- podręcznik programowy „Moje otoczenie. Historia i społeczeństwo 5” Jarosław Machnicki, Grzegorz Liebrecht, Jacek Wołowiec, Wydawnictwo MAC, Kielce 2001,
|
|
Powitanie, czynności porządkowe, sprawdzenie obecności. [ok. 5 min.]
|
Uczniowie przygotowują się do lekcji: wyjmują podręczniki, przygotowują się do sprawdzenia zadań domowych.
|
Rekapitulacja wtórna [ok. 5 - 7 min.]:
Pytanie do klasy: dlaczego Polska w okresie rozbicia dzielnicowego stawała się coraz słabsza?
Uzupełniam odpowiedzi uczniów, wyjaśniamy wątpliwości.
|
Chętni do udzielenia odpowiedzi podnoszą ręce.
|
Zdanie wiążące [ok. 2 min.]:
Przypomnienie losów Władysława Łokietka.
Jakie ziemie udało się zjednoczyć Łokietkowi?
|
Wybrany uczeń wskazuje na mapie zjednoczone dzielnice.
|
Lekcja właściwa [ok. 25 min.]:
Proszę jednego ucznia o zapisanie tematu lekcji na tablicy.
Pytanie do uczniów: jakie warunki muszą być spełnione, by uważać kraj za stabilny, by był szanowany na arenie międzynarodowej?
Wszystkie powyższe odpowiedzi są poprawne, ale w czasach Kazimierza Wielkiego bardzo istotna była jeszcze jedna rzecz: państwo powinno posiadać własną uczelnię wyższą. Dlaczego?
Dobrze wykształcona kadra, na przykład urzędnicza, jest bardzo ważna dla poprawnego funkcjonowania całego aparatu państwa. Właśnie dlatego król dołożył wszelkich starań, by stworzyć pierwszą w kraju uczelnię wyższą.
Wcześniej szkolono się na pierwszym - i do tego czasu jedynym w środkowej Europie - Uniwersytecie Karola w Pradze, a także na uczelniach włoskich. Wiązało się to z ogromnymi kosztami i ograniczało dostęp do nauki tylko dla najzamożniejszych.
W 1364 roku powstała Akademia Krakowska.
Wróćmy do innych wymienionych warunków stworzenia silnego państwa. By zapewnić stabilność granic, król zawierał liczne sojusze, budował zamki obronne, a miasta otaczano silnymi murami obronnymi - stąd powiedzenie, że „zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną'.
Oprócz tego Kazimierz Wielki hojnie zezwalał na lokacje nowych miast i wsi. Czy wiecie, co oznacza „akt lokacji”?
Nowo powstające miasta licznie zasiedlali Żydzi, ponieważ w tym czasie byli prześladowani w państwach Europy Zachodniej. Po przybyciu do Polski zajmowali się głownie handlem i wpłynęli na silne ożywienie tej dziedziny gospodarki.
Kolejną dziedziną, którą trzeba było uporządkować, było prawodawstwo. Prawa spisano w 1346 roku w Wiśnicy dla Małopolski i w 1347 roku w Piotrkowie dla Wielkopolski. Były to tzw. statuty. Obowiązywały przez ponad 400 lat!
Żadne z omówionych działań nie byłoby możliwe, gdyby nie było do ich realizacji wystarczających funduszy. Król dbał o rozwój gospodarki, a największe zyski przynosiły krajowi kopalnie soli w Wieliczce i Bochni.
Dla podkreślenia suwerenności kraju wprowadzono jednolitą monetę: „grosz polski”.
W dziedzinie polityki zagranicznej największym osiągnięciem króla było zorganizowanie w 1364 roku w Krakowie zjazdu władców m.in. z Czech, Węgier, Danii, a nawet z Cypru.
|
Uczeń zapisuje: „Ostatni z koronowanych Piastów.”
Pada wiele odpowiedzi: duża i dobrze uzbrojona armia, własna moneta, dobrze skonstruowany system prawny.
Uczniowie w pierwszej chwili są lekko zdezorientowani, ale szybko pada odpowiedź, że uczelnia wyższa jest potrzebna do kształcenia fachowych pracowników, urzędników, lekarzy.
Uczniowie pytają, czy w takim razie wcześniej nikt w kraju nie miał wyższego wykształcenia? A jeśli miał, to gdzie zdobyte?
Uczniowie odnajdują w podręczniku odpowiedź: akt lokacji określał prawa i obowiązki mieszkańców.
|
Rekapitulacja pierwotna [ok. 5 min]:
Z zeszytu ćwiczeń: ćwiczenie 1, strona 20 i ćwiczenie 3, strona 21.
Pytania do klasy: w jakich dziedzinach działalności kraju Kazimierz Wielki wprowadził korzystne zmiany?
Zadanie do rozwiązania w domu: ćwiczenie 2, strona 20.
|
Uczniowie rozwiązują zadania, wspólnie czytamy i sprawdzamy poprawność odpowiedzi, wyjaśniamy wątpliwości.
Uczniowie zgłaszają się do odpowiedzi przez podniesienie ręki. Z pomocą notatek z zeszytu i podręcznika programowego udzielają odpowiedzi.
|
Czynności końcowe - uporządkowanie klasy, pożegnanie z uczniami.
|
Uczniowie porządkują swoje miejsca.
|