |
30 |
zysk do opodatkowania |
160 |
130 |
podatek dochodowy 27% |
43,2 |
35,1 |
zysk netto |
116,8 |
94,9 |
(zysk netto) / (kapitał własny) * 100% |
23% (116,8:500)*100 |
47% (94,9:200)*100 |
Wariant B zapewnia uzyskanie znacznie wyższej rentowności kapitału własnego przedsiębiorstwa niż wariant A.
Zjawisko zaprezentowane w przykładzie określane jest mianem tzw. efektem dźwigni finansowej (financial leverage efect). Zastosowanie obcych źródeł finansowania pozwoliło przedsiębiorstwu podnieść efektywność wykorzystania
Przykład 3
Realizacja programu rozwoju zwiększy kapitał stały przedsiębiorstwa do poziomu 160 mln zł. Przewidywany wariant finansowania zakłada, że 80 mln zł stanowić będzie kapitał własny, a pozostałem 80 mln zł kredyt bankowy, oprocentowany 24% w skali roku (wariant 1). Przewiduje się, że roczna sprzedaż netto osiągnie wartość 260 mln zł, natomiast koszty całkowite wyniosą 219,2 mln zł (w tym 19,2 mln zł odsetek).
Zbadajmy, czy przedsiębiorstwo osiągnie efekt dźwigni finansowej. Porównamy w tym celu przewidywany wariant finansowania z wariantem 0, zakładającym 100% udział kapitału własnego w finansowaniu firmy. Graniczny punkt dźwigni finansowej określamy na podstawie równań
EBITX = (160 000 * 24) / 10 = 38 400 mln zł,
rx = [(38 400 - 19 200) * (1 - 0,4) / 80 000] * 100% = 14,4 %
Przewidywany zysk, przed spłatą odsetek i opodatkowaniem, wynosi 60 000 mln zł ( 260 000 mln zł - 200 000 mln zł). Jest on wyższy od zysku graficznego (EBITX), co dowodzi, że przedsiębiorstwo uzyska dodatni efekt dźwigni finansowej. Pozwoli on podnieść rentowność kapitału własnego o:
Wyszczególnienie |
Wariant 0 |
Wariant 1 |
Sprzedaż netto |
260 000 zł |
260 000 zł |
Koszty całkowite (bez odsetek) |
200 000 zł |
200 000 zł |
Zysk przed spłatą odsetek i opodatkowaniem EBIT |
60 000 zł |
60 000 zł |
Odsetki od kapitału obcego |
- zł |
19 200 zł |
Zysk do opodatkowania 27% |
60 000 zł |
40 800 zł |
Podatek dochodowy |
16 200 zł |
11 016 zł |
Zysk netto |
43 800 zł |
29 784 zł |
zysk netto / kapitał własny * 100% |
43 800 / 160 000 = 27,4% |
24 480 / 80 000 * 100% = 37,2% |
Ćw. 40
Spółka Y planuje otwarcie nowej rozlewni wody i rozważa dwa sposoby finansowania jej działalności. W wariancie A zakłada się, że działalność ta będzie finansowana w całości kapitałem własnym o wartości 800.000 zł., zaś w wariancie B 50% kapitału własnego zostanie zastąpiona kredytem bankowym oprocentowanym 18% rocznie.
a/ sporządź uproszczony rachunek zysków i strat dla obu wariantów finansowania i oblicz rentowność kapitałów własnych spółki
b/ doradź firmie, który wariant finansowania powinna wybrać i oceń, czy wystąpi dodatni efekt dźwigni finansowej, jeżeli wiadomo, że spółka ta będzie sprzedawać rocznie 3 mln litrów wody mineralnej po 1,2 zł. za litr. Jednostkowy koszt zmienny wynosi 1 zł., a rocznie koszty stałe 375.000 zł. Podatek dochodowy płacony przez spółkę wynosi 19%.
wyszczególnienie |
A |
B |
|
przychody ze sprzedaży koszty zmienne koszty stałe |
3.600.000 3.000.000 375.000 |
3.600.000 3.000.000 375.000 |
3 mln * 1,2 3 mln * 1,0 |
zysk operacyjny EBIT koszty finansowe (odsetki) |
225.000 - |
225.000 72.000 |
400.000 * 18% (połowa kapitału) |
zysk brutto podatek dochodowy |
225.000 42.750 |
153.000 29.070 |
|
zysk netto |
182.250 |
123.930 |
|
ROE |
22,78% |
30,98% |
(zysk netto : kapitał własny)*100 |
EBIT x = 800.000 * 18% = 144.000 - punkt graniczny
Wybrać B - wykorzystanie kapitału obcego - zysk niższy od punktu granicznego
Ćw. 41
Kapitał całkowity finansujący działalność spółki X wynosi 750.000 zł. 60% tego kapitału pochodzi z emisji akcji zwykłych, a 40% z długoterminowego kredytu bankowego oprocentowanego 20% rocznie. Podatek dochodowy płacony przez spółkę wynosi w roku 2003: 27%.
a/ wiedząc, że na koniec roku 2003 spółka ta osiągnęła zysk operacyjny w wysokości 80.000 zł. oblicz stopień dźwigni finansowej. Zinterpretuj otrzymany wynik.
b/ jaka będzie wielkość wskaźnika ROE na koniec 2004 roku, jeżeli zysk operacyjny wzrośnie o 5%, a struktura kapitałów nie ulegnie zmianie?
ROE - rentowność kapitałów własnych
kapitał własny 60% z 750.000 = 450.000
40% * 750.000 = 300.000
a/ zysk brutto = zysk operacyjny - odsetki
odsetki 20% z 300.000 = 60.000
zysk brutto - EBT= (EBIT - odsetki) = 80.000 - (300.000 * 20%) = 80.000 - 60.000 = 20.000
stopień dźwigni finansowej -
oznacza to że wzrost o 1% zysku operacyjnego spowoduje 4% wzrostu zysku brutto, zysku netto, wskaźnika rentowności kapitału własnego.
b/ 5% * 4% = 20%
Ćw. 42
Kapitał finansujący działalność spółki Alfa jest równy 840.000 zł., z czego 45% przypada na kapitał własny, a pozostała część na kapitał obcy. Wiedząc, że graniczny poziom zysku EBIT wyniósł na koniec 2003 roku 142.800 zł., zysk netto 30.660 zł., zaś koszty stałe 60.270 zł., sprawdź, czy w firmie wystąpił dodatni efekt dźwigni finansowej, a następnie oblicz:
a/ stopień dźwigni finansowej
b/ poziom wskaźnika ROE
c/ jaka będzie wartość zysku netto na koniec 2004 roku, jeżeli zysk operacyjny wzrośnie o 10%. Podatek dochodowy płacony przez spółkę wynosił 27%.
kapitał finansujący 840.000
kapitał własny: 840.000 * 45% = 378.000
kapitał obcy: 55% kapitału firmy = 840.000 * 55% = 462.000
EBITx = 142.800
zysk netto = Zn = EBT = 30.660 EBT (1-0,27) = Zn = 30.660
koszty stałe = 60.270
EBIT > EBIT x - efekt dodatni
EBIT < EBIT x - efekt ujemny
EBITx (graniczny) = Kog * Kd (oprocentowanie)
Kd = 142.800 : 840.000 = 17%
zysk operacyjny = 120.540
efekt dźwigni finansowej ujemny
EBIT < EBITx
120.540 < 142.800
a/
b/
rentowność
c/
(zysk brutto + 10% - odsetki) - podatek dochodowy =
(EBIT + 10% - odsetki)- 27% z tego co w nawiasie =
(120.540 + 12.054 - 78.540) - 14.594,58 = 54.054 - 14.594,58 = 39.459,42
Przykład na dźwignię finansową
Korzystając z następujących danych firmy X :
cena sprzedaży jednostki wyrobu p = 20 PLN
jednostkowy koszt zmienny v = 10 PLN
suma kosztów stałych F = 18000 PLN
odsetki od kapitałów obcych I = 2000 PLN
obliczmy
1. wpływ zmiany wielkości sprzedaży z 3000 szt. na 3500 szt. na zysk operacyjny,
2. wpływ wzrostu zysku operacyjnego z 12000 PLN do 17000 PLN na zysk netto, przy założeniu stałej stopy podatku dochodowego w danym okresie,
3. wpływ wzrostu sprzedaży z 3000 szt. na 3500 szt. na zysk netto.
Ad 1
Zacznijmy od wyliczenia stopnia dźwigni operacyjnej dla wielkości sprzedaży 3000 szt.
DOL = (3000*(20 - 10)) / (3000*(20 - 10) - 18000) = 2,5
Wzrost lub spadek wielkości sprzedaży o 1% powoduje zatem odpowiednio wzrost lub spadek zysku operacyjnego o 2,5%. Skoro planuje się, iż wielkość sprzedaży zwiększy się o 500 szt., czyli o 16,67%, to zysk operacyjny powinien wzrosnąć o 41,67% zgodnie z wyliczeniem:
16,67 * 2,5 = 41,67
Sprawdzianem powyższego może być wyliczenie zysku operacyjnego dla wielkości 3000 szt. i 3500 szt. oraz procentu zmiany:
EBIT 1 = 3000 * (20 - 10) - 18000 = 12000
EBIT 2 = 3500 * (20 - 10) - 18000 = 17000
Zysk operacyjny i tym razem wzrasta o 41,67%. Potwierdza to wcześniejsze wyniki.
Ad 2
W celu obliczenia reakcji zysku netto na zmianę zysku operacyjnego z 12000 do 17000 (41,67%), należy wykorzystać stopień dźwigni finansowej. Dla zysku operacyjnego równego 12000 wynosi on:
DFL = 12000 / (12000 - 2000) = 1,2
Wzrost zysku operacyjnego o 1% powoduje zwiększenie zysku netto o 1,2%. Z kolei spadek zysku operacyjnego o 1% wpływa na zmniejszenie zysku netto o 1,2%.
Jeśli zatem planowany zysk operacyjny wzrośnie o 41,67% to zysk netto zwiększy się o 50%, co wynika z wyliczenia:
41,67 * 1,2 = 50
Ad 3
Znając stopień dźwigni operacyjnej i finansowej łatwo obliczyć ich iloczyn, czyli poziom dźwigni całkowitej:
DTL = 2,5 * 1,2 = 3,0
W wyniku wzrostu przychodów ze sprzedaży o 1%, zysk netto zwiększy się o 3%. Skoro w naszym przykładzie planujemy wzrost wielkości sprzedaży o 16,67% (z 3000 do 3500 szt.), to wynikające z tego zwiększenie zysku netto można obliczyć następująco:
16,67 * 3 = 50%
Zysk brutto wzrośnie zatem o połowę.
1
5