Pojecie mediacji
Mediacja (łac. mediatio) oznacza pośredniczenie w sporze, mające na celu ułatwienie stronom dojścia do porozumienia.
Mediacje w sprawach nieletnich
Podstawa prawna:
ustawa o postępowaniu z nieletnimi z 1982r. - nowelizacja w 2000r.
rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 2001r. w sprawie postępowania mediacyjnego w sprawach nieletnich
Wszczęcie postępowania mediacyjnego i jego konsekwencje (u p n)
art.3a §1 W każdym stadium postępowania sad rodzinny może, z inicjatywy lub za zgodą pokrzywdzonego i nieletniego, skierować sprawę do instytucji lub osoby godnej zaufania w celu przeprowadzenia między nimi postępowania mediacyjnego.
§2 Instytucja lub osoba godna zaufania sporządza, po przeprowadzeniu postępowania mediacyjnego, sprawozdanie z jego przebiegu i wyników, które sąd rodzinny bierze pod uwagę orzekając w sprawie nieletniego.
Uczestnicy mediacji:
§10. W postępowaniu mediacyjnym uczestniczą: nieletni, pokrzywdzony oraz rodzice lub opiekun nieletniego, a jeżeli pokrzywdzonym jest małoletni - także jego rodzice lub opiekun, zwani dalej „uczestnikami”. (rozp. Min Spr ,2001)
Zasady mediacji w sprawach nieletnich
Inkwizycyjność (wszczęcie i kontrola postępowania należy do sądu rodzinnego);
Pozasądowe prowadzenie postępowania (ośrodki diagnostyczne, resocjalizacyjne);
Dobrowolność - zgoda stron, która może być cofnięta w każdym momencie;
Charakter czynu - okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości;
Poufność - informacje są niedostępne dla osób postronnych;
Bezstronność mediatora.
Przebieg postępowania:
§14. Po skierowaniu sprawy do postępowania mediacyjnego mediator:
zapoznaje się z informacjami zawartymi w aktach sprawy,
nawiązuje kontakt z uczestnikami i odbiera od nich zgodę na udział w postępowaniu mediacyjnym,
przeprowadza z uczestnikami spotkania indywidualne, informując o istocie i zasadach postępowania mediacyjnego oraz roli i uprawnieniach uczestników,
przeprowadza spotkanie mediacyjne z udziałem wszystkich uczestników,
pomaga w sformułowaniu treści ugody między uczestnikami i sprawdza wykonanie wynikających z niej zobowiązań,
sporządza sprawozdanie dla sądu rodzinnego z przebiegu i wyników przeprowadzonego postępowania mediacyjnego.
(rozp. Min Spr z 2001r.)
Osoba mediatora:
§4. Sąd może przekazać sprawę w celu przeprowadzenia postępowania mediacyjnego osobie godnej zaufania, która:
ukończyła 26 lat,
korzysta z pełni praw cywilnych i publicznych,
biegle włada językiem polskim w mowie i piśmie,
posiada wykształcenie z zakresu psychologii, pedagogiki, socjologii, resocjalizacji lub prawa oraz ma doświadczenie w zakresie wychowania lub resocjalizacji młodzieży,
posiada umiejętności rozwiązywania konfliktów oraz nawiązywania kontaktów międzyludzkich,
daje rękojmię należytego wykonania obowiązków,
odbyła szkolenie dla mediatorów, o którym mowa w §8,
została wpisana do wykazu, o którym mowa w §7 ust. 1. (w sądzie okręgowym).
Czas prowadzenia mediacji:
§9. 1. W postanowieniu o skierowanie sprawy do postępowania mediacyjnego sąd rodzinny określa termin, w którym powinien otrzymać sprawozdanie z przebiegu i wyników postępowania mediacyjnego, nie dłuższy niż 6 tygodni. W wyjątkowych przypadkach, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo zawarcia ugody, sąd może termin ten przedłużyć na czas określony, nie dłuższy niż 14 dni.
Mediacje w sprawach rozwodowych - uregulowanie prawne - kodeks postępowania cywilnego (nowelizacja z 2005r.)
Podobieństwo do mediacji w sprawach nieletnich:
- dobrowolność, poufność, bezstronność mediatora, pozasądowy przebieg, sporządzenie protokołu z przebiegu i efektów mediacji przez mediatora
Różnice:
Wszczęcie na podstawie umowy o mediację lub postanowienia sądu (gdy istnieją widoki na utrzymanie małżeństwa, także w przypadku zawieszenia postępowania)
Czas trwania - sąd wyznacza miesiąc, może on być przedłużony na zgodny wniosek stron
Sądowe zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem (wówczas uzyskuje ona moc prawną)
Przedmiotem pojednanie małżonków, alimenty, sposób sprawowania władzy rodzicielskiej, kontakty z dziećmi
Mediatorzy - osoby posiadające wiedzę i umiejętności praktyczne w zakresie prowadzenia mediacji w sprawach rodzinnych - także kuratorów i osoby wskazane przez rodzinne ośrodki diagnostyczno-konsultacyjne