Niedostosowanie Społeczne:- krańcowo negatywne przypadki, wyraża sprzeczność między zach. Jednostki, postawą a obowiązująca normą społ., trwał i ogólna postawa zach. Negatywnego. Powstaje na skutek:- braku pozytywnych reakcji wśród rodziny, -wzmacniania zach. Aspołecznych, -niskiego stopnia wzmacniania zach. Pożądanych.
WG. J. Konopnickiego- „zaburzenia w zach. Się” ,odchylenie od normy, której stopień będzie świadczył o sile zaburzenia, mogą to być trudności w szkole, nerwica, przestępczość.
Przyczyny społ. niedostosowania:- zaniedbania środ. wych: (1rodzina - obowiązki, brak czasu, rozpieszczanie..., 2. Szkoła- brak zrozumienia, nauczyciele, traktowanie ucznia, 3. Środki masowego przekazu- naśladowanie, domoralizacyjny wpływ, zmieniają zach, ..., 4. Czynniki genetyczne- psychopata, zaburzenia w rozwoju)
Objawy społ niedostosowania:
1. nieposłuszeństwo- nacechowane negatywnie, gdy ktoś nie reaguje na nakazy i przeciwstawia się dorosłym (przyczyny różnice między dążeniami, demonstracja siły, bezradność..) 2.Konflikty -a) k. Pokoleń ( zachodzą różnice między tradycjami...) b) k. na tle demoralizacyjnym (nerwice, nadpobudliwość) c) konflikt jednostki (różnice między działaniem a normami) 3. Lenistwo- stronienie od spełniania zadań i obowiązków, przejaw niechęci do pracy i nauki. Przyczyny: -niekorzystne wychowanie, -rezygnacja, pobyt w zakładach. 3 fazy - alarmu, -rezystancji (jest żle to po co i tak się uczyć) -rezygnacji. 4. Kłamstwo- treści niezgodne z prawdą. Przyczyny:- obrona przed konsekwencjami, -forma reakcji, -dla podkreślenia własnej wartości,- pozyskanie zaufania. 5. Zaburzenia koncentracji- przyczyny: -1.konstytucjonale- intelekt, cechy psychopatyczne, 2.Organiczne- uszkodzenie organów, 3.bł. wych.- trudności w koncentracji. Postęp- zasada indywidualności,- ćwiczenia koncentracji. 6. Wykroczenia przeciwko mieniu -kradzieże- zabranie cudzego mienia w celu przywłaszczenia:
1. indywidualne (popełnia dziecko w celu zaspokojenia potrzeby posiadania ) 2. W zespole (jak wyżej, ale częstym motywem jest ponadto potrzeba znaczenia.)
Złodziej- ten co kradnie nawet małe rzeczy z przyzwyczajenia, żeby zwiększyć swój stan posiadania, czyni to systematycznie, z rozmysłem, żeby się zemścić lub sprawić komuś przykrość).
Przyczyny Kradzieży: - nieprawidłowe relacje między dzieckiem a rodzicami, - wychowane w oschłej atmosferze emocjonalnej przywykło bać się i nienawidzić, zabiera bez skrupułów, -dziecko kradnie z powodu nędzy, -jest zmuszane przez np. rodziców,- jako wyraz protestu w stosunku do odczuwanego braku materialnego, -samo nie posiada i nie ma szacunku dla posiadania przez innych.
Rodzaje Kradzież: -zwykła (okulary ze stołu), -zuchwała (kradzież tych okularów z nosa przy wszystkich), -rozbój i kradzież z włamaniem, -rozbój, kradzież rozbójnicza. , -kleptomani. Przywłaszczenia- pożyczamy i nie oddajemy, jest legalne. Zagarniecie- bezprawne zabranie czegoś w sposób nielegalny.
Przestępczość- w kryminologii zbiór czynów zabronionych przez ustawę pod groźbą kary, czyny te popełnione zostały na terenie jednostki w danym czasie. Wykroczenie to: -czyn społ. Niebezpieczny , zagrożony przez ustawę, kara 3 miesiące lub grzywna 5000, -czyn o większym stopniu społ. Niebezpieczeństwa, Małoletni- (osoba do 18 lat.), Nieletni (nie ukończone 17lat w chwili przestępstwa, nie ponoszą odpowiedzialności karnej. Młodociani- ( sprawcy w pełni odpowiedzialni , o kształtującej się jeszcze osobowości) Demoralizacja- naruszenie zasad współżycia społ. , uchyla się od szkoły i kształcenia zawodowego, nadużywa alkoholu i innych, uprawia nierząd, Czyn karalny- zabroniony jako przestępstwo lub p. skarbowe a także wyliczone w ustawie najpowszechniejsze wykroczenia. Środki wych. :- upomnienie, zobowiązanie, nadzór rodziców, skierowanie do ośrodka, zakazy. Nakazy, umieszczenie w organizacji lub instytucji. Środki poprawcze- ich orzekanie następuje gdy nieletni po ukończeniu 13 lat dopuścił się czynów karalnych i wykazuje objawy demoralizacji. Przebywa wówczas w zakładzie poprawczym do ukończenia 21 lat.
7.AGRESJA- Jej przedmiotem są:
-osoby (świadomie i celowo lub mimo woli stają się partnerami w syt. konfliktowej)
-osoby (które pozornie nie są w żadnym powiązaniu ze sprawami i syt. agresora.)
-własna osoba (autoagresja )
Najbardziej typowe są: 1. a. w stosunku do rzeczy lub osób postronnych tzw. Reakcja agresywna extrapunitywna np. obelżywe słowa do nauczyciela. 2.a .interpunitywna ukierunkowana w stosunku do własnej osoby. 3. A. impunitywna polegająca na pozorowaniu przeciwstawnych reakcji.
Przyczyny: -zahamowanie samodzielnej aktywności, -projekcja agresji, -zdezintegrowana rodzina
Teorie Agresji:
-M. Trammer- jest najczęściej zjawiskiem reaktywnym powiązanym z popędami np. popęd samozachowawczy
-J. Dollard- frustracja zawsze wyzwala agresje. A. jako zjawisko reaktywne powstaje wyłącznie w związku z frustracja.
- S. Rosenzweig- ukierunkowanie a. związanej z frustracją jest różne u różnych osób. 8. Wagary i ucieczki - świadome unikanie pracy. Przyczyny -niechęć, środowiska zachęcające do wagarów. Ucieczki: -spontaniczna, celowo zorganizowana, -indywidualne, -zbiorowe. 9. Lękliwość- zew. Objaw utraty zaufania, nie potrafimy określić przyczyny ograniczenia dziecka.. Przyczyny- utrata zaufania, -osłabienie kontaktów emocjonalnych, -poczucie winy. Postęp- przywrócenie zaufania,- ukazanie wartości. 10. Nadużycia środków odurzających i podniecających- środki z roślin halucynogennych ... . Przyczyny- wpływ grupy demoralizacyjnej, -niezaspokojona potrzeba aprobaty,- poczucie bezradności. Objawy- zmienność nastroju, -drażliwość, -słaba aktywność, zatrucie,
Teorie nieprzystosowania i paty. społ.:
1.Orientacje psychologiczne- koncentruje się na osobie i jej mechanizmach i strukturach psychologicznych. 4. Wyjaśnienia przestępczości wg. K. Ostrowskiej- a0 kierunek koncentracji się wołku czynników biopsychicznych, b) zaburzenia stosunków emocjonalnych w rodzinie, c) uczenie się oparte na modelach uwarunkowań, d) wadliwa struktura osobowości i zaburzenia jej funkcji. Z Froud- przystosowanie społ. Zależy od ukształtowani się w pierwszych 5-6 latach życia dwóch warstw osobowości „ego” i „:superego” gdyż jednostka przychodzi na świat jako społ. Niedostosowana i w procesie socjalizacji staje się przestępcą albo nie. E.H. Erikson - osobowość składa się z „id” , „ego”, „superego”, fazy: -niemowlęctwo, -wczesne dzieciństwo, -wiek zabaw, -wiek dorastanie, -młodość, -wiek dorosły, -wiek dojrzały.
2.Teoria kontroli - W.C. Reckless- 1. Czyny determinujące, 2. Czyny powstrzymujące,
3.Teoria rozw. dojrzałości interpersonalnej- rozwój człowieka jest osiąganiem przez niego coraz wyższych poziomów dojrzałości w stosunkach interpersonalnych. [ Sulivan, Grant, Warren].
Teorie Socjologiczne: zmiany środowiska są traktowane jako przyczyny związane z przestępczością.
1. R. K. Merton- 5 typów przestępczości: -konformizm, innowacja, rytualizm, wycofanie, bunt.
2. Koncentracja zróżnicowanych zachowań- H. Sutherland- zakłada istnienie 2 konkurujących systemów normatywnych na zasadzie 1. Kultury przestępczej ,2. Kultury konformistycznej , uważa że zach. Przestępcze jest normalnym, wyuczonym zach., a jego procesowi towarzyszą te same mechanizmy.
3.Teoria zróżnicowanych możliwości - R. Cloward i E. Chlin- cechą wszystkich warstw społ. Jest dążenie do osiągnięcia wyższej pozycji . 3 podgrupy młodzieży: -typowo przestępcza, -p. konfliktu, -p. wycofania się.
4.Teoria naznaczania społecznego -E. Lamert- wychodzi z założenia , że kontrola społ. Rodzi dewiacje, tzn. że ludzie zaczynają zach. Się zgodnie z etykietą.
5.Teoria „DRYFU” - D. Matz- uczestnicy gr. młodzieżowych dryfują między konformizmem a dewiacja
6.Teoria kontroli społecznej -T. Hirschieg- każda jednostka może dokonać przestępstwo w sytuacji znacznego osłabienia lub zerwania podst. Więzi łączących je z konformizmujązym społ.
T. A. Podgórski- na odbiór przepisów prawa wpływa 3 zmienne: -ustrojowa, -podkulturowa, -osobowościowa.
Interdyscyplinarne koncepcje niprzystosowania społ.:
1. Cz. Czapów- koncepcja wykolejenia społ. Jako „antagonizmu destrukcyjnego” , Teoria racji społ.- zach. Wyrażone w wyniku obserwacji otoczenia.
Biologiczne teorie- Lambroso- pominął znaczenie czynników psychologicznych i sformułował tezę, że przestępczość jest uwarunkowana dziedzicznie. Maruso- oceniał przestępczość jako zjawisko biologiczne spowodowane zanikiem funkcji centralnego ukł. nerwowego. Goring- przestępstwo ma podłoże biologiczne i dziedziczne.
Sposoby manifestowania spol niedost:
1zach. Zahamowane
brak zaufania- do innych ludzi ,nowych rzeczy
depresja- różnorodność i zmienność reakcji z dnia na dzień oraz brak energii fiz. W ostrzejszej fazie stanem apatii.
wycofanie się- odrzucenie spol. kontaktów w obronie przed wszelkimi uczuciami, przyjaźnią
niekonsekwentne zach.- Dziecko może odznaczać się tendencja do zaspakajania swych potrzeb bez wyglądu na konsekwencje
2.Zach. demonstracyjno- bojowe
Agresja -tendencja do dominowania nad innymi, wrogość
Wrogość- na tle frustracji i potrzeb emocjonalnej zależności, na którą składa się m.in. takie cechy zach. Jak: -podejrzliwość ,- szkodzenie innym ludziom stosunku do dorosłych chcąc zwrócić uwagę.
Otwarta wrogość- zmiana miłości w nienawiść
Wrogość w stosunku do dzieci
3. Aspołeczność
-łagodniejsze formy- brak pragnienia by zaspokoić rodziców
-końcowa forma -brak zainteresowania czy dorośli aprobują ich zach.
4. Nieposłuszeństwo- dziecko sprawia rodzicom i wychowawca specjalne trudności i przykrości. Objawy- dziecko nie słucha nakazów i poleceń, złośliwa przekora,
Ped. Resocjalizacyjna- jest działem ped. Spec. Zajmująca się teorią i praktyką wych. Jednostki społ. niedostosowanej.
Ped. Kryminalna- zajmuje się resocjalizacją, przestępców, a szczególnie nieletnich.
Wiktymologia- zajmuje się ofiarami przestępstw , są osoby które łatwiej zostają ofiarami.
Dewiacja- zach. przestępcze, zerwanie z obowiązującymi wartościami, normami.: D. Pierwotna- sprzeczne z obowiązującymi wzorami kultury. - D. Wtórna- zach. wywołane przez skuteczne społ. naznaczenie jednostki etykieta „dewianta”.
Patologia społ- zach. jednostki, grupy, instytucji odbiegające od przyjętej w danym społ. normy zach. (kulturowe, religijen...)
Przestępstwo- czyn naruszający obowiązujące prawo uznany za społ. szkodliwy lub niebezpieczny a jednocześnie zagrożony okręconą karą.
Etiologia- nauka o genezie faktów. Czynniki etiologiczne warunkujące rozwój moralno- społ. dziecka: -czynniki środowiskowe, konstytucjonalne, uszkodzenia organiczne, szczególnie centralnego ukł. nerwowego.