Ubezpieczenie na umowie zlecenie |
28 listopada 2001 |
Pytanie: Pracodawca zatrudnia pracownika na umowę zlecenie, odprowadza za niego ZUS. Jak wygląda sytuacja pracownika, gdy w czasie pracy zachoruje lub ulegnie wypadkowi? Co ze zwolnieniem i leczeniem, które może być długotrwałe?
Odpowiedź: Zgodnie z ustawą z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137 z 1998 r., poz. 887 ze zm.) osoby wykonujące pracę na podstawie umowy-zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, muszą obowiązkowo płacić składki na ubezpieczenia:
emerytalne i rentowe,
wypadkowe - jeżeli umowa-zlecenie jest wykonywana w siedzibie lub miejscu prowadzenia działalności przez zleceniodawcę,
zdrowotne (kasa chorych),
W związku z tym, zleceniobiorcy - ubezpieczonemu przysługują wszelkie świadczenia określone w przepisach ustawy z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz. U. z dnia 26 marca 1997 r.), służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, udzielane w przypadku choroby, urazu, ciąży, porodu i połogu oraz w celu zapobiegania chorobom i promocji zdrowia.
Szczegółowy wykaz świadczeń zdrowotnych przysługujących ubezpieczonym zawiera art. 31 ustawy.
Natomiast ubezpieczenie chorobowe (z czym wiąże się wypłata zasiłku chorobowego) dla osób wykonujących pracę na umowę-zlecenie ma charakter dobrowolny. Zasady te dotyczą osób, dla których praca na podstawie umowy-zlecenia stanowi jedyny tytuł do ubezpieczeń społecznych. Szczegółowe zasady i tryb objęcia ubezpieczeniem chorobowym osób wykonujących pracę na umowę-zlecenie, wysokość składki oraz warunki wypłaty świadczeń regulują przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Jeżeli ktoś wykonuje jednocześnie dwie umowy-zlecenia, to ma obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia: emerytalne i rentowe tylko od jednej, wybranej przez siebie umowy-zlecenia. Z tytułu drugiej umowy może dobrowolnie opłacać składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Jeżeli to zrobi, wówczas będzie musiał obowiązkowo płacić składki na ubezpieczenia wypadkowe, jeżeli tylko wykonuje umowę-zlecenie w siedzibie lub miejscu prowadzenia działalności przez zleceniodawcę.
Natomiast składki na ubezpieczenia zdrowotne, czyli na kasę chorych, są obowiązkowe z tytułu obydwu umów-zleceń (są odliczane od zaliczki na podatek z tytułu każdej umowy).
Płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne zleceniobiorców jest zleceniodawca.
Zgodnie z art. 18 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w przypadku umów-zleceń składki (w tym składki na ubezpieczenie chorobowe) są obliczane od podstawy, którą jest przychód. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców ustala się, jeżeli w umowie agencyjnej lub umowie zlecenia albo w innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie.
Jeżeli natomiast odpłatność za wykonanie umowy-zlecenia określono w inny sposób, to podstawę wymiaru stanowi kwota najniższego wynagrodzenia.