ZARZĄDZANIE FINANSAMI FIRMY

Wykład 1

Finanse przedsiębiorstw - zjawiska ekonomiczne związane z gromadzeniem i wydatkowaniem środków pieniężnych na cele działalności gospodarczej przedsiębiorstwa.

Zarządzanie finansami - pozyskiwanie źródeł finansowania działalności firmy (kapitałów) oraz lokowaniu ich w składnikach majątkowych w sposób pozwalający na realizację strategicznego celu.

Cele finansowe:

-maksymalizacja zysku

-maksymalizacja wartości firmy

-maksymalizacja przepływów na rzecz właścicieli

-kompromis interesów grupowych

Kierownictwo firmy podejmuje działania:

• analizuje wyniki ekonomiczne firmy oraz sytuację w jej otoczeniu. Wyniki analiz stanowią punkt wyjścia w podejmowaniu decyzji. Im dokładniejsze analizy tym lepsze decyzje;

• planuje rozkład przepływów pieniężnych w czasie, a także wpływy i wydatki, aby zapewnić utrzymanie płynności finansowej firmy w krótkim i długim okresie;

• podejmuje działania mające na celu realizację ryzyka prowadzonej działalności;

• określa zapotrzebowanie na środki finansowe niezbędne do realizacji założonych przedsięwzięć oraz pozyskuje te środki. Stanowi to punkt wyjścia w ustalaniu relacji z potencjalnymi dostawcami kapitału, takimi jak banki czy rynek kapitałowy;

• planuje optymalną strukturę finansowania służącą minimalizacji kosztów kapitału i maksymalizacji wartości firmy;

• dokonuje alokacji środków między najbardziej efektywne przedsięwzięcia inwestycyjne;

• projektuje zyski na akcję oraz przygotowuje propozycje dotyczące podziału zysków na część dywidendową i część pozostawioną w firmie, zwiększając jej kapitały. Jest to istotne dla właściwego ułożenia współpracy z właścicielami;

• kontroluje w wymiarze finansowym realizację zadań podjętych w firmie.

Zarządzając finansami patrzymy na firmę przez pryzmat soczewki - w gestii: ekonomicznej, majątkowej, finansowej.

Gestie ekonomiczne zarządzania finansami:

1/ zysk operacyjny a zysk netto - zysk operacyjny ustala jaka jest rentowność prowadzonej działalności podstawowej (bez oddziaływania rynku finansowego, strat i zysków nadzwyczajnych oraz sfery podatkowej - podatek dochodowy)

2/ system oceny rentowności - stopa zwrotu kapitału netto ROE zależy wprost proporcjonalnie od stopy zysku ROI, współczynnika zadłużenia oraz współczynnika wpływu sfery pozaoperacyjnej

3/ próg rentowności - break even point określa wielkość produkcji przy której EBIT (zysk/strata z działalności operacyjnej) = 0

4/ dźwignia finansowa

Rachunek zysków i strat

A. Przychody ze sprzedaży i zrównanie z nimi

B. Koszty działalności operacyjnej

C. Zysk/strata ze sprzedaży (A-B)

D. Pozostałe przychody operacyjne

E. Pozostałe koszty operacyjne

F. Zysk/strata z działalności operacyjnej (C+D-E) EBIT

G. Przychody finansowe

H. Koszty finansowe

I. Zysk/strata brutto na działalności gospodarczej

J. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych

K. Zysk/strata brutto

L. Podatek dochodowy

M. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenie zysku (zwiększenie straty)

N. Zysk/strata netto

Teoria zysku operacyjnego

1/ Informuje, że w przypadku uzyskania straty operacyjnej przedsiębiorstwo może mieć pewność, że działalność podstawowa jest nierentowna

2/ pozwala stwierdzić, czy problemy przedsiębiorstwa są związanie z jego działalnością charakterystyczną, czy też dotyczy zagadnień finansowych lub nadzwyczajnych

3/ w oparciu o zysk operacyjny można konstruować mierniki rentowności, które umożliwiają porównanie przedsiębiorstw należących do tej samej branży, niezależnie od sposobu finansowania

Analiza zysku operacyjnego - ma dostarczyć odpowiedzi na pytanie jaki jest zysk z działalności typowej dla firmy niezależnie od jej wyposażenia w kapitały własne (kapitały netto).

SYSTEM OCENY RENTOWNOŚCI

- współczynnik zadłużenia

- wskaźnik rotacji zainwestowanego majątku

ROI =

- rentowność produkcji sprzedanej

ROE =

ROE =
= ROI x
x
ROI =
ROE =
x
x

Zn - zysk netto

C - kapitał netto

M - zainwestowany majątek

- współczynnik zadłużenia

- współczynnik wpływu sfery pozaoperacyjnej

Stopa zwrotu kapitału netto ROE zależy wprost proporcjonalnie od stopy zysku ROI, współczynnika zadłużenia oraz współczynnika wpływu sfery.

Gestia majątkowa:

-elementy aktywów firmy

-struktura aktywów

-źródła finansowania aktywów

-struktura pasywów

Gestia finansowa:

-cash flow firm

Ćwiczenia 1

Cele firmy:

-płynność finansowa - możliwość spłaty zobowiązań

-maksymalizacja zysku (wartość firmy)

-minimalizacja strat

-przetrwanie

-pokonanie konkurencji

-minimalizacja kosztów

-maksymalizacja udziału w rynku

-stabilny wzrost dochodów

Nadrzędnym celem działalności firmy jest maksymalizacja bogactwa współwłaścicieli lub maksymalizacja wartości rynkowej firmy, a w przypadku spółek notowanych na giełdzie maksymalizacja ceny akcji zwykłych firmy na rynku w długim okresie.

Maksymalizacja zysku to sformułowanie prawidłowe tylko w przypadku firm posiadających jednego wyłącznego właściciela, działających w krótkim okresie i w warunkach pewności. W innej sytuacji firmy nie powinny dążyć do maksymalizacji zysku lecz realizować cel uwzględniający interesy wszystkich współwłaścicieli oraz rzeczywiste warunki działania. Większe zyski wiążą się z większym ryzykiem. Zysk i ryzyko są dodatnio skorelowane.

Czynniki maksymalizacji zysku:

-ograniczenie wydatków na badania i rozwój

-ograniczenie nakładów na inwestycje, promocję

-podnoszenie cen wyrobów i usług

-wyprzedaż majątku trwałego firmy

-sprzedaż patentów i znaków towarowych

Nieetyczne przykłady zachowań umożliwiające zwiększenie krótkookresowego zysku:

-niedotrzymanie terminów płatności

-oszustwa podatkowe

-świadome zaciąganie nadmiernych i drogich kredytów itp.

Maksymalizacja zysku w długim okresie

Przykład 1

Firma X wyemitowała 1.000.000 akcji i uzyskany w ten sposób kapitał zainwestowała w nową linię produkcyjną. Zysk ze sprzedaży 5.000.000 zł. Następnie firma wyemitowała 500.000 nowych akcji a uzyskany kapitał przeznaczono na rozszerzenie produkcji. Spowodowało to zysk roczny do 6.000.000 zł. Cel w postaci zwiększenia zysku został zwiększony.

Z₁ = 5.000.000 EPS = 5 zł./akcje (5.000.000 : 1.000.000)

A₁ = 1.000.000 EPS = 4 zł./akcje (6.000.000 : 1.500.000)

Z₂ = 6.000.000

A₂ = 1.500.000

Mimo większego zysku ogólnego, zysk przypadający na 1 akcję zmalał.

Przykład 2

Firma analizuje 2 długofalowe strategie działania. Prognozowane wartości zysku przypadające na akcje w kolejnych latach będą następujące:

ROK	1	2	3	4	5
Strategia A	3	3	3	3	3
Strategia B	5	4	2	2	2

Która strategia będzie lepsza?

B - bo szybciej zwraca się kapitał. Suma zysku taka sama w A i B, ale w B przez pierwsze lata zyski wyższe. Uwzględnić trzeba wartość pieniądza w czasie.

Przykład 3

Firma X rozważa 2 strategie działania.

Strategia A gwarantuje pewne (pozbawione ryzyka) zyski przypadające na akcje w ciągu najbliższych 5 lat. Strategia B zyski przypadające na akcje zależą od przyszłej sytuacji gospodarczej. Gdy będzie ona bardzo dobra zyski będą wysokie, gdy zła mogą wystąpić straty. oznacza to, że strategia B jest obarczona ryzykiem.

ROK		1	2	3	4	5
Strategia A		3	3	3	3	3
Strategia B	sytuacja najlepsza	12	10	9	8	7
	sytuacja średnia	3	3	3	3	3
	sytuacja najgorsza	-12	-8	-6	-5	-5

PRÓG RENTOWNOŚCI

Zadanie 1

Zdolność produkcyjna przedsiębiorstwa wynosi 2000 szt.

Pozostałe dane:

-koszty stałe 250.000

-jednostkowe koszty zmienne 1.250

-cena jednostkowa 1.500

Wyznacz:

a/ próg rentowności

b/ jaka powinna być wielkość sprzedaży aby osiągnąć zysk w kwocie 1.000.000. Czy jest to możliwe?

c/ jaki jest stopień dźwigni operacyjnej przy produkcji 2000 szt.?

a/ próg rentowności

P_r (BER) =
P_r =
= 1.000 szt. - P_{r ilościowy}

P_{r wartościowy} 1.000 x 1.500 = 1.500.000 (przychody ze sprzedaży)

P_r lub (BER) - próg rentowności

Ks - koszty stałe

c - cena

jkz - koszty zmienne jednostkowe

stopień dźwigni operacyjnej

DOL =

S - wartość sprzedaży

Kz - całkowite koszty zmienne

EBIT (Zo) - zysk operacyjny

Kz = 1.250 x 2.000 = 2.500.000

b/

EBIT = 1.000.000 EBIT = (1.000 * X) - 250.000 - (250.000 * X) = 1.000.000

S = 1.500 * X

Ks = 250.000 1.250.000 = 250.000 * X

Kz = 250.000 * X X = 5.000 szt.

lub

EBIT = Q * (c - jkz) - Ks

1.000.000 = Q * (1.500 - 1.250) - 250.000

1.000.000 = 250Q - 250.000

250Q = 1.000.000 + 250.000

250Q = 1.250.000

Q = 1.250.000 : 250 = 5.000 szt.

niemożliwe, bo zdolność produkcyjna wynosi 2.000 szt.

c/

Kz = 2.000 x 1.250 = 2.500.000 Kz = Q x jkz

S= 2.000 x 1.500 = 3.000.000 S= Q x c

EBIT = S - Ks - Kz = 3.000.000 - 250.000 - 2.500.000 = 250.000

DOL =
= 2

każdy przyrost sprzedaży o 1% spowoduje wzrost zysku operacyjnego o 2%

S - przychód ze sprzedaży

Wykład 2

Przykład:

Spółka akcyjna dysponuje kapitałem, na który składa się:

- 100.000 akcji uprzywilejowanych o wartości nominalnej 100 zł./akcja: dywidenda wynosi 8% wartości nominalnej w skali roku: akcje uprzywilejowane spółki nie są przedmiotem obrotu giełdowego, były one sprzedane według wartości nominalnej

- 1.800.000 akcji zwykłych o wartości nominalnej 60 zł./akcja: akcje spółki są notowane na giełdzie, ich cena wynosi obecnie 145 zł./akcja

- 80.000 obligacji o wartości nominalnej 1.000 zł./obligacja oprocentowanych 12% w skali roku: aktualna cena rynkowa obligacji wynosi 1.050 zł.

- długoterminowy kredyt bankowy w wysokości 60.800.000 zł., stopa oprocentowania kredytu wynosi 10% w skali roku.

Spółka charakteryzuje się dobrą kondycją finansową. Dywidenda wypłacana w poprzednim roku właścicielom akcji zwykłych ustala 29 zł./akcję. Na podstawie ubiegłych lat ustalono, że wzrasta ona przeciętnie o 2,6% rocznie. Ostatnia wpłata odsetek dla posiadaczy obligacji przed 2 miesiącami. Spółka płaci podatek dochodowy wg 27% stopy podatkowej.

Koszt poszczególnych składników kapitału spółki obliczamy na podstawie równań .

Koszt ten jest następujący:

Koszt kapitału akcyjnego uprzywilejowanego

Koszt kapitału akcyjnego zwykłego

Kapitał akcji uprzywilejowanych

100.000 akcji x 100 zł akcja = 10.000.000 zł.

Kapitał akcji zwykłych

1.800.000 akcji x 145 zł. akcja = 261.000.000 zł.

Kapitał emisji obligacji

80.000 obligacji x 1.050 zł. obligacja = 84.000.000 zł.

Koszt kapitału z emisji obligacji

zł.

Koszt kapitału z kredytu bankowego

Kk = r = 10 x (1-0,27) = 7,3%

Średni koszt kapitału spółki

Składnik kapitału	Wartość rynkowa	Udział Us (wartość rynkowa : sumę)	Koszt kapitału Ks (%)	Obliczenie średniego ważonego kosztu kapitału Us x Ks (%)
akcje uprzywilejowane	10.000	0,024	8,00	0,19
akcje zwykłe	261.000	0,630	22,60	14,24
obligacje	82.320	0,199	8,51	1,69
kredyt bankowy	60.800	0,147	7,30	1,07
SUMA	414.120	1,000		17,20

Średni koszt kapitału spółki wynosi więc 17,20%

Ćw.31

Przedsiębiorstwo Y finansuje przedsięwzięcie inwestycyjne kredytem bankowym, oprocentowanym nominalnie w wysokości k_d = 10% rocznie. Kwota kredytu wynosi 10 mln zł. Zysk operacyjny przedsiębiorstwa jest równy 760.000 zł. Stopa podatku dochodowego wynosi 19%. Należy obliczyć efektywny koszt kredytu (tj. po opodatkowaniu).

10.000.000 x 0,1 = 1.000.000 - odsetki

trzeba uwzględnić stratę

K₁ x 0,1 = 760.000 - pierwsza część kredytu

K₁ = 7.600.000 - udział

pozostaje 2.400.000

10.000.000 - ogólna kwota

7.600.000 - udział

2.400.000 - pozostaje

efektywny koszt wykorzystania kredytu bankowego

(nominalne oprocentowanie kredytu wynosi 0,1)

przychody

- koszty 1.000.000

760.000

strata 240.000

efekt dźwigni finansowej można zastosować do tej części, która pokrywa zysk

10.000.000 kredytu:

kredyt 1 - odsetki 760.000 - wielkość kredytu 7.600.000

kredyt 2 - odsetki 240.000 - wielkość kredytu 2.400.000

Ćw. 30

Spółka X finansuje inwestycje dwoma kredytami bankowymi. Kwota kredytu w pierwszym banku wynosi 100.000 zł., a jego nominalny koszt wynosi 16% rocznie. Kwota kredytu w drugim banku wynosi 300.000 zł., a jego nominalny koszt 14% rocznie. Stopa podatku dochodowego płaconego przez spółkę wynosi 19%. Należy obliczyć efektywny koszt kapitału pożyczkowego, finansującego przedsięwzięcie inwestycyjne.

Ks = K₁ x U₁ + K₂ x U₂

K₁ = 16% x (1-0,19) - 16% x 0,81 = 12,96

K₂ = 14% x (1-0,19) = 14% x 0,81 = 11,34

lub

Ks = 0,25 x 12,96 + 0,75 x 11,34 = 11,745%

Ćw. 35 - wzór 167

Przedsiębiorstwo rozważa pozyskanie kapitału własnego na drodze emisji akcji uprzywilejowanych co do pierwszeństwa w wypłacie dywident. Akcje uprzywilejowane są oferowane na następujących warunkach:

-cena emisyjna akcji uprzywilejowanych wynosi 120 zł.

-wartość nominalna akcji wynosi 100 zł.

-dywidendy mają być płacone w wysokości 6% wartości nominalnej akcji

-koszty wprowadzenia akcji do obrotu wynoszą 3,00 zł/akcję, co zmniejsza wpływy emitenta.

Należy obliczyć koszt kapitału własnego uprzywilejowanego.

Psu = 120

Du = 6% = 0,06

Fsu = 3 zł.

Ćw. 36

W spółce jest rozważany projekt przedstawienia na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy propozycji w zakresie podziału zysku: na wypłaty dywidend oraz na sfinansowanie inwestycji. Spółka charakteryzuje się następującymi wielkościami:

-bieżąca cena akcji wynosi Po = 40 zł.

-dywidenda wypłacona za rok poprzedni wynosiła Do = 6,5 zł.

-planowane roczne tempo wzrostu dywidend g = 4%

-nominalny koszt pożyczek osiągalnych dla spółki wynosi k=12%

-współczynnik beta charakteryzujący ryzyko analizowanej firmy β=1,3

Sytuację na rynku finansowym opisują następujące dane:

-stopa zwrotu z inwestycji wolnych od ryzyka k_rf = 8% = Rw

-stopa zwrotu z inwestycji reprezentowanych dla portfela rynkowego k_M = 18% = Ra

Należy obliczyć koszt kapitału własnego pochodzącego z zysków zatrzymanych wykorzystując:

a/ model wyceny aktywów kapitałowych (CAPM), β-został tu wykorzystany

b/ model zdyskontowanych przepływów pieniężnych (DCF).

Po = Pz =40

Do =Dz = 6,5

g = 4% (przyrost planowany) x 6,5 = 0,26

k = 12%

β = 1,3

Ra = 18%

Rw = 8%

a/ wzór 170

Kdz = 8% + 1,3 x (18% - 8%) = 8% + (1,3 x 10%) = 8% + 13 % = 21%

b/ wzór 169

Ćw. 37

W spółce przedstawionej w ćw.36 jest rozważana możliwość zwiększenia kapitału własnego na drodze emisji nowych akcji. Szacuje się, że koszty emisji będą zależały od jej wielkości. Dla emisji do 2 mln zł. koszt będzie równy 10% ceny emisyjnej akcji, a dla większej koszt wzrasta do 15%. Należy obliczyć koszt kapitału własnego pochodzącego z emisji akcji zwykłych na podstawie podejścia zdyskontowanych przepływów pieniężnych (DCF).

a/ do 2 mln

2/ powyżej 2 mln

Ćw. 38 (wzór 174)

Spółka XYZ finansuje swoją działalność zróżnicowanymi źródłami. W 40 % są to zobowiązania długoterminowe, w 10% kapitał własny uprzywilejowany oraz 50 % kapitał własny zwykły. Poszczególne kapitały charakteryzują się następującymi kosztami rocznymi:

-koszt pożyczek osiągalnych dla spółki wynosi 12%

-koszt kapitału własnego uprzywilejowanego 13,68%

-koszt kapitału własnego pochodzącego z zysków zatrzymanych 21%

-koszt kapitału własnego pochodzącego z emisji akcji zwykłych (do 2 mln zł.) 22,78%

-koszt kapitału własnego pochodzącego z emisji akcji zwykłych (powyżej 2 mln zł.) 23,88%

Stopa podatku dochodowego wynosi 19%. Należy obliczyć średni ważony koszt kapitału (WACC) w przypadku:

a/ finansowania kapitałami własnymi pochodzącymi z akumulacji zysków,

b/ finansowania emisją do 2 mln zł.

c/ finansowania emisją akcji powyżej 2 mln zł.

0,4 - pożyczka długoterminowa

a/ Ks = 0,4 x [12% x (1-0,19)] + 0,1 x 13,68 + 0,5 x 21 = 15,76

b/ Ks = 0,4 x [12% x (1-0,19)] + 0,1 x 13,68 + 0,5 x 22,78 = 16,65

c/ Ks = 0,4 x [12% x (1-0,19)] + 0,1 x 13,68 + 0,5 x 23,88 = 17,20

Ćw. 39

Jakie wysokie oprocentowanie kredytu można zaakceptować, aby średnioważony koszt kapitału spółki Z nie przekroczył 16%, jeżeli wiadomo, że koszt kapitału akcyjnego zwykłego wynosi 23 %, obecne cena akcji uprzywilejowanych tej spółki to 34 zł., a łączna dywidenda dla 50 tys. tych akcji stanowiła w ubiegłym roku 15% z milionowego zysku? Wiadomo również, że kapitał zwykły jest 3 razy większy od kapitału uprzywilejowanego, a kwota kredytu stanowi 60% kapitału akcyjnego zwykłego. Podatek dochodowy płacony przez spółkę wynosi 19%.

Kapitał	Wartość rynkowa	Ux	Koszt kapitału
akcje zwykłe	3x1.700.000 = 5.100.000	5.100.000 : 9.860.000 = 0,5172	23%
akcje uprzywilejowane	34 x 50.000 = 1.700.000	1.700.000 : 9.860.000 = 0,1724	150.000 : 1.700.000 = 8,82 %, czyli dywidenda : wart.rynk. x 100 lub 3 zł. : 34 zł = 8,82
kredyt bankowy	60% x 5.100.000 = 3.060.000	3.060.000 : 9.860.000 = 0,3103	* i (1-0,19)
suma	9.860.000	1,000	< 16%

dywidenda 1.000.000 x 15% = 150.000

kredyt bankowy = koszt kredytu (i) (1-0,19)

*

0,3103 x i (1-0,19) + 0,1724 x 8,82 + 0,5172 x 23 < 16%

i < 10,28%

tj.

0,3103 x 0,81 i + 1,5206 + 11,896 <16

0,3103 x 0,81 i <16 - 1,5205 - 11,896

0,3103 x 0,81 i<2,5834

i<2,5834 : (0,3103 x 0,81) < 2,5834 : 0,2513<10,28

Przykład 2
Porównajmy dwa warianty finansowania przedsiębiorstwa:
wariant A - całość kapitału przedsiębiorstwa stanowi kapitał własny o wartości 500 tys. zł,
wariant B - przedsiębiorstwo dysponuje 200 tys. zł kapitału własnego, oraz 300 tys. zł kredytu bankowego oprocentowanego 10% w skali roku.

Rentowność kapitału własnego przy sprzedaży rocznej równej 600 tys. zł i kosztach całkowitych (bez ostek od kredytu) w wysokości 440 tys. zł w zależności od przyjętego wariantu finansowania, przedstawiona została poniżej:

wyszczególnienie	wariant A	wariant B
zysk przed spłatą odsetek i opodatkowaniem	160	160
odsetki od kredytu bankowego	-	30
zysk do opodatkowania	160	130
podatek dochodowy 27%	43,2	35,1
zysk netto	116,8	94,9
(zysk netto) / (kapitał własny) * 100%	23% (116,8:500)*100	47% (94,9:200)*100

Wariant B zapewnia uzyskanie znacznie wyższej rentowności kapitału własnego przedsiębiorstwa niż wariant A.

Zjawisko zaprezentowane w przykładzie określane jest mianem tzw. efektem dźwigni finansowej (financial leverage efect). Zastosowanie obcych źródeł finansowania pozwoliło przedsiębiorstwu podnieść efektywność wykorzystania

Uzyskanie dodatniego efektu dźwigni finansowej, wyrażającego się podniesieniem rentowności kapitału własnego przedsiębiorstwa, uzależnione jest od spełnienia dwóch podstawowych warunków:
dodatni efekt wystąpi jedynie wówczas, gdy rentowność całego kapitału przedsiębiorstwa (obliczona jako relacja zysku przed spłatą odsetek i opodatkowaniem do kapitału ogółem) będzie wyższa od stopy oprocentowania kapitału obcego
((EBIT / kapitał ogółem ) * 100%) > i_k

i_k - stopa oprocentowania kapitału obcego

W przeciwnym razie zysk wypracowany przez obcą część kapitału będzie niższy od należnych odsetek, które pochłoną dodatkowo część zysku wypracowanego przez kapitał własny, obniżając jego rentowność.
Zachowanie właściwej struktury kapitału. Zbyt wysoki udział kapitału obcego w kapitale firmy może bowiem spowodować wzrost kosztów tego kapitału.

Przykład 3

Realizacja programu rozwoju zwiększy kapitał stały przedsiębiorstwa do poziomu 160 mln zł. Przewidywany wariant finansowania zakłada, że 80 mln zł stanowić będzie kapitał własny, a pozostałem 80 mln zł kredyt bankowy, oprocentowany 24% w skali roku (wariant 1). Przewiduje się, że roczna sprzedaż netto osiągnie wartość 260 mln zł, natomiast koszty całkowite wyniosą 219,2 mln zł (w tym 19,2 mln zł odsetek).

Zbadajmy, czy przedsiębiorstwo osiągnie efekt dźwigni finansowej. Porównamy w tym celu przewidywany wariant finansowania z wariantem 0, zakładającym 100% udział kapitału własnego w finansowaniu firmy. Graniczny punkt dźwigni finansowej określamy na podstawie równań:

EBIT_X = (160 000 * 24) / 100 = 38 400 mln zł,

r_x = [(38 400 - 19 200) * (1 - 0,4) / 80 000] * 100% = 14,4 %

Przewidywany zysk, przed spłatą odsetek i opodatkowaniem, wynosi 60 000 mln zł ( 260 000 mln zł - 200 000 mln zł). Jest on wyższy od zysku graficznego (EBIT_X), co dowodzi, że przedsiębiorstwo uzyska dodatni efekt dźwigni finansowej. Pozwoli on podnieść rentowność kapitału własnego o:

Wyszczególnienie	Wariant 0	Wariant 1
Sprzedaż netto	260 000 zł	260 000 zł
Koszty całkowite (bez odsetek)	200 000 zł	200 000 zł
Zysk przed spłatą odsetek i opodatkowaniem EBIT	60 000 zł	60 000 zł
Odsetki od kapitału obcego	-	19 200 zł
Zysk do opodatkowania 27%	60 000 zł	40 800 zł
Podatek dochodowy	16 200 zł	11 016 zł
Zysk netto	43 800 zł	29 784 zł
zysk netto / kapitał własny * 100%	43 800 / 160 000 = 27,4%	24 480 / 80 000 * 100% = 37,2%

Ćw. 40

Spółka Y planuje otwarcie nowej rozlewni wody i rozważa dwa sposoby finansowania jej działalności. W wariancie A zakłada się, że działalność ta będzie finansowana w całości kapitałem własnym o wartości 800.000 zł., zaś w wariancie B 50% kapitału własnego zostanie zastąpiona kredytem bankowym oprocentowanym 18% rocznie.

a/ sporządź uproszczony rachunek zysków i strat dla obu wariantów finansowania i oblicz rentowność kapitałów własnych spółki

b/ doradź firmie, który wariant finansowania powinna wybrać i oceń, czy wystąpi dodatni efekt dźwigni finansowej, jeżeli wiadomo, że spółka ta będzie sprzedawać rocznie 3 mln litrów wody mineralnej po 1,2 zł. za litr. Jednostkowy koszt zmienny wynosi 1 zł., a rocznie koszty stałe 375.000 zł. Podatek dochodowy płacony przez spółkę wynosi 19%.

wyszczególnienie	A	B
przychody ze sprzedaży koszty zmienne koszty stałe	3.600.000 3.000.000 375.000	3.600.000 3.000.000 375.000	3 mln * 1,2 3 mln * 1,0
zysk operacyjny EBIT koszty finansowe (odsetki)	225.000 -	225.000 72.000	400.000 * 18% (połowa kapitału)
zysk brutto podatek dochodowy	225.000 42.750	153.000 29.070
zysk netto	182.250	123.930
ROE	22,78%	30,98%	(zysk netto : kapitał własny)*100

EBIT x = 800.000 * 18% = 144.000 - punkt graniczny

Wybrać B - wykorzystanie kapitału obcego - zysk niższy od punktu granicznego

Ćw. 41

Kapitał całkowity finansujący działalność spółki X wynosi 750.000 zł. 60% tego kapitału pochodzi z emisji akcji zwykłych, a 40% z długoterminowego kredytu bankowego oprocentowanego 20% rocznie. Podatek dochodowy płacony przez spółkę wynosi w roku 2003: 27%.

a/ wiedząc, że na koniec roku 2003 spółka ta osiągnęła zysk operacyjny w wysokości 80.000 zł. oblicz stopień dźwigni finansowej. Zinterpretuj otrzymany wynik.

b/ jaka będzie wielkość wskaźnika ROE na koniec 2004 roku, jeżeli zysk operacyjny wzrośnie o 5%, a struktura kapitałów nie ulegnie zmianie?

ROE - rentowność kapitałów własnych

kapitał własny 60% z 750.000 = 450.000

40% * 750.000 = 300.000

a/ zysk brutto = zysk operacyjny - odsetki

odsetki 20% z 300.000 = 60.000

zysk brutto: EBT= (EBIT - odsetki) = 80.000 - (300.000 * 20%) = 80.000 - 60.000 = 20.000

stopień dźwigni finansowej -

oznacza to że wzrost o 1% zysku operacyjnego spowoduje 4% wzrostu zysku brutto, zysku netto, wskaźnika rentowności kapitału własnego.

b/ 5% * 4% = 20%

Ćw. 42

Kapitał finansujący działalność spółki Alfa jest równy 840.000 zł., z czego 45% przypada na kapitał własny, a pozostała część na kapitał obcy. Wiedząc, że graniczny poziom zysku EBIT wyniósł na koniec 2003 roku 142.800 zł., zysk netto 30.660 zł., zaś koszty stałe 60.270 zł., sprawdź, czy w firmie wystąpił dodatni efekt dźwigni finansowej, a następnie oblicz:

a/ stopień dźwigni finansowej

b/ poziom wskaźnika ROE

c/ jaka będzie wartość zysku netto na koniec 2004 roku, jeżeli zysk operacyjny wzrośnie o 10%. Podatek dochodowy płacony przez spółkę wynosił 27%.

kapitał finansujący 840.000

kapitał własny: 840.000 * 45% = 378.000

kapitał obcy: 55% kapitału firmy = 840.000 * 55% = 462.000

EBITx = 142.800

zysk netto = Zn = EBT = 30.660 EBT (1-0,27) = Zn = 30.660

koszty stałe = 60.270

EBIT > EBIT x - efekt dodatni

EBIT < EBIT x - efekt ujemny

EBITx (graniczny) = Kog * Kd (oprocentowanie)

Kd = 142.800 : 840.000 = 17%

zysk operacyjny = 120.540

efekt dźwigni finansowej ujemny

EBIT < EBITx

120.540 < 142.800

a/

b/

rentowność

c/

(zysk brutto + 10% - odsetki) - podatek dochodowy =

(EBIT + 10% - odsetki)- 27% z tego co w nawiasie =

(120.540 + 12.054 - 78.540) - 14.594,58 = 54.054 - 14.594,58 = 39.459,42

1

12

Kapitał netto (C)

Zainwestowany majątek (M)

Wpływy ze sprzedaży (S)

Zysk operacyjny (Zo)

Zysk netto (Zn)

---